Tổng hợp câu hỏi ôn tập môn Hóa Học lớp 8 (P2)

Phản ứng hóa học xảy ra khi:

- Các chất phản ứng được tiếp xúc với nhau: Bề mặt tiếp xúc càng lớn, phản ứng hóa học xảy ra càng dễ.

Ví dụ:

Trong thí nghiệm cho sắt tác dụng với lưu huỳnh, dùng sắt và lưu huỳnh ở dạng bột sẽ làm tăng diện tích tiếp xúc giữa hai chất làm phản ứng dễ dàng hơn.

– Đun nóng đến một nhiệt độ nhất định, tùy mỗi phản ứng cụ thể (do có những phản ứng hóa học cần đun nóng đến một nhiệt độ nào đó, cũng có những phản ứng hóa học không cần đun nóng).

Ví dụ:

Natri phản ứng với nước mà không cần đun nóng. Trong khi sắt và lưu huỳnh cần nhiệt độ để phản ứng xảy ra, tạo thành sắt (II) sunfua.

– Thêm chất xúc tác, tùy mỗi phản ứng cụ thể: Chất xúc tác thúc đẩy phản ứng nhanh hơn và giữ nguyên không biến đổi sau khi phản ứng kết thúc.

Ví dụ: Từ rượu muốn tạo thành giấm ăn cần có chất xúc tác là men.

– Dấu hiệu để nhận biết một phản ứng hóa học là có chất mới xuất hiện (khác với chất phản ứng). Chất mới tạo thành có thể nhận biết qua màu sắc, trạng thái, sự tỏa nhiệt, phát sáng…

Ví dụ:

Cho mẩu sắt đã nung đỏ vào bình chứa oxi thấy phản ứng cháy sáng mạnh và tỏa nhiều nhiệt → phản ứng có xảy ra.

- Định luật bảo toàn khối lượng: "Trong một phản ứng hóa học, tổng khối lượng của các sản phẩm bằng tổng khối lượng của các chất tham gia phản ứng".

- Giải thích: Trong phản ứng hóa học diễn ra sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử. Sự thay đổi này chỉ liên quan đến electron, còn số nguyên tử mỗi nguyên tố giữ nguyên và khối lượng nguyên tử thì không đổi, vì vậy tổng khối lượng các chất được bảo toàn.

- Giả sử có phản ứng: A + B → C + D

Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có: m_A + m_B = m_C + m_D

Trong đó m_A, m_B, m_C, m_D là khối lượng mỗi chất.

Ví dụ:

Bari clorua + natri sunfat → bari sunfat + natri clorua.

Có công thức khối lượng là:

m_{bari clorua} + m_{natri sunfat} = m_{bari sunfat} + m_{natri clorua}

Như vậy nếu biết khối lượng của 3 chất có thể tính được khối lượng của chất còn lại.

→ Hệ quả của định luật bảo toàn khối lượng:

Trong một phản ứng có n chất, nếu biết khối lượng của (n – 1) chất thì tính được khối lượng của chất còn lại.

Ví dụ:

Nung đá vôi (CaCO₃), sau phản ứng thu được 4,4 gam khí cacbon đioxit (CO₂) và 5,6 gam canxi oxit. Khối lượng đá vôi đem nung là bao nhiêu?

Giải

Phương trình hóa học: đá vôi → cacbon đioxit + canxi oxit

Theo định luật bảo toàn khối lượng: m_{đá vôi} = m_{cacbon đioxit} + m_{canxi oxit}

<=> m_{đá vôi} = 4,4 + 5,6 = 10 gam.

Vậy khối lượng đá vôi đem nung là 10g.

- Phương trình hóa học biểu diễn ngắn gọn phản ứng hóa học, cho biết tỉ lệ về số nguyên tử, số phân tử giữa các chất cũng như từng cặp chất trong phản ứng.

- Sơ đồ phản ứng khác với phương trình hóa học là chưa có hệ số thích hợp, tức là chưa cân bằng số nguyên tử. Tuy nhiên cũng có một số sơ đồ phản ứng cũng chính là phương trình hóa học.

Ví dụ:

Sơ đồ phản ứng: Na + H₂O → NaOH + H₂

Phương trình hóa học: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂