Câu hỏi:
09/03/2025 8,432ÔNG NGOẠI
“Lược phần đầu: Người nhà Dung đi nước ngoài, Dung sang ở với ông ngoại. Ban đầu Dung không hòa nhập được với cuộc sống mới, than thở với mẹ và người mẹ khuyên cố gắng chăm ông thay mẹ…
Dung anh ách lái xe về nhà ngoại, cậu đi để lại chiếc Chaly màu xanh, Dung dùng đi học. Hồi sáng này, ông ngoại dắt xe ra đến cửa Dung hỏi:
– Ngoại định đi đâu
– Ông lên quận một chút.
Dung ngăn:
– Thôi, ngoại già rồi, không nên lái xe, có đi, con chở ông đi.
Ông tỏ vẻ giận, quầy quả vào nhà. Ôi, người già sao mà khổ đến vậy.
Thế nghĩa là có hai thế giới ở trong ngôi nhà. Thế giới của ông là mấy ông bạn già, là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là trầm tư suy ngẫm, là mảnh sân hoa trái. Thế giới của Dung là tiếng nhạc gào thét xập sinh, là sắc màu xanh đỏ, là quả đất như nằm gọn trong bàn tay. Sáng nó dậy thật sớm để nấu cơm, sau đó đi học, chiều lại học, buổi tối nó vù xe đến bạn chơi hoặc về nhà nghe mấy đứa em cãi nhau ỏm tỏi. Hai thế giới vừa giành giựt vừa hoà tan nhau.
Mặc dầu Dung đang ở trong thế giới của ông, mà không biết mình đang chìm dần vào đấy…
Có những sự thay đổi Dung không thể ngờ được. Bây giờ mỗi đêm Dung trở mình nghe ông ngoại ho khúc khắc. Nghe cây mai nhỏ nứt mình, nảy chồi Dung nghiện hương trầm tối tối ông thắp lên bàn thờ bà ngoại. Lắm khi lũ em Dung sang, chúng nó phá phách quậy tung cả lên, Dung mắng, chúng nó trề môi “Chị hai khó như một bà già”, Dung giật mình. Có lẽ quen với cái tĩnh lặng trong sân mà mỗi chiều Dung giúp ông tưới cây, cái khoảng không xanh lạc lõng trong khói bụi, đâu đó, trên tàng me già, dăm chú chim hót líu lo Dung quen dáng ông ngoại với mái tóc bạc, với đôi mắt hõm, cái cằm vuông, quen mỗi tháng một lần cọc cạch lên phường lương hưu. Có một điều Dung ngày càng nhận ra tiếng ho của ông ngày càng khô và rời rạc như lời kêu cứu. Chủ nhật Dung cắm cúi lau chùi bên dàn karaoke phủ bụi, ông đứng lên nheo mắt:
– Sao con không hát, con hát rất hay mà. - Dung thoáng ngỡ ngàng, nó hỏi:
– Ngoại có thích nghe không?
Rồi mở máy. Hôm ấy Dung rất vui, lần đầu tiên nó hát cho riêng ông nghe và quan trọng nhất là ông đã ngồi lại đấy, gật gù.
…
Hết mùa me dốt, ông cháu Dung nhặt là mai đón Tết. Cậu gửi thư và quà về. Ông ôm chầm lấy thư bảo Dung.
– Con đọc ngoại nghe.
Dung đọc một lèo, lúc ngước lên đã thấy mắt ông đỏ rưng. Ông đến bàn thờ bà, đốt nén hương, mùi trầm ngào ngạt, Dung hỏi:
– Ngoại thương cậu như vậy, sao không theo cậu?
Ông trìu mến:
– Ngoại muốn mỗi năm cùng con đón giao thừa và nghe con hát”.
( Ông ngoại, Nguyễn Ngọc Tư, Nhà xuất bản trẻ 2001.)
*Chú thích: Nguyễn Ngọc Tư: sinh năm 1976, quê ở Cà Mau, là nữ nhà văn trẻ của Hội nhà văn Việt Nam. Nguyễn Ngọc Tư thường viết về những điều bình dị, gần gũi xung quanh cuộc sống của mình. Giọng văn chị đậm chất Nam Bộ, là giọng kể mềm mại mà thâm trầm, sâu cay về những cuộc đời éo le, những số phận chìm nổi. Cái chất miền quê sông nước ngấm vào các tác phẩm, thấm đẫm cái tình của làng, của đất, của những con người chân chất hồn hậu nhưng ít nhiều gặp những bất hạnh. Truyện ngắn “Ông ngoại” với một cốt truyện đơn giản nhưng chủ đề, đề tài có giá trị nhân văn cao, khiến người đọc phải suy ngẫm về nhiều điều có giá trị của cuộc sống.
Quảng cáo
Trả lời:
Ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích: ngôi thứ ba
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểmCâu hỏi cùng đoạn
Câu 2:
Lời giải của GV VietJack
Chủ đề: Qua câu chuyện giữa Dung và ông ngoại, tác phẩm hướng tới đề cao những giá trị nhân văn truyền thống: giá trị của tình cảm gia đình, tinh thần trách nhiệm, lối sống biết sẻ chia, hi sinh.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời chính xác như đáp án: 0,5 điểm
- Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểmCâu 3:
Lời giải của GV VietJack
- Biện pháp tu từ : liệt kê
+ là mấy chồng nhựt báo, là cái radio đâu hồi còn đánh nhau, là trầm tư suy ngẫm, là mảnh sân hoa trái.
+ là tiếng nhạc gào thét xập sinh, là sắc màu xanh đỏ, là quả đất như nằm gọn trong bàn tay
- Tác dụng:
+ Tạo nhịp điệu, giúp cho câu văn diễn đạt trở nên sinh động, hấp dẫn, giàu hình ảnh; tăng giá trị biểu đạt, câu văn trở nên cụ thể và đầy đủ hơn.
+ Nhấn mạnh, làm nổi bật sự đối lập rõ ràng giữa hai thế giới của ông ngoại và Dung.
+ Qua đó, ta thầy được sự thấu hiểu và tình cảm gắn bó giữa ông và cháu, góp phần thể hiện giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời đủ ý như đáp án: 1,0 điểm
- Học sinh trả lời được 1 ý: 0,25 điểm
- Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểmCâu 4:
Lời giải của GV VietJack
– HS có thể chia sẻ một vài thông điệp ý nghĩa theo cảm nhận cá nhân.
Sau đây là một vài gợi ý:
– Biết yêu thương, trân trọng người thân trong gia đình.
– Biết hi sinh, chia sẻ, quan tâm, gắn kết các thành viên trong gia đình.
– Sống cần phải tôn trọng sự khác biệt của mỗi người
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời đủ ý như đáp án: 1,0 điểm
- Học sinh trả lời được 1 ý: 0,5 điểm
- Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểmCâu 5:
Lời giải của GV VietJack
Trong đoạn trích có một câu văn gợi suy ngẫm:” Thế nghĩa là có hai thế giới ở trong ngôi nhà“. Trình bày một cách mà em cho là quan trọng nhất để gắn kết gia đình và rút ngắn “khoảng cách thế hệ ” và lí giải.
Học sinh có thể lựa chọn một trong những yếu tố sau và có lí giải phù hợp:
– Thường xuyên trò chuyện, tâm sự, chia sẻ với nhau: Cha mẹ và con cái có thể dành thời gian trò chuyện, tâm sự với nhau vào mỗi bữa cơm, buổi tối trước khi đi ngủ.. Cha mẹ hãy lắng nghe con cái, chia sẻ với con về những niềm vui, nỗi buồn, những khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống. Con cái cũng hãy chia sẻ với cha mẹ về những sở thích, ước mơ, những suy nghĩ, tâm tư của mình.
-Cùng nhau tham gia các hoạt động chung: Các thành viên trong gia đình có thể cùng nhau tham gia các hoạt động chung như nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, đi du lịch.. Đây là cơ hội để các thành viên gắn kết, hiểu nhau hơn
-Tôn trọng lẫn nhau: Cha mẹ và con cái cần tôn trọng ý kiến, sở thích của nhau. Cha mẹ hãy tôn trọng những suy nghĩ, lựa chọn của con cái, dù con cái có thể chưa hoàn toàn đúng. Con cái cũng hãy tôn trọng những kinh nghiệm, lời khuyên của cha mẹ. Gia đình là tổ ấm, là nơi mỗi người cảm thấy bình yên và hạnh phúc nhất. Hãy cùng nhau nỗ lực để gắn kết gia đình, xây dựng một gia đình hạnh phúc, bền vững
Hướng dẫn chấm:
– HS nêu quan điểm: phù hợp :0.5điểm
– HS lí giải thuyết phục, hợp lí: 0,5 điểm
– HS lí giải chưa thuyết phục: 0,25 điểmCÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Lời giải
c. Triển khai vấn đề nghị luận
Học sinh có thể vận dụng các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải nêu và lí giải được lựa chọn của bản thân. Có thể trình bày theo các hướng sau:
* Giới thiệu tác giả, tác phẩm vấn đề nghị luận
* Nhân vật Dung qua đoạn trích:
+ Trẻ tuổi, năng động, mạnh dạn thể hiện bản thân, sống chân thành…
+ Nhạy cảm, tinh tế, biết quan tâm đến người thân, cảm nhận được sự biến đổi tin vi của sự vật xung quanh…
+ Trong quá trình chung sống với ngoại, Dung dần trưởng thành hơn; biết thấu hiểu, lo lắng, quan tâm, yêu thương ông hơn. Dung cũng dần sống hòa hợp với ông, rút ngắn khoảng cách giữa hai thế hệ.
* Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
+ Đặt nhân vật trong tình huống truyện đơn giản, thời gian ngắn, không gian nhỏ hẹp, xoay quanh cuộc sống đời thường, mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình.
+ Người kể chuyện nương theo điểm nhìn của nhân vật Dung, qua ngôn ngữ đối thoại và độc thoại nội tâm để khắc họa chân dung một người trẻ với tính cách, tâm lí, hành vi,… đúng với lứa tuổi mới lớn; giúp khắc họa sự biến đổi từng ngày trong cảm xúc và nhận thức cho thấy quá trình trưởng thành của nhân vật Dung.
+ Ngôn ngữ đời thường, đậm chất Tây Nam Bộ và có giá trị biểu cảm cao; giọng điệu tự nhiên, nhẹ nhàng nhưng thấm thía.
+ Giọng điệu tự nhiên, nhẹ nhàng nhưng thấm thía, tác giả đã tạo ra một tác phẩm văn học sâu sắc, đáng đọc và để lại nhiều cảm xúc cho độc giả.
=> Nhân vật Dung đã góp phần thể hiện thành công giá trị nhân văn của tác phẩm khi hướng tới đề cập đến sự nối kết thế hệ; tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Nguyễn Ngọc Tư.
* Khẳng định vấn đề, nêu ý nghĩa nhận thức và thực tiễn của vấn đề.
- Nêu khái quát cảm nghĩ về nhân vật Dung.
- Thông điệp tác giả gửi gắm qua đoạn trích .
Hướng dẫn chấm:
- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục, dẫn chứng đầy đủ, rõ ràng, diễn đạt logic, mạch lạc: 1,0 điểm.
- Lập luận chưa chặt chẽ, thuyết phục, dẫn chứng chưa đầy đủ, rõ ràng, diễn đạt chưa logic, mạch lạc: 0,5 điểm.
- Lập luận không chặt chẽ, thuyết phục, thiếu dẫn chứng, diễn đạt lủng củng: 0,25 điểm.
(GV linh hoạt, trân trọng các bài viết có sự sáng tạo trong diễn đạt, trình bày suy nghĩ...để cho điểm bài làm)d. Chính tả, ngữ pháp
- Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt
- Không cho điểm nếu bài làm có trên 05 lỗi chính tả, ngữ pháp.e. Sáng tạo:
- Học sinh có những cách suy nghĩ, cách nhìn mới mẻ về vấn đề nghị luận; có cách sáng tạo trong viết câu, dựng đoạn, lời văn sinh động hấp dẫn.
- Đáp ứng được 1 trong 2 yêu cầu: 0,25 điểmLời giải
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: đề xuất những giải pháp phù hợp để giới trẻ hiện nay sống có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng.”
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh xác định đúng vấn đề nghị luận: 0,25 điểm
- Học sinh xác định sai vấn đề nghị luận: 0 điểmI.Mở bài : Dẫn dắt, giới thiệu vào vấn đề cần nghị luận:
Giới trẻ hiện nay cần sống có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng.
II. Thân bài
1. Giải thích vấn đề
Sống có trách nhiệm là lối sống tích cực, biết nhận thức rõ vai trò, nghĩa vụ của bản thân đối với chính mình và với cộng đồng, từ đó có những hành động đúng đắn, phù hợp. Trách nhiệm với bản, trách nhiệm với cộng đồng, đóng góp sức mình xây dựng cộng đồng ngày càng tốt đẹp hơn.
2. Phân tích vấn đề
a. Thực trạng:Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít bạn trẻ đang sống thiếu trách nhiệm.
Dẫn chứng:
- Theo khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Xã hội, có đến 60% số bạn trẻ được hỏi cho biết họ chưa nhận thức rõ về trách nhiệm của mình đối với cộng đồng.
- Một số bạn trẻ còn có lối sống buông thả, sa đà vào các tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật.
b. Nguyên nhân:
Ảnh hưởng từ môi trường sống: Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, mạng xã hội với những nội dung độc hại, thiếu lành mạnh đã tác động không nhỏ đến nhận thức và hành vi của một bộ phận giới trẻ.
Sự thiếu quan tâm, giáo dục từ gia đình và nhà trường: Một số bậc phụ huynh và nhà trường chưa chú trọng đến việc giáo dục kỹ năng sống, giá trị đạo đức cho học sinh.
Tác động từ lối sống thực dụng: Một bộ phận giới trẻ chạy theo lối sống hưởng thụ, coi trọng vật chất mà quên đi những giá trị tinh thần, trách nhiệm với cộng đồng.
c. Hậu quả:
Đối với cá nhân: Mất định hướng, sa ngã vào các tệ nạn, đánh mất cơ hội phát triển bản thân, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Đối với cộng đồng: Tình trạng vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội gia tăng, cản trở sự phát triển của xã hội.
d. Ý kiến trái chiều và phản biện:
Có ý kiến cho rằng, giới trẻ ngày nay chịu nhiều áp lực từ học tập, thi cử, việc làm nên khó có thể dành thời gian cho các hoạt động xã hội. Tuy nhiên, sống có trách nhiệm không đồng nghĩa với việc phải hy sinh toàn bộ thời gian cá nhân. Chỉ cần mỗi bạn trẻ có ý thức và dành một phần thời gian nhỏ để tham gia các hoạt động vì cộng đồng, xã hội sẽ tốt đẹp hơn rất nhiều.
3. Giải pháp ( HS ít nhất nêu được 3 giải pháp phù hợp)
3.1. Giải pháp từ cá nhân:
Tự đặt mục tiêu và lập kế hoạch: xác định rõ mục tiêu của mình trong học tập, công việc và cuộc sống. Lập kế hoạch cụ thể để đạt được những mục tiêu đó, tránh lãng phí thời gian và nguồn lực.
Rèn luyện kỹ năng sống: Kỹ năng sống như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề... Có thể tham gia các khóa học, câu lạc bộ, hoạt động ngoại khóa để rèn luyện những kỹ năng này.
Tham gia hoạt động tình nguyện ….
Sử dụng mạng xã hội có trách nhiệm: Sử dụng mạng xã hội một cách thông minh, tránh lan truyền thông tin sai lệch, độc hại. Đồng thời, sử dụng mạng xã hội để kết nối với bạn bè, chia sẻ những thông tin hữu ích, lan tỏa những giá trị tích cực.
( Có dẫn chứng phù hợp với giải pháp )
3.2. Giải pháp từ gia đình:
Làm gương cho con cái: Cha mẹ là tấm gương phản chiếu của con cái. Cha mẹ sống có trách nhiệm, gương mẫu sẽ là hình mẫu lý tưởng để con cái noi theo.
Dạy con về giá trị sống: Cha mẹ cần dạy con về những giá trị sống tốt đẹp như trung thực, nhân ái, trách nhiệm, biết ơn... Những giá trị này sẽ là nền tảng vững chắc để con cái sống có ích cho xã hội.
Khuyến khích con tham gia hoạt động xã hội: Cha mẹ nên khuyến khích con cái tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện để con cái có cơ hội trải nghiệm, học hỏi và trưởng thành..( Nêu được dẫn chứng phù hợpvới giải pháp )
3. 3. Giải pháp từ nhà trường:
Lồng ghép giáo dục kỹ năng sống vào chương trình học: Nhà trường cần lồng ghép giáo dục kỹ năng sống…
Tổ chức các hoạt động ngoại khóa ý nghĩa: Các hoạt động ngoại khóa như văn nghệ, thể thao, tình nguyện...
Xây dựng môi trường học tập tích cực: Nhà trường cần xây dựng môi trường học tập tích cực, lành mạnh, nơi học sinh cảm thấy được tôn trọng, yêu thương và được phát huy hết khả năng của mình.
( Nêu được dẫn chứng phù hợpvới giải pháp )
3.4. Giải pháp từ xã hội:
Tuyên truyền, giáo dục về lối sống có trách nhiệm: Các cơ quan truyền thông, báo chí, mạng xã hội cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục về lối sống có trách nhiệm, về những tấm gương người tốt việc tốt để giới trẻ noi theo.
Tạo điều kiện cho giới trẻ tham gia hoạt động xã hội: Các tổ chức, doanh nghiệp cần tạo điều kiện cho giới trẻ tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện để các em có cơ hội cống hiến và trưởng thành.
Xây dựng môi trường xã hội lành mạnh: Xã hội cần chung tay xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, không có tệ nạn xã hội, nơi giới trẻ được phát triển toàn diện. ( có dẫn chứng phù hợp với giải pháp )
4. Liên hệ bản thân:
Là một học sinh, em luôn tâm niệm sống có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng. Em tích cực tham gia các hoạt động của lớp, của trường, các hoạt động tình nguyện giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. Em tin rằng, mỗi hành động nhỏ của mình sẽ góp phần làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.
III. Kết bài
- Khẳng định lại vấn đề .
- Đưa ra thông điệp hoặc bài học
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh triển khai được đầy đủ vấn đề nghị luận, lập luận chặt chẽ, thuyết phục, lí lẽ xác đáng, dẫn chứng tiêu biểu: 2,75 - 3,0 điểm.
- Học sinh triển khai tương đối đầy đủ vấn đề nghị luận, lập luận chặt chẽ, thuyết phục, lí lẽ xác đáng, dẫn chứng không tiêu biểu 2,0 - 2,5 điểm.
- Học sinh triển khai chưa đầy đủ vấn đề nghị luận, lập luận chưa chặt chẽ, thuyết phục, lí lẽ chưa xác đáng, dẫn chứng không tiêu biểu hoặc không có dẫn chứng: 1,0 - 1,75 điểm.
- Học sinh triển khai thiếu nhiều ý, chưa biết sắp xếp ý, chưa biết lập luận, lí lẽ chưa xác đáng, không có dẫn chứng, : 0,5-0,75 điểm.
(GV linh hoạt, trân trọng các bài viết có sự sáng tạo trong diễn đạt, trình bày ý tưởng, nhận thức, đánh giá vấn đề...để cho điểm bài làm).d. Chính tả, ngữ pháp
- Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt
- Không cho điểm nếu bài làm có trên 05 lỗi chính tả, ngữ pháp.Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Thái Nguyên (2) có đáp án
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Phòng GD Quận 1 có đáp án
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Quảng Nam có đáp án
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Đồng Nai có đáp án
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Bình Phước có đáp án
Bộ 15 Đề tham khảo thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 có đáp án - Đề 10
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD Hà Nội có đáp án
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc có đáp án
Hãy Đăng nhập hoặc Tạo tài khoản để gửi bình luận