Lược dẫn: Rô-mê-ô, chàng trai nhà Mông-ta-ghiu một lần đã trà trộn vào dạ tiệc hóa trang của nhà Ca-piu-let, ở đây, chàng đã gặp nàng Giu-li-ét và hai người yêu nhau ngay từ cái nhìn đầu tiên. Tuy nhiên, hai dòng họ này có mang mối thù truyền kiếp đối với nhau. Đoạn trích sau đây kể về việc, sau khi gặp lần đầu tiên, Rô-mê-ô đã lẻn đến vườn nhà Giu-li-ét để gặp nàng.

(Vườn nhà Ca-piu-let. Rô-mê-ô ra.)

RÔ-MÊ-Ô – Kẻ chưa từng bị thương thì há sợ gì sẹo.

(Giu-li-ét xuất hiện trên cửa số).

Ấy, khe khẽ chứ! Ánh sáng nào vừa lóe trên cửa sổ kia? Đấy là phương đông, và nàng Giu-li-ét là mặt trời! – Vừng dương tươi đẹp ơi, hãy hiện lên đi, và giết chết ả Hằng Nga đố kị, héo hon và nhợt nhạt vì đau buồn khi thấy cô hầu của ả lại đẹp hơn ả rất nhiều. Ả ghen với em thế thì em theo ả làm gì? Bộ cánh đồng cốt của ả xanh xao nhợt nhạt, chỉ hợp với những đồ ngu xuẩn, em hãy vứt nó đi. Đấy là người ta quý. Ôi! Đấy là người ta yêu! Ôi, giá nàng biết nhỉ! – Nàng đang nói kìa, nhưng nàng có nói gì đâu: vậy là gì thế? Đôi mắt nàng lên tiếng, ta sẽ đáp lời. Ta liều quá: có phải nàng nói với ta đâu, chẳng qua hai ngôi sao đẹp nhất bầu trời có việc phải đi vắng, đã thiết tha nhờ mắt nàng lấp lánh, chờ đến lúc sao về. Ừ, nếu mắt nàng thay cho sao, và sao xuống nằm dưới đôi lông mày kia thì thế nào nhỉ? Vẻ rực rỡ của đôi gò má nàng sẽ làm cho các vì tinh tú ấy phải hổ ngươi, như ánh sáng ban ngày làm cho đèn nến phải thẹn thùng; còn cặp mắt nàng trên bầu trời sẽ rọi khắp không gian một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc sẽ lên tiếng hót vang và tưởng là đêm đã tàn. Kìa, nàng tì má lên bàn tay! Ôi! Ước gì ta là chiếc bao tay, để được mơn trớn gò má ấy!

GIU-LI-ÉT – Ôi chao!

RÔ-MÊ-Ô – Nàng lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy, hãy nói nữa đi! Bởi đêm nay, nàng tỏa ánh hào quang trên đầu ta, như một sứ giả nhà trời có cánh, đang cưỡi những áng mây lững lờ lướt nhẹ trên không trung, khiến những kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt trắng dã lên mà chiêm ngưỡng.

GIU-LI-ÉT – Ôi, Rô-mê-ô, chàng Rô-mê-ô! Sao chàng lại là Rô-mê-ô nhỉ? Chàng hãy khước từ cha chàng và từ chối dòng họ của chàng đi; hoặc nếu không thì chàng hãy thề là yêu em đi, và em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

RÔ-MÊ-Ô – (nói riêng) – Mình cứ nghe thêm nữa, hay mình nên lên tiếng nhỉ?

GIU-LI-ÉT – Chỉ có tên họ của chàng là thù địch của em thôi. Nếu chẳng phải là người họ Mông-ta-ghiu thì chàng cũng vẫn cứ là chàng. Mông-ta-ghiu là cái gì nhỉ? Đó đâu phải là bàn tay, hay bàn chân, hay cánh tay, hay mặt mũi, hay một bộ phận nào đấy của cơ thể con người. Chàng ơi! Chàng hãy mang tên họ nào khác đi! Cái tên nó có nghĩa gì đâu? Bông hồng kia, giá chúng ta gọi bằng một tên khác thì hương thơm cũng vẫn ngọt ngào. Vậy nếu chàng Rô-mê-ô chẳng mang tên Rô-mê-ô nữa, thì mười phân chàng cũng vẫn vẹn mười… Rô-mê-ô chàng ơi, chàng hãy vứt bỏ tên họ của chàng đi; chàng hãy đem tên họ ấy, nó đâu phải xương thịt của chàng, đổi lấy cả em đây!

RÔ-MÊ-Ô – Đúng là miệng em nói thế đấy nhé! Chỉ cần em gọi tôi là người yêu, tôi sẽ thay tên đổi họ; từ nay, tôi sẽ không bao giờ còn là Rô-mê-ô nữa.

GIU-LI-ÉT – Người là ai, mà khuất trong đêm tối, chợt biết được điều tôi ấp ủ trong lòng?

RÔ-MÊ-Ô – Tôi không biết xưng danh cùng em thế nào. Nàng tiên yêu quý của tôi ơi, tôi thù ghét cái tên tôi, vì nó là kẻ thù của em. Nếu chính tay tôi đã viết tên đó, thì tôi xé nát nó ra.

GIU-LI-ÉT – Tai tôi nghe chưa trọn một trăm tiếng thốt ra từ miệng đó mà tôi đã nhận ra tiếng ai rồi. Chẳng phải anh Rô-mê-ô, và là họ nhà Mông-ta-ghiu đấy ư?

RÔ-MÊ-Ô – Hỡi nàng tiên kiều diễm, chẳng phải Rô-mê-ô cũng chẳng phải Mông-ta-ghiu, nếu em không ưa tên họ đó.

GIU-LI-ÉT – Anh làm thế nào tới được chốn này, anh ơi, và tới làm gì thế? Tường vườn này cao, rất khó trèo qua; và nơi tử địa, anh biết mình là ai rồi đấy, nếu anh bị họ hàng nhà em bắt gặp nơi đây.

RÔ-MÊ-Ô – Tôi vượt được tường này là nhờ đôi cánh nhẹ nhàng của tình yêu; mấy bức tường đá ngăn sao được tình yêu; mà cái gì tình yêu có thể làm là tình yêu dám làm; vậy người nhà em ngăn sao nổi tôi.

GIU-LI-ÉT – Họ mà bắt gặp anh, họ sẽ giết chết anh.

RÔ-MÊ-Ô – Em ơi! Ánh mắt của em còn nguy hiểm cho tôi hơn hai chục lưỡi kiếm của họ; em hãy nhìn tôi âu yếm là tôi chẳng ngại gì lòng thù hận của họ nữa đâu.

GIU-LI-ÉT – em chẳng đời nào muốn họ bắt gặp anh nơi đây.

(Rô-mê-ô và Giu-li-ét, W. Shakespeare, in trong Tuyển tập kịch Shakespeare, Đặng Thế Bình dịch, Nxb Sân Khấu, Hà Nội, 1995)

Câu 1: