Giải SGK Lịch sử 9 Cánh diều Bài 5: Việt Nam từ năm 1918 đến năm 1930 có đáp án

- Trong những năm 1918 - 1930, phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ, theo 2 khuynh hướng chính: dân chủ tư sản và vô sản.

- Quá trình vận động thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu từ những năm 1920, thông qua những hoạt động chuẩn bị của Nguyễn Ái Quốc về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Tới năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời.

♦ Giai đoạn 1918 - 1925, giai cấp tư sản và tiểu tư sản Việt Nam phát động một số cuộc đấu tranh đòi quyền lợi về kinh tế.

- Năm 1919, tư sản Việt Nam tổ chức cuộc tẩy chay tư sản Hoa kiều, vận động người Việt Nam mua hàng của người Việt Nam.

- Năm 1923, một nhóm tư sản ở Nam Kì thành lập Đảng Lập hiến và tổ chức phong trào đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn.

- Năm 1923, tại Quảng Châu (Trung Quốc), một số trí thức tiểu tư sản đã thành lập tổ chức Tâm tâm xã. Hoạt động gây tiếng vang của tổ chức này là: ám sát toàn quyền Đông Dương Méc-lanh (do Phạm Hồng Thái thực hiện vào năm 1924)

♦ Giai đoạn 1925 - 1930, trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam có bước phát triển mới, đặc biệt là sự ra đời và hoạt động của các tổ chức yêu nước.

- Năm 1925, tại Trung Kì, một nhóm trí thức tiểu tư sản thành lập Hội Phục Việt. Năm 1928, sau nhiều lần đổi tên, Hội lấy tên là Tân Việt Cách mạng đảng. Tổ chức này đã lãnh đạo nhân dân đấu tranh và dần ngả theo con đường cách mạng vô sản.

- Năm 1927, tại Hà Nội, tổ chức Việt Nam Quốc dân đảng được thành lập, đặt dưới sự lãnh đạo của một nhóm thanh niên trí thức gồm Nguyễn Thái Học, Phó Đức Chính,... Việt Nam Quốc dân Đảng chịu ảnh hưởng của khuynh hướng cách mạng dân chủ tư sản, thiên về hoạt động ám sát, bạo lực vũ trang để chống Pháp. Hoạt động gây tiếng vang lớn nhất của Việt Nam Quốc dân đảng là: tổ chức cuộc khởi nghĩa Yên Bái (vào đầu năm 1930),…

♦ Yêu cầu số 1: Nét chính về phong trào công nhân những năm 1918-1930

- Giai đoạn 1919 - 1925

+ Phong trào công nhân diễn ra lẻ tẻ, chưa có tổ chức và lãnh đạo thống nhất.

+ Hình thức đấu tranh chủ yếu là phá hợp đồng, bỏ trốn, lãn công nhằm đòi các quyền lợi kinh tế, như tăng lương, giảm giờ làm,...

+ Tiêu biểu là các cuộc đấu tranh của công nhân nhà máy dệt Nam Định, mỏ than Cẩm Phả (Quảng Ninh), nhà máy rượu Hà Nội,...

- Giai đoạn 1925-1930

+ Phong trào công nhân nổ ra ở nhiều nơi trên cả nước, có tổ chức và lãnh đạo thống nhất của Công hội và các tổ chức cộng sản.

+ Hình thức đấu tranh chủ yếu là bãi công, ngoài đòi các quyền lợi kinh tế còn có mục đích chính trị rõ ràng, như chống lại ách áp bức, bóc lột của thực dân Pháp và phong kiến, ủng hộ phong trào cách mạng thế giới.

+ Tiêu biểu là các cuộc bãi công của công nhân xưởng đóng tàu Ba Son (Sài Gòn), đồn điền cao su Phú Riềng (Bình Phước), xưởng ô tô A-vi-a (Hà Nội),...

♦ Yêu cầu số 2: Giải thích

- Cuộc bãi công của công nhân Ba Son được coi là mở đầu cho giai đoạn đấu tranh tự giác của công nhân Việt Nam, vì:

+ Công nhân Ba Son đã đấu tranh có tổ chức (đặt dưới sự lãnh đạo của Công hội)

+ Mục tiêu đấu tranh của công nhân Ba Son có sự kết hợp giữa: đòi quyền lợi kinh tế với chính trị và có tinh thần đoàn kết quốc tế.

- Những nét chính về hoạt động của Nguyễn Ái Quốc trong những năm 1918-1930:

+ Tháng 6/1919: thay mặt những người Việt Nam yêu nước tại Pháp, Nguyễn Tất Thành đã gửi bản Yêu sách của nhân dân An Nam (kí tên là Nguyễn Ái Quốc) tới Hội nghị Véc-xai.

+ Tháng 7/1920: đọc Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lê-nin. Luận cương đã giúp Nguyễn Ái Quốc tìm thấy con đường cứu nước, giải phóng dân tộc-con đường cách mạng vô sản.

+ Tháng 12/1920: Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại hội Tua, bỏ phiếu tán thành Đảng Xã hội Pháp gia nhập Quốc tế Cộng sản, tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp, đánh dấu bước ngoặt trong hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc: từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác-Lê-nin và đi theo con đường cách mạng vô sản.

+ Năm 1921-1922: Nguyễn Ái Quốc cùng một số nhà cách mạng các nước thuộc địa Pháp lập ra Hội Liên hiệp thuộc địa; ra báo Người cùng khổ và truyền bá tư tưởng Mác - Lênin.

+ Năm 1923 - 1924, Nguyễn Ái Quốc dự Hội nghị Quốc tế nông dân, Đại hội lần thứ V Quốc tế cộng sản,… truyền bá tư tưởng Mác - Lênin vào Việt Nam.

+ Năm 1924 - 1929, Nguyễn Ái Quốc thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, ra báo Thanh niên, huyến luyện cán bộ, tổ chức phong trào “vô sản hóa”.

+ Năm 1930, Nguyễn Ái Quốc chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng sản Việt Nam; soạn thảo cho Đảng bản Cương lĩnh chính trị đầu tiên.