Từ nhân vật Xúy Vân trong văn bản trên, hãy cho biết điểm khác biệt giữa cách miêu tả, thể hiện tính cách nhân vật trong văn bản chèo với nhân vật trong văn bản truyện? Qua đó, bạn rút ra được những lưu ý gì về cách đọc một văn bản chèo?
Kẻ mưu ma, người chước quỷ
(trích vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến)
Lớp 14
Đề hầu
(Số là) Thương mụ Hến, mặt mày rất đẹp
(Mà) Việc Huyện Trìa, giận chẳng hay nguôi
(Vả người là quan lớn, tôi là viên thuộc, dầu tôi có làm chi đi nữa)
Đã rằng trên có đã đành
Mà sứa nhảy qua đăng sao phải
Bây giờ nghĩ lại,
Dung thử chước này:
Nói chung bà huyện ra tay,
Thế mới bắt ông rối cẳng
Đề hầu: (Vào mách bà Huyện)
(Dạ bẩm bà)
(Vì hôm nọ)
Bà Huyện:
(Là họ)
(Nên ta)
Đề hầu:
Huyện Trìa:
Gia Đinh:
Huyện Trìa:
Hà Huyện (vào)
Huyện Trìa (vào)
Hát Nam:
Bà Huyện (vào):
Huyện Trìa (vào):
Bà Huyện:
(Nói thiệt)
Huyện Trìa (vào)
Ông đã đi đâu vắng
Bà ngồi chỉ một mình?
Bên Thanh hà (quan) đi viếng ân tình
Con mụ Hến tới đây hầu kiện.
Nghe thổi nghẹn họng,
Thấy nói căm gan
Dối đạc điền mưu khéo lật lường,
Ngồi tịnh thất dường như ủ dột
Mụ phen này quyết phá tan hoang
Ông đã đành bạc ngãi bạc tình,
Mụ cũng quyết lột trần lột trụi
(Hạ)
Mưu thâm diệu! Mưu thâm diệu
Ngã chí hoan! Ngã chí hoan
Vểnh râu Trìa trụi lụi chớ van
Cúi óc chỉ trơ trơ mà chịu
(Hạ)
Lớp 17
Giận mụ Huyện hay ghen quá bụng,
Làm cho ta thương nhớ không chừng.
Hễ đi thì mụ lại kéo lưng,
Gẫm ngồi vậy ta đà túng cẳng
Nha tiền tận mặt,
Trướng hạ bày lời:
Thím Hến tôi cho tới mời ngài,
Đại quan tới hôm nay có việc.
Vốn đây đã biết,
Lựa phải nhiều lời,
Để ta sẽ tới nơi,
Về phân qua cho rõ.
Thính thuyết tâm trung tĩnh nộ!
Văn ngôn nhãn thượng sanh ba!
Say theo người mình ngọc vóc ngà
Hầu nó mụ thân tàn ma dại,
Lời thề thốt miệng ông bải bải,
Mồm đãi đưa dối mụ liền liền.
Ông bày láo địa láo thiên
Mụ quyết lột trần lột lỗ!
Đặng buồng này khuây buồng nọ
Tham chỗ có bỏ chỗ không
Làm cho ông hết vác mặt đánh bồng
Tới nhà nó trương mồm (mà) nói khách.
(Hạ)
Giận mụ nên quá ách,
Hành mỗ đã hầu điên,
Miệng nói rồi khăn áo lột liền,
Chân đi lại y hài chẳng có.
Lén đi chắc mụ ra kéo cổ,
Ở lại thì mỗ quá buồn lòng.
Mưu mụ đà cố lũy thâu công
Kế ta dụng canh y cầu dáng.
Nghĩ vợ con quá chán
Nỗi duyên nợ băng xăng.
Vào buồng kia ăn cắp cái khăn,
Ra ngõ nọ sửa sang nhan sắc.
Thói mụ thiệt hay ghen lặt vặt
Nghĩ mình đà lắm việc lăng nhăng.
Chỉ Thanh Hà nhẹ gót phăng phăng
Mang nón ngựa chúc ba phơi phới
Nón ngựa chúc ba phơi phới
Muốn ăn khoai nào ngại vác mai.
Bôn ba cây cối dễ nài,
Miễn là duyên hiệp trối ai chê cười.
(Hạ)
Lớp 18
Ông huyện ơi! Ông huyện ơi!
Chờ tôi với! Chờ tôi với!
Trở lại thời tắt đuốc,
Bằng đi ắt mang tai.
Trời mịt mù chẳng thấy bàn tay,
Đường tăm tối ỷ khôn dời bước.
Dao phay nguyền xé ruột!
Kéo sắ quyết xắp môi!
(Ới ông ơi!) Chờ tôi với! CHờ tôi với!
(Hạ)
Quả tình hay theo dõi,
Kìa yêu động kêu vang.
Sáng nẻo đường ắt mụ đuổi theo
Tắt quách đuốc thời mày trở lại.
(Tắt đuốc núp bên đường, miệng kêu tiếng cú)
Bất ngãi! Chơn bất ngãi!
Mưu thâm! Quả mưu thâm!
Tắt đước đi đường sá chẳng thấy tăm,
Trời tối quá bụi bờ không lướt tới.
Tại ta hay ghen dại,
Nên chồng phải làm ma
Ông dầu ló cổ về nhà
Mụ quyết ra tay xé lỗ!
(Hạ)
Gan mụ nên quát ngố
Mưu ta thiệt nên khôn
Tại vì có phép thiên hôn
Không mắc vào tay địa sát
Mê mụ Hến phải toan mưu chước
Việc mụ Trìa nói lại làm chi?
Đuốc dong lên phơi phới ra đi,
Chỉ nhà nọ lần lần tới đó
(Hạ)
(In trong Nghêu, Sò, Ốc, Hến – Khuyết daanh, tr.538 – 539; 541 – 544)
Từ nhân vật Xúy Vân trong văn bản trên, hãy cho biết điểm khác biệt giữa cách miêu tả, thể hiện tính cách nhân vật trong văn bản chèo với nhân vật trong văn bản truyện? Qua đó, bạn rút ra được những lưu ý gì về cách đọc một văn bản chèo?
Kẻ mưu ma, người chước quỷ
(trích vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến)
Lớp 14
Đề hầu |
(Số là) Thương mụ Hến, mặt mày rất đẹp (Mà) Việc Huyện Trìa, giận chẳng hay nguôi |
(Vả người là quan lớn, tôi là viên thuộc, dầu tôi có làm chi đi nữa) |
|
|
Đã rằng trên có đã đành Mà sứa nhảy qua đăng sao phải Bây giờ nghĩ lại, Dung thử chước này: Nói chung bà huyện ra tay, Thế mới bắt ông rối cẳng |
Đề hầu: (Vào mách bà Huyện) |
|
(Dạ bẩm bà) (Vì hôm nọ) Bà Huyện:
(Là họ) (Nên ta)
Đề hầu:
Huyện Trìa:
Gia Đinh:
Huyện Trìa:
Hà Huyện (vào)
Huyện Trìa (vào)
Hát Nam:
Bà Huyện (vào):
Huyện Trìa (vào):
Bà Huyện:
(Nói thiệt)
Huyện Trìa (vào) |
Ông đã đi đâu vắng Bà ngồi chỉ một mình? Bên Thanh hà (quan) đi viếng ân tình Con mụ Hến tới đây hầu kiện. Nghe thổi nghẹn họng, Thấy nói căm gan Dối đạc điền mưu khéo lật lường, Ngồi tịnh thất dường như ủ dột Mụ phen này quyết phá tan hoang Ông đã đành bạc ngãi bạc tình, Mụ cũng quyết lột trần lột trụi (Hạ) Mưu thâm diệu! Mưu thâm diệu Ngã chí hoan! Ngã chí hoan Vểnh râu Trìa trụi lụi chớ van Cúi óc chỉ trơ trơ mà chịu (Hạ) Lớp 17 Giận mụ Huyện hay ghen quá bụng, Làm cho ta thương nhớ không chừng. Hễ đi thì mụ lại kéo lưng, Gẫm ngồi vậy ta đà túng cẳng Nha tiền tận mặt, Trướng hạ bày lời: Thím Hến tôi cho tới mời ngài, Đại quan tới hôm nay có việc. Vốn đây đã biết, Lựa phải nhiều lời, Để ta sẽ tới nơi, Về phân qua cho rõ. Thính thuyết tâm trung tĩnh nộ! Văn ngôn nhãn thượng sanh ba!
Say theo người mình ngọc vóc ngà Hầu nó mụ thân tàn ma dại, Lời thề thốt miệng ông bải bải, Mồm đãi đưa dối mụ liền liền. Ông bày láo địa láo thiên Mụ quyết lột trần lột lỗ! Đặng buồng này khuây buồng nọ Tham chỗ có bỏ chỗ không Làm cho ông hết vác mặt đánh bồng Tới nhà nó trương mồm (mà) nói khách. (Hạ)
Giận mụ nên quá ách, Hành mỗ đã hầu điên, Miệng nói rồi khăn áo lột liền, Chân đi lại y hài chẳng có. Lén đi chắc mụ ra kéo cổ, Ở lại thì mỗ quá buồn lòng. Mưu mụ đà cố lũy thâu công Kế ta dụng canh y cầu dáng. Nghĩ vợ con quá chán Nỗi duyên nợ băng xăng. Vào buồng kia ăn cắp cái khăn, Ra ngõ nọ sửa sang nhan sắc. Thói mụ thiệt hay ghen lặt vặt Nghĩ mình đà lắm việc lăng nhăng. Chỉ Thanh Hà nhẹ gót phăng phăng Mang nón ngựa chúc ba phơi phới
Nón ngựa chúc ba phơi phới Muốn ăn khoai nào ngại vác mai. Bôn ba cây cối dễ nài, Miễn là duyên hiệp trối ai chê cười. (Hạ)
Lớp 18 Ông huyện ơi! Ông huyện ơi! Chờ tôi với! Chờ tôi với! Trở lại thời tắt đuốc, Bằng đi ắt mang tai. Trời mịt mù chẳng thấy bàn tay, Đường tăm tối ỷ khôn dời bước. Dao phay nguyền xé ruột! Kéo sắ quyết xắp môi! (Ới ông ơi!) Chờ tôi với! CHờ tôi với! (Hạ)
Quả tình hay theo dõi, Kìa yêu động kêu vang. Sáng nẻo đường ắt mụ đuổi theo Tắt quách đuốc thời mày trở lại. (Tắt đuốc núp bên đường, miệng kêu tiếng cú) Bất ngãi! Chơn bất ngãi! Mưu thâm! Quả mưu thâm! Tắt đước đi đường sá chẳng thấy tăm, Trời tối quá bụi bờ không lướt tới. Tại ta hay ghen dại, Nên chồng phải làm ma Ông dầu ló cổ về nhà Mụ quyết ra tay xé lỗ! (Hạ)
Gan mụ nên quát ngố Mưu ta thiệt nên khôn Tại vì có phép thiên hôn Không mắc vào tay địa sát Mê mụ Hến phải toan mưu chước Việc mụ Trìa nói lại làm chi? Đuốc dong lên phơi phới ra đi, Chỉ nhà nọ lần lần tới đó (Hạ) |
(In trong Nghêu, Sò, Ốc, Hến – Khuyết daanh, tr.538 – 539; 541 – 544)
Quảng cáo
Trả lời:
Một số điểm khác biệt trong cách xây dựng nhân vật và những lưu ý trong cách đọc văn bản chèo so với văn bản truyện:
Phương diện |
Văn bản truyện |
Văn bản chèo |
Xây dựng nhân vật |
Nhân vật được xây dựng qua: - Góc nhìn, quan điểm của người kể chuyện và các nhân vật khác (lời của người kể chuyện và lời của nhân vật). - Lời văn kể chuyện - … |
Nhân vật được xây dựng qua: - Góc nhìn, quan điểm của chính nhân vật (độc thoại, bàng thoại) và các nhân vật khác (đối thoại). - Lời của nhân vật (cùng các chỉ dẫn sân khấu) - … |
Cách đọc văn bản |
Xác định người kể chuyện, điểm nhìn, đặc điểm tính cách của nhân vật, cốt truyện lời văn kể chuyện. |
Xác định hành động của nhân vật, mâu thuẫn, quá trình nảy sinh, phát triển, giải quyết xung đột kịch trong văn bản chèo qua lời thoại (nói, hát) của nhân vật. … |
* Với văn bản Kẻ mưu ma, người chước quỷ … (trích vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến)
Hot: Học hè online Toán, Văn, Anh...lớp 1-12 tại Vietjack với hơn 1 triệu bài tập có đáp án. Học ngay
- Trọng tâm Lí, Hóa, Sinh 10 cho cả 3 bộ KNTT, CTST và CD VietJack - Sách 2025 ( 40.000₫ )
- Trọng tâm Toán, Văn, Anh 10 cho cả 3 bộ KNTT, CTST, CD VietJack - Sách 2025 ( 13.600₫ )
- Sách lớp 10 - Combo Trọng tâm Toán, Văn, Anh và Lí, Hóa, Sinh cho cả 3 bộ KNTT, CD, CTST VietJack ( 75.000₫ )
- Sách lớp 11 - Trọng tâm Toán, Lý, Hóa, Sử, Địa lớp 11 3 bộ sách KNTT, CTST, CD VietJack ( 52.000₫ )
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Lời giải
- Huyện Trìa là viên quan mang nhiều thói hư tật xấu như: háo sắc, dại gái, sợ vợ; tham tiền; thích nhàn hạ hưởng thụ, chểnh mảng việc công; xử án ăn tiền, bất cần luật lệ; … (qua những lời bàng thoại).
- Huyện Trìa là viên quan huyện xử kiện bất minh. Vì háo sắc, Huyện Trìa ngang nhiên biến công đường thành nơi tán tỉnh gái góa, xưng hô thớ lợ; xét xử thiên vị, tùy tiện, bất minh (qua những lời đối thoại, phán quyết trong phiên tòa) .
Lưu ý: Đây không còn là hình ảnh một Huyện Trìa với vẻ ngoài đạo mạo nơi công đường, mà là một Huyện Trìa đang đêm lẻn đến nhà Thị Hến trong tình trạng đã bị vợ “lột trần lột trụi”; một Huyện Trìa si mê Thị hến đến mức sẵn sàng tắt đuốc, “làm cú” , “làm ma” nhát vợ, một Huyện Trìa là đối tượng của hài tuồng mang lại những tràng cười hả hê cho người đọc, người xem.
Lời giải
- Liệt kê một số câu thoại đáng lưu ý, liên quan trực tiếp đến quan niệm về tình yêu, hạnh phúc của Thị Mầu, giải thích quan niệm ấy.
Lời thoại |
Quan niệm |
Thầy như táo rụng sân đình Em như gái rở, đi rình của chua |
Đã yêu nhau thì phải chủ động bày tỏ, tìm cách thỏa mãn nhu cầu gặp gỡ, ái ân. |
Một cành tre, năm bảy cành tre Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng Ấy mấy thầy tiểu ơi |
Yêu là “phải duyên”, đã “phải duyên” thì đôi bên tự quyết, đợi chờ và tiến tới hôn nhân |
Mẫu đơn giồng cảnh nhà thờ Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau |
Thể hiện khát khao hạnh phúc lứa đôi |
- Chỉ ra nét tích cực/ tiêu cực nếu có trong quan niệm của nhân vật Thị Mầu về tình yêu, hạnh phúc (trên cơ sở đối chiếu với quan niệm truyền thống).
+ Tích cực: Dám mạnh mẽ đứng lên, cất tiếng nói đòi quyền được hạnh phúc, quyền được yêu đây là điều mà rất ít những người phụ nữ trong xã hội phong kiến dám làm.
+ Tiêu cực: Cách thể hiện tình cảm không phù hợp với đối tượng, dẫn đến nhưng hành vi đi ngược lại với chuẩn mực của xã hội, quan niệm truyền thống.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.