Câu hỏi:

28/02/2025 4,158

Đọc văn bản sau:

TÍ BỤI

Quế Hương[1]

Hồi mới đến ở, nhà tôi cứ tì tì mất dép. Đôi xăng đan con mới xỏ chân ngày mồng Một Tết, mồng Hai phải đi dép cũ. Anh bạn đến chơi lịch sự cởi giày ở tấm chùi chân trước hiên, ra về chỉ còn đôi vớ[2]! Học trò đến thăm có đứa đi chân không về. Tôi than phiền với người hàng xóm, chị ấy bảo: “Thằng Tí bụi chứ ai vô đây. Sư tổ ăn cắp vặt. Cô vô nhà hắn mà chửi”. Tôi không biết chửi. Vả lại không bắt quả tang làm sao mà chửi hắn. Thế là tôi bắt đầu cảnh giác. Khi có khách, tôi nhìn chằm chằm ra cổng.

Rồi nhà tôi bỗng xuất hiện một vị khách không mời. Đó là một con chó đen tuyền, gầy gò ngồi trực trước cửa. Ngó bộ dạng chẳng mấy khi được no của hắn tôi thấy thương ném cho mấy mẩu xương. Hôm sau, hắn lại xuất hiện, mắt dán vào tôi. Không cầm lòng được, tôi lại cho ăn. Cứ thế ngày lại ngày, giữa hắn và tôi bỗng hình thành một mối dây buộc chặt. Có xương tôi để dành cho hắn. Đi ăn giỗ ở nhà mẹ tôi cũng nghĩ đến hắn và nhặt cả túi xương về. Tôi mở cửa cho hắn vào nhận quà. Hắn nhìn đống xương ứa nước dãi nhưng chưa ăn ngay. Hắn nằm xoài trước hiên, gối đầu lên hai chân trước thở hắt ra sung sướng như một kẻ được nằm nghỉ trên chiếc giường thân thuộc của mình, mắt vẫn ngó tôi đợi chờ một cái vuốt ve. Bao giờ ăn hắn cũng chừa lại một mẩu to nhất tha về. Thế rồi một lần hắn đang ăn bỗng có tiếng huýt gió. Lập tức hắn bỏ bữa rồi len lén tha một chiếc dép chạy ra cổng. Thì ra thủ phạm trộm dép nhà tôi chính là hắn. Nói đúng hơn là tên huýt gió. Thấy tôi cảnh giác, nó huấn luyện con chó thành tòng phạm.

Hắn vẫn ngồi trước cổng nhà tôi dẫu cổng và cả lòng tôi đã khép. Thấy tôi, hắn vẫy đuôi. Tôi bỏ đi, hắn tru lên thảm thiết. Giận dữ tôi ném chiếc dép còn lại mà hắn đã tha mất một chiếc qua rào nhưng hắn không thèm nhặt. Ném một mấu xương hắn cũng không buồn ăn. Hắn nhìn tôi và cái cổng đóng chặt như muốn hỏi tại sao không mở cho hắn.

Tôi gặp hắn đi cùng một thằng nhóc ra chợ. Tôi lơ hắn còn hắn chạy đến vẫy đuôi tíu tít mừng tôi. “Win, lại đây!” – Thằng nhóc gọi. Thì ra hắn tên Win. Còn thằng kia chắc là Tí bụi vì trông thằng nhóc rất “bụi”. Loắt choắt, bẩn thỉu, ranh ma. Mua xong, ra đến cửa chợ tôi bỗng nghe tiếng chân sầm sập và tiếng la í ới: "Trộm... trôm... bắt lấy!". Một con chó đen miệng ngậm tảng thịt lao ra khỏi chợ, ngang qua tôi bỗng dừng lại. Chỉ cần tích tắc khựng lại ấy, người đuổi theo đằng sau đã kịp quật một gậy. Đau quá hắn khuỵu xuống. Chiếc gậy lại nhắm đầu hắn vút tới. Tôi kịp thấy đôi mắt hắn nhìn tôi da diết... Không nghĩ, tôi đưa chiếc giỏ thức ăn đỡ đòn cho hắn. Con chó thoát hiểm gượng dậy lảo đảo chạy tiếp, còn tôi ngồi giữa đống đồ ăn tung toé với bao câu rủa ráy: “Điên. Tự nhiên hứng! Chắc là chủ. Ngó thế mà chủ của con chó ăn cắp! Đền đây! Hơn kí thịt đấy!...”

Trưa hôm ấy, một đôi dép phiêu bạt bỏng về lại mái nhà xưa!

Từ đó cổng nhà tôi hay mở và con Win vào nằm xoài trước mái hiên đầy nắng. Nó ăn, lơ mơ ngủ rồi sực nhớ đến chủ lại tất tả ra về. Thỉnh thoảng tôi gói cái gì đó trong bao ni lông. Con chó thật khôn, thấy đưa bao ni lông là biết ngay quà cho chủ lập tức ngậm ở miệng chạy về. Trong bao ni lông đôi khi còn là mấy chiếc áo cũ. Soạn đồ của con, tôi chạnh nghĩ đến chiếc áo bẩn ngắn cũn cỡn không cài khuy của Tí bụi...

Con Win ngày càng nặng nề. Thì ra hắn sắp làm mẹ. Một lần có giỗ, đợi hắn không ra, tôi cầm bịch thức ăn hỏi nhà Tí bụi. Hắn ở tuốt xóm trong, bên hồ rau muống của bà Tư. Không ai thấy cha hắn. Hai mẹ con sống lăn lóc ở hè phố bụi bờ. Bà Tư cho che tạm túp lều bên hồ rau muống để vừa canh rau cho bà vừa có chỗ chui ra chui vào. “Nhà” Tí bụi mùa hè mát nhưng mùa đông lạnh lắm! Túp lều đầy rác, nhỏ nhoi như tai nấm, không biết tựa vào đâu để trốn gió. Những tấm ni lông che chắn tạm bợ cứ lật lòng khoe túp lều nát, rác đuổi nhau loăng quăng. Bà mẹ tâm thần của Tí bụi ngày nào cũng đi kiếm rác rồi tẩn mẩn đếm như người ta đếm tiến, thỉnh thoảng phì cười một mình. Con Win có nhiệm vụ không cho người lạ vặt rau muống của bà Tư, không cho bà điên ra khỏi nhà ban đêm và theo Tí bụi kiếm ăn. Thấy tôi, hắn nhồm dậy mừng rồi lại nằm xuống hãnh diện liếm mấy chú cún bé xíu trên chiếc bao tời rách như muốn khoe rằng con hắn đấy! Còn Tí bụi đang luộc rau muống bằng rác, chùi tay vào quần giương mắt ngó tôi.

Trong túp lều rách nát ấy, những sinh vật khốn cùng lại rất thương nhau. Thấy cách Tí bụi săn sóc bà mẹ điên và bầy chó, tôi nhận ra sau lớp bụi đời và cáu bẩn, tâm hồn hắn vẫn lóng lánh những sắc màu đáng quý. Bầy chó con dễ thương lên từng ngày. Tí bụi bảo con đẹp nhất sẽ tặng tôi. Nhiều đêm tôi thức giấc, túp lều ngập rác và ngập cả tình yêu ấy bỗng hiện ra. Cả những dự tính. Chẳng hạn chuyện Tí bụi học chữ, đi bán vé số thay vì moi rác và ăn cắp...

Sáng ấy, tôi có tiết thao giảng. Vừa dắt xe ra đã thấy Tí bụi đợi ở cổng:

“Cô ơi! Con Win...!”

Bà mẹ điên của Tí bụi lang thang tìm con Win, gặp ai cũng hỏi: “Thấy hắn mô không? Đêm qua tui trốn hắn đi chơi... Chừ hắn trốn tui đi chơi...”.

Dấu máu con Win vẫn còn trên lối xóm. Hắn bị bọn bắt chó quật gậy sắt vào đầu khi chạy theo bà điên...

Trời trở lạnh. Túp lều bên hồ rau muống đầy gió và im lặng. Những mảnh ni lông rách te tua vẫn cuồng loạn trong vũ khúc gió. Rác loăng quăng chơi trò đuổi nhau. Không thấy Tí bụi. Lù lù trong túp lều trống hoác là ổ chó chưa mở mắt. Chúng đang đói lạnh vì thiếu mẹ. Tôi cầm đĩa sữa đến đó và thấy lũ chó châu đầu rúc vào một đống đen đen. Nhìn kĩ thì là Tí bụi. Nó trùm bao tời, khoanh người ủ ấm cho lũ chó con!

(Quế Hương, Đám cưới cỏ, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2019, tr. 17 – 21)



[1] Quế Hương tên khai sinh là Hoàng Thị Thương, sinh năm 1950, quê ở thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. Bà sáng tác truyện ngắn, thơ, kịch; được trao nhiều giải thưởng, tặng thưởng văn học (của Hội Nhà văn Việt Nam, tạp chí Sông Hương, tạp chí Văn nghệ Quân đội,…).

[2] Vớ: tất chân.

Chỉ ra bốn nhân vật trong truyện và xác định nhân vật chính.

Quảng cáo

Trả lời:

verified
Giải bởi Vietjack

- Bốn nhân vật trong truyện: “tôi”, Tí bụi, người mẹ Tí bụi, con chó Win.

- Nhân vật chính: Tí bụi

Câu hỏi cùng đoạn

Câu 2:

Khi nào nhân vật “tôi” phát hiện ra mối liên hệ giữa con Win và Tí bụi? Phát hiện đó khiến thái độ, tình cảm của nhân vật “tôi” thay đổi như thế nào?

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

HS đọc kĩ hai đoạn văn từ câu “Rồi nhà tôi bỗng xuất hiện một vị khách không mời.” đến câu “Hắn nhìn tôi và cái cổng đóng chặt như muốn hỏi tại sao không mở cho hắn” để tìm câu trả lời. Gợi ý:

- Nhân vật “tôi” phát hiện ra mối liên hệ giữa con Win và Tí

bụi khi thấy con Win bỏ ăn, tha một chiếc dép chạy theo tiếng huýt gió của Tí bụi.

- Phát hiện đó khiến nhân vật “tôi” không còn yêu mến, thân thiết với con Win như trước nữa (đóng chặt cổng, tỏ rõ thái độ lạnh lùng, xa cách).

Câu 3:

Chỉ ra chi tiết đánh dấu sự thay đổi trong thái độ, tình cảm của Tí bụi đối với nhân vật “tôi”. Lí do dẫn đến sự thay đổi ấy là gì?

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

Chi tiết đánh dấu sự thay đổi trong thái độ, tình cảm của Tí bụi đối với nhân vật “tôi” được miêu tả trong câu văn “Trưa hôm ấy, một đôi dép phiêu bạt bỗng về lại mái nhà xưa!”. HS đọc kĩ đoạn văn miêu tả tình huống gặp gỡ bất ngờ giữa nhân vật “tôi” với con Win ở ngoài chợ; chú ý hành động của nhân vật “tôi” để tìm các chi tiết lí giải sự thay đổi ấy.

Câu 4:

Nhân vật Tí bụi được miêu tả từ góc nhìn của những nhân vật nào? Nhận xét về các góc nhìn đó.

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

- Nhân vật Tí bụi được miêu tả từ góc nhìn của các nhân vật: cô hàng xóm và nhân vật “tôi”.

- Khi nhận xét về các góc nhìn đó, cần nêu được các ý cơ bản sau:

+ Cô hàng xóm chỉ nhìn Tí bụi qua vẻ ngoài và những hành động xấu (lời nói: Sư tổ ăn cắp vặt); cái nhìn khắc nghiệt, không chút cảm thông (xúi nhân vật “tôi”: Cô vô nhà hắn mà chửi).

+ Nhân vật “tôi” nhìn Tí bụi từ những góc nhìn khác nhau: Lúc đầu, cũng là cái nhìn lạnh lùng, đầy định kiến nên chỉ thấy một thằng bé bụi đời: “Loắt choắt, bẩn thỉu, ranh ma”. Sau đó, cách nhìn của nhân vật “tôi” đã thay đổi: cảm thông, gần gũi (mở cổng cho con Win vào, thỉnh thoảng gói quà để Win mang về cho Tí bụi); thấu hiểu, xót thương (khi đến căn lều của mẹ con Tí bụi, khi chứng kiến tình cảm của Tí bụi dành cho bà mẹ điên và bầy chó nhỏ,...).

Câu 5:

Nêu cảm hứng chủ đạo và chủ đề của truyện.

Xem lời giải

verified Lời giải của GV VietJack

HS dựa vào kết quả đọc hiểu để nêu cảm hứng chủ đạo và chủ đề của truyện. Tham khảo gợi ý sau:

- Khám phá, khẳng định tình yêu thương dành cho những thân phận thiệt thòi, bất hạnh, đặc biệt là trẻ em.

- Ngợi ca tình mẫu tử cảm động, thiêng liêng trong hoàn cảnh khó khăn, nghiệt ngã.

Bình luận


Bình luận

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Lời giải

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn:

– Hình thức: Một đoạn văn, thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, hỗn hợp, móc xích hoặc song hành.

– Dung lượng: Khoảng 200 chữ.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Phân tích một nhân vật (tự chọn) trong truyện ngắn Tí bụi dẫn ở phần Đọc hiểu.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận:

Đề mở nên HS có thể chọn phân tích một trong ba nhân vật: “tôi”, Tí bụi và con Win. HS vận dụng kiến thức, kĩ năng đọc hiểu văn bản truyện và kĩ năng viết đoạn văn nghị luận văn học để hoàn thành bài tập.

Tham khảo gợi ý phân tích nhân vật Tí bụi:

Mở đoạn: Giới thiệu nhân vật (tên nhân vật, tên tác phẩm, tác giả).

Thân đoạn

- Ý 1: Phân tích đặc điểm của nhân vật:

+ Cậu bé “bụi đời” sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh thiệt thòi, bất hạnh: không có cha, mẹ bị điên; hai mẹ con sống lăn lóc ngoài đường phố, trong căn lều tạm được che chắn bằng các mảnh ni lông và đầy rác; kiếm sống bằng “nghề” ăn cắp vặt,...

+ Cậu bé biết yêu thương, biết đón nhận và trân trọng tình yêu thương: Cậu thay đổi thái độ khi nhận ra lòng tốt của nhân vật “tôi” dành cho con Win. Cậu chăm sóc, trông nom người mẹ điên; vô cùng đau khổ khi mất con Win và đặc biệt yêu thương bầy chó nhỏ,...

- Ý 2: Phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật:

+ Nhân vật được khắc hoạ từ nhiều góc nhìn (nhân vật “tôi” và người trong xóm,...).

+ Chi tiết miêu tả chân thực, có sức khơi gợi cảm xúc; lời kể tự nhiên; ngôn ngữ giản dị, truyền cảm,...

Kết đoạn: Khẳng định ý nghĩa của nhân vật.

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận: Phân tích một nhân vật (tự chọn) trong truyện ngắn Tí bụi dẫn ở phần Đọc hiểu.

– Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Lời giải

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận xã hội.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tình thương là hạnh phúc của con người.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết:

Tham khảo dàn ý sau:

Mở bài: Giới thiệu vấn đề (Mỗi người sẽ có quan niệm khác nhau về hạnh phúc nhưng điều quan trọng nhất làm nên một cuộc sống hạnh phúc vẫn là tình yêu thương...).

Thân bài:

- Ý 1: Giải thích ngắn gọn và nêu quan điểm về vấn đề:

+ Tình thương là sự cảm thông, thấu hiểu, chia sẻ, giúp đỡ nhau; cũng là điều kiện không thể thiếu để con người xây dựng một cuộc sống hạnh phúc.

+ Hoàn toàn đồng tình với quan điểm “tình thương là hạnh phúc của con người".

- Ý 2: Trình bày quan điểm và thuyết phục người đọc:

+ Tình thương mang đến niềm vui, hạnh phúc cho những người cần được giúp đỡ (gặp khó khăn, hoạn nạn, đau buồn, thất bại,...). Sự chia sẻ, giúp đỡ, động viên, khích lệ của mọi

người xung quanh sẽ giúp họ vượt qua,...

+ Tình thương còn mang đến cho bản thân người trao đi niềm vui niềm hạnh phúc khi được chia sẻ, giúp đỡ người khác. Đó là hạnh phúc như ánh sáng diệu kì sưởi ấm tâm hồn của chính mình,...

+ Ý 3: Phản biện quan điểm trái chiều: Việc ai người ấy lo, mình chỉ cần quan tâm đến bản thân và gia đình mình,... Đó là quan niệm sống hẹp hòi, sai lệch khiến con người trở nên ích kỉ, vô cảm,...

+ Ý 4: Kết nối vấn đề với trải nghiệm, nhận thức, hành động của bản thân.

Kết bài: Khẳng định ý nghĩa, giá trị nhân văn của tình yêu thương giữa con người với con người.

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

– Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

đ. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Nâng cấp VIP

Vietjack official store
Đăng ký gói thi VIP

VIP +1 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 1 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +3 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 3 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +6 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 6 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay

VIP +12 - Luyện thi tất cả các đề có trên Website trong 12 tháng

  • Hơn 100K đề thi thử, đề minh hoạ, chính thức các năm
  • Với 2tr+ câu hỏi theo các mức độ Nhận biết, Thông hiểu, Vận dụng
  • Tải xuống đề thi [DOCX] với đầy đủ đáp án
  • Xem bài giảng đính kèm củng cố thêm kiến thức
  • Bao gồm tất cả các bậc từ Tiểu học đến Đại học
  • Chặn hiển thị quảng cáo tăng khả năng tập trung ôn luyện

Mua ngay