38 Đề thi chính thức vào 10 môn Hóa cực hay có lời giải chi tiết (Đề số 07)

Câu 1

Hình bên là bộ dụng cụ dùng để điều chế một số khí trong phòng thí nghiệm.

(a) Khí C nào trong số các khí sau: H₂, C₂H₂, SO₂, Cl₂, CO và HCl có thể được điều chế bằng bộ dụng cụ bên?

(b) Hãy chọn các chất A và B tương ứng để điều chế các khí C được chọn và viết các phương trình hóa học tương ứng.

Xem đáp án

Lời giải

(a) Từ hình ảnh bộ dụng cụ ta thấy đây là bộ dụng cụ để điều chế các khí không tác dụng được với nước, và không tan hoặc rất ít tan trong nước

=> khí C có thể điều chế được là các khí: H₂, C₂H₂, SO₂

Cl₂ và HCl không điều chế được vì tan trong nước

CO không điều chế được bằng bộ dụng cụ này trong phòng thí nghiệm.

(b)

Điều chế: H₂ ; A có thể là HCl hoặc H₂SO₄ loãng ; B là có thể là kim loại Zn, Fe…

2HCl + Zn → ZnCl₂ + H₂↑

Điều chế: C₂H₂; A là H₂O ; B là CaC₂ rắn

2H₂O + CaC₂ → Ca(OH)₂ + C₂H₂↑

Điều chế: SO₂ ; A là HCl ; B là Na₂SO₃ rắn

2HCl + Na₂SO₃ → 2NaCl + SO₂↑ + H₂O

Câu 2

Có 5 lọ đánh số từ (1) đến (5), mỗi lọ chứa một trong các dung dịch sau: Na₂SO₄, (CH₃COO)₂Ba, Al₂(SO₄)₃, NaOH và Ba(OH)₂. Biết:

- Rót dung dịch từ lọ (4) vào lọ (3) hoặc (5) đều tạo kết tủa.

- Rót từ từ đến dư dung dịch trong lọ (2) vào lọ (1) thì có kết tủa sau đó kết tủa tan dần tạo thành dung dịch trong suốt.

- Rót từ từ đến dư dung dịch lọ (5) vào lọ (1) thì có kết tủa sau đó kết tủa tan một phần.

Xác định chất tương ứng trong mỗi lọ. Viết phương trình hóa học của các phản ứng.

Xem đáp án

Lời giải

Có 5 lọ: Na₂SO₄, (CH₃COO)₂Ba, Al₂(SO₄)₃, NaOH và Ba(OH)₂

Rót từ từ các chất từ lọ này vào lọ khác ta có bảng sau:

Dấu ‘ – ‘ thể hiện không có phản ứng xảy ra.

Từ giả thiết bài toán:

- Rót dung dịch từ lọ (4) vào lọ (3) hoặc (5) đều tạo kết tủa => lọ (4) có thể là Na₂SO₄ hoặc (CH₃COO)₂Ba vì từ bảng ta thấy 2 chất này cùng tạo 2 kết tủa với các chất khác.

- Rót từ từ đến dư dd trong lọ (2) vào lọ (1) thì có kết tủa sau đó kết tủa tan dần tạo thành dung dịch trong suốt => lọ (2) là NaOH; lọ (1) là Al₂(SO₄)₃

- Rót từ từ đến dư dd lọ (5) vào lọ (1) thì có kết tủa sau đó kết tủa tan một phần => lọ (5) là Ba(OH)₂ và lọ (1) là Al₂(SO₄)₃.

- Từ lọ (5) là Ba(OH)₂ => lọ (4) là Na₂SO₄ => lọ (3) là (CH₃COO)₂Ba

Kết luận: Vậy thứ tự các lọ là:

(1) Al₂(SO₄)3

(2) NaOH

(3) (CH₃COO)₂Ba

(4) Na₂SO₄

(5) Ba(OH)₂

Các phản ứng hóa học xảy ra:

Na₂SO₄ + (CH₃COO)₂Ba → BaSO₄↓ + 2CH₃COONa

Na₂SO₄ + Ba(OH)₂ → BaSO₄↓ + 2NaOH

6NaOH + Al₂(SO₄)₃ → 2Al(OH)₃↓ + 3Na₂SO₄

NaOH dư + Al(OH)₃↓ → NaAlO₂ + 2H₂O

Ba(OH)₂ + Al₂(SO₄)₃ → 2Al(OH)₃↓ + 3BaSO₄↓ (không tan khi cho Ba(OH)₂ dư)

Ba(OH)₂ + 2Al(OH)₃↓ → Ba(AlO₂)₂ + 4H₂O

Câu 3

Nhỏ từ từ 300 ml dung dịch HCl 0,5M vào dung dịch chứa a gam hỗn hợp Na₂CO₃ và NaHCO₃ thu được 1,12 lít khí (đktc) và dung dịch X. Thêm dung dịch Ca(OH)₂ dư vào dung dịch X thu được 20 gam kết tủa. Tính a.

Xem đáp án

Lời giải

n_HCl = 0,3.0,5 = 0,15 (mol) ; n_CO2= 1,12 :22,4 = 0,05 (mol)

Khi nhỏ từ từ dd HCl vào dung dịch hỗn hợp NaHCO₃ và Na₂CO₃ sẽ xảy ra phản ứng theo thứ tự:

HCl + Na₂CO₃ → NaHCO₃ + NaCl (1)

HCl + NaHCO₃ → CO₂ + H₂O (2)

Vì dung dịch X sau phản ứng + Ca(OH)₂ dư thu được 20 gam kết tủa nữa => trong dd X có chứa NaHCO₃ dư => HCl phản ứng hết

2NaHCO₃ + Ca(OH)₂ dư → CaCO₃ + Na₂CO₃ + H₂O (3)

0,4 ← 0,2 (mol)

n_CaCO3 = 20 :100 = 0,2 (mol)

Từ PTHH (3) => n_{NaHCO3 dư} = 2n_CaCO3 = 0,4 (mol)

HCl+ Na₂CO₃ → NaHCO₃ + NaCl (1)

(0,15 – 0,05) → 0,1 → 0,1 (mol)

HCl + NaHCO₃ → CO₂ + H₂O (2)

0,05 ← 0,05 ← 0,05 (mol)

Từ PTHH (2): n_HCl(2) = n_NaHCO3(2)= n_CO2 = 0,05 (mol)

=> n_HCl(1) = ∑ n_HCl – n_HCl(2) = 0,15 – 0,05 = 0,1 (mol)

Từ PTHH (1): n_Na2CO3 = n_HCl = 0,1 (mol)

n_NaHCO3(1) = n_HCl(1) = 0,1 (mol)

Ta có: n_NaHCO3(1) + n_{NaHCO3 bđ} = n_NaHCO3(2) + n_{NaHCO3 dư}

=> n_{NaHCO3 bđ} = 0,05 + 0,4 – 0,1 = 0,35 (mol)

=> a = m_Na2CO3 + m_{NaHCO3 bđ} = 0,1.106 + 0,35.84 = 40 (g)

Câu 4

Cho biết A, B, C là các hợp chất vô cơ của natri. Cho dung dịch A lần lượt tác dụng với dung dịch B, C thu được các chất khí tương ứng X, Y. Biết X, Y đều tác dụng được với dung dịch kiềm, d_X/Y = 16/11. Xác định các chất A, B, C, X và Y. Viết phương trình hóa học minh họa cho các phản ứng

Xem đáp án

Lời giải

A, B, C đều là các hợp chất vô cơ của natri.

dd A + dd B → khí X

dd A + dd C → khí Y

=> A,B, C đều phải là các chất tan được trong nước (tính tan vật lí)

=> A phải có tính axit thì mới tác dụng được với dd B, C để giải phóng ra khí

X, Y đều tác dụng được với dd kiềm => X, Y đều là oxit axit

=> A là NaHSO₄

B là Na₂SO₃ hoặc NaHSO₃

C là Na₂CO₃ hoặc NaHCO₃

2NaHSO₄ + Na₂SO₃ → 2Na₂SO₄ + SO₂↑ + H₂O

NaHSO₄ + NaHSO₃ → Na₂SO₄ + SO₂↑ + H₂O

2NaHSO₄ + Na₂CO₃ → 2Na₂SO₄ + CO₂↑ + H₂O

NaHSO₄ + NaHCO₃ → Na₂SO₄ + CO₂↑ + H₂O

SO₂, CO₂ đều tác dụng được với dung dịch kiềm

Ví dụ:

SO₂ + 2NaOH → Na₂SO₃ +H₂O

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Câu 5

Hãy cho biết thành phần chính của thủy tinh. Viết phương trình hóa học của các phản ứng trong quá trình sản xuất thủy tinh từ các nguyên liệu là cát trắng, sôđa và đá vôi.

Xem đáp án

Lời giải

Thành phần chính của thủy tinh là Na₂SiO₃ và CaSiO₃

Các PTHH điều chế thủy tinh từ cát trắng ( SiO₂); sôđa (Na₂CO₃) ; đá vôi (CaCO₃)

CaCO₃ $\overset{t^{\circ}}{\to}$ CaO + CO₂↑

SiO₂ + CaO $\overset{t^{\circ}}{\to}$ CaSiO₃

SiO₂ + Na₂CO₃ $\overset{t^{\circ}}{\to}$ Na₂SiO₂ + CO₂

Câu 6