Bài tập Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226 - 1400) hay nhất có đáp án

* Sự thành lập Nhà Trần

- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy yếu (Chính quyền không còn chăm lo đến đời sống nhân dân , vua quan ăn chơi, lụt lội, hạn hán, mất mùa liên tiếp, đời sống nhân dân khở cực…)

- Năm 1224, Lý Chiêu Hoàng lên ngôi.

- Năm 1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh

=> Nhà Trần thành lập.

* Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa của nước Đại Việt thời Trần

- Chính trị: tổ chức bộ máy nhà nước theo chế độ trung ương tập quyền (có chế độ Thái Thượng hoàng); ban hành “Quốc triều hình luật”; quân đội được củng cố trang bị vũ khí, tập luyện võ nghệ,…

- Kinh tế: nhà nước luôn quan tâm phát triển kinh tế.

- Xã hội: ổn định, đời sống nhân dân được cải thiện hơn trước.

- Văn hóa: phát triển trên tất cả các lĩnh vực (tư tưởng, tôn giáo, văn học, giáo dục, khoa học – kĩ thuật; kiến trúc và điêu khắc,…)

* Sự thành lập Nhà Trần:

- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, tình hình đất nước rối ren. Những công việc lớn trong triều đình đều do họ Trần quyết định.

- Năm 1224, vua Lý Huệ Tông lập Chiêu Thánh công chúa làm Hoàng Thái Tử rồi truyền ngôi, hiệu là Lý Chiêu Hoàng.

- Năm 1226, Trần Thủ Độ dàn xếp để Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh

=> Nhà Trần thành lập.

* Vai trò của Trần Thủ Độ:

- Dàn xếp để vua Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh.

- Những năm đầu mới thành lập, các việc lớn trong triều nhà Trần đều do Trần Thủ Độ điều hành, dẹp loạn và ổn định tình hình đất nước.

- Tổ chức bộ máy nhà nước:

+ Tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền.

+ Gồm 3 cấp: triều đình trung ương (do vua đứng đầu); các đơn vị hành chính trung gian (lộ, phủ, huyện, châu) và cấp hành chính cơ sở (hương, xã).

+ Hệ thống quan lại được tổ chức quy củ, có quy định thưởng, phạt nghiêm minh.

+ Thiết lập chế độ Thái Thượng hoàng (vua thường nhường ngôi sớm cho con và tự xưng là Thái Thượng hoàng cùng quản lí đất nước).

+ Hầu hết các chức vụ quan trọng trong bộ máy nhà nước đều do tôn thất nhà Trần nắm giữ.

- Quân đội:

+ Được phiên chế thành 3 bộ phận, gồm: cấm quân (quân bảo vệ kinh thành), biên quân (quân giữ biên ải), lộ quân (quân sĩ đóng ở các lộ).

+ Lực lượng quân đội bao gồm: bộ quân, thủy quân, thực hiện theo chính sách “ngụ binh ư nông”.

+ Xây dựng quân đội theo chủ trương “quân quý hồ tinh, bất quý hồ đa” (quân đội cốt tinh nhuệ, không cốt đông) và đề cao tinh thần đoàn kết.

- Luật pháp: ban hành Quốc triều Thông chế (năm 1230) và Quốc triều hình luật (Hình thư, năm 1341)

Những nét chính về tình hình kinh tế thời Trần.

- Nông nghiệp:

+ Nhà nước ban hành nhiều chính sách thúc đẩy kinh tế nông nghiệp, như: kêu gọi nhân dân phiêu tán trở về quê cũ sản xuất; khuyến khích khai khẩn đất hoang, đẩy mạnh việc làm thủy lợi; cấm giết mổ và trộm cắp trâu bò để bảo vệ sức kéo…

+ Nhân dân tích cực sản xuất, đẩy mạnh khai hoang…

=> Do đó, sản xuất nông nghiệp nhanh chóng được phục hồi và phát triển.

- Thủ công nghiệp:

+ Các xưởng thủ công nghiệp nhà nước được duy trì.

+ Thủ công nghiệp nhân dân có nhiều ngành, nghề như đúc đồng, làm giấy,...

-  Thương nghiệp:

+ Nội thương: ở các làng, xã chợ mọc lên ngày càng nhiều. Kinh thành Thăng Long đã có 61 phố phường.

+ Ngoại thương được mở mang: các cửa biển như Vân Đồn (Quảng Ninh); Hội Thống (Hà Tĩnh);... là nơi buôn bán tấp nập với thương nhân nước ngoài.

- Sự phát triển của thủ công nghiệp đã tạo ra nhiều mặt hàng phong phú, đa dạng, tinh xảo, phù hợp với thị hiếu của người dân trong và ngoài nước, từ đó thúc đẩy sự phát triển của thương nghiệp.

- Ngược lại, khi nhu cầu sử dụng các mặt hành của người dân trong và ngoài nước tăng lên; thị hiếu người tiêu dùng có sự thay đổi… thì cũng có sự tác động ngược trở lại, kích thích người thợ thủ công luôn đổi mới, sáng tạo để tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt nhất, phù hợp nhất.