Giải SGK Địa lý 9 KNTT Bài 14: Bắc Trung Bộ có đáp án

- Đặc điểm điều kiện tự nhiên và dân cư:

+ Điều kiện tự nhiên: phân hóa theo chiều Đông - Tây, địa hình đồi núi với đất feralit phía tây, đồng bằng chuyển tiếp có đất phù sa, cồn cát và biển, thềm lục địa; khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh, phân hóa giữa phía đông - phía tây và theo độ cao địa hình; mạng lưới sông ngòi dày đặc, nhiều hồ, đầm, nguồn nước khoáng; hệ sinh thái rừng đa dạng, nhiều khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia; khoáng sản khá phong phú; vùng biển rộng, đường bờ biển kéo dài, đảo, đầm phá, vũng vịnh, bãi tắm đẹp,… chịu nhiều thiên tai và biến đổi khí hậu

+ Dân cư: dân số đông, phân bố khác nhau giữa các khu vực và thay đổi theo thời gian, văn hóa đa dạng, trình độ dân trí cao, các dân tộc đoàn kết.

- Thế mạnh trong phát triển kinh tế: địa hình, đất; khí hậu; nguồn nước; rừng; biển, đảo; lao động; cơ sở hạ tầng; khoa học - công nghệ.

- Diện tích hơn 51 nghìn km², chiếm 15,5% cả nước (2021). Gồm 6 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.

- Giáp vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, Đồng bằng sông Hồng, Duyên hải Nam Trung Bộ và nước láng giềng Lào.

- Phía đông có vùng biển rộng lớn, một số đảo ven bờ có ý nghĩa quan trọng về kinh tế và quốc phòng an ninh như hòn Mê, hòn Ngư, đảo Yến, đảo Cồn Cỏ.

- Vị trí địa lí tạo cho Bắc Trung Bộ trở thành cầu nối giao lưu kinh tế, văn hóa giữa các vùng trên cả nước, với nước láng giếng và thuận lợi phát triển tổng hợp kinh tế biển.

- Địa hình, đất: từ tây sang đông, địa hình chia thành 3 dạng phổ biến là:

+ Đồi núi phía tây có đất feralit đỏ vàng;

+ Đồng bằng chuyển tiếp chủ yếu đất phù sa và các cồn cát;

+ Biển, thềm lục địa, đảo ở phía đông => thuận lợi hình thành cơ cấu kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; địa hình bờ biển thuận lợi phát triển hoạt động du lịch.

- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, có một mùa đông lạnh, có sự phân hóa giữa khu vực phía đông và phía tây, phân hóa theo độ cao địa hình cho phép phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới với cơ cấu sản phẩm nông nghiệp đa dạng. Sự phân hóa khí hậu tác động đến các ngành kinh tế khác.

- Nguồn nước:

+ Mạng lưới sông ngòi dày đặc, sông ngắn và dốc, giá trị nhất định về thủy điện, thủy lợi, một số sông lớn (sông Mã, Cả, Gianh,…). Nhiều hồ, đầm (Kẻ Gỗ, Cầu Hai,…) phát triển nuôi trồng thủy sản, du lịch.

+ Nguồn nước khoáng có giá trị trong công nghiệp và du lịch (Sơn Kim, Suối Bang, Thanh Tân).

- Tài nguyên khoáng sản khá phong phú, một số loại có trữ lượng lớn như sắt, đá vôi, crôm, ti-tan, thuận lợi phát triển nhiều ngành công nghiệp.

- Biển, đảo: vùng biển rộng, đường bờ biển kéo dài, hệ thống các đảo, đầm phá, vũng vịnh, bãi tắm đẹp, thuận lợi xây dựng cảng biển, phát triển du lịch biển, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, phát triển công nghiệp và dịch vụ biển.

Yêu cầu số 1: Một số thiên tai và nêu giải pháp phòng, chống thiên tai:

- Các thiên tai gồm: bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, nắng nóng,…

- Giải pháp phòng, chống thiên tai:

+ Phòng ngừa: cảnh báo về thiên tai trên các phương tiện thông tin; diễn tập phòng chống thiên tai; trồng rừng và bảo vệ rừng đầu nguồn, ven biển; di dời người dân ra khỏi vùng có nguy cơ để giảm thiểu thiệt hại nếu thiên tai xảy ra,..

+ Ứng phó: sơ tán kịp thời người và tài sản ra khỏi vùng nguy hiểm khi có bão, lũ, sạt lở đất; gia cố nhà cửa, tài sản; gia cố đê sông, đê biển;…

+ Khắc phục hậy quả thiên tai: ổn định đời sống của người dân; tăng cường công tác cứu trợ, cứu nạn; vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh sau thiên tai; tổ chức lại sản xuất và thay đổi cơ cấu cây trồng, lịch thời vụ sản xuất.

Yêu cầu số 2: Vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu:

- Biến đổi khí hậu làm cho nhiệt độ và lượng mưa tăng lên, số lượng các cơn bão, áp thấp nhiệt đới xu hướng tăng và mạnh hơn về cường độ. Mùa đông trở nên ngắn hơn. Gió Tây khô nóng ngày càng gay gắt và xu hướng kéo dài hơn.

- Giải pháp giảm nhẹ: sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại các doanh nghiệp, công sở và hộ gia đình; hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch; phát triển năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió; áp dụng các công nghệ sản xuất xanh, ít phát thải khí nhà kính,..,

- Giải pháp thích ứng: xây dựng hệ thống cảnh báo, dự báo; củng cố đê chắn sóng và đê biển; trồng rừng và bảo vệ rừng; trồng giống lúa ngắn ngày và giống lúa chịu hạn; tuyên truyền và nâng cao năng lực thích ứng cho người dân,…

- Dân cư phân bố khác nhau giữa khu vực đồi núi phía tây và đồng bằng ven biển phía đông, giữa nông thôn và thành thị.

+ Khu vực đồng bằng ven biển phía đông, dân cư tập trung đông đúc.

+ Khu vực đồi núi phía tây, dân cư thưa thớt hơn.

+ Dân cư sinh sống chủ yếu ở nông thôn (chiếm hơn 74% tổng số dân 2021). Sự phân bố này do vùng đồng bằng ven biển có nhiều điều kiện tự nhiên thuận lợi hơn cho cư trú và sản xuất.

- Phân bố dân tộc có sự đan xen và phân hóa giữa khu vực phía tây và phía đông. Người Kinh phân bố rộng khắp nhưng tập trung chủ yếu ở khu vực đồng bằng ven biển. Các dân tộc thiểu số phân bố chủ yếu ở khu vực đồi núi phía tây.

- Phân bố dân cư có sự thay đổi theo thời gian. Trước đây, phân bố dân cư theo các khu vực nhất định. Hiện nay, do tác động của quá trình chuyển cư, đô thị hóa và công nghiệp hóa, sự phân bố dân cư có sự thay đổi, mật độ dân số của khu vực phía tây tăng lên, dân cư tập trung vào một số trung tâm công nghiệp và đô thị.