(Ngữ liệu ngoài sgk) Kiều gặp Từ Hải

KIỀU GẶP TỪ HẢI

Lược dẫn: Đoạn trích từ câu 2165 đến 2178 trong tác phẩm Truyện Kiều. Đây là đoạn trích kể lại sự việc: Khi bị bán vào lầu xanh lần thứ hai thì Kiều đã hoàn toàn bất lực, buông xuôi, vô vọng. Chính vào lúc đó, Từ Hải xuất hiện như là một giấc mơ làm đổi thay đời nàng.

Lần thâu gió mát trăng thanh,

Bỗng đâu có khách biên đình¹ sang chơi.

Râu hùm, hàm én, mày ngai²,

Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.

Đường đường một đấng anh hào,³

Côn quyền⁴ hơn sức, lược thao⁵ gồm tài.

Đội trời đạp đất ở đời,

Họ Từ tên Hải, vốn người Việt Đông.⁶

Giang hồ quen thú vẫy vùng,

Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo.⁷

Qua chơi nghe tiếng nàng Kiều,

Tấm lòng nhi nữ⁸ cũng xiêu anh hùng

Thiếp danh đưa đến lầu hồng,⁹

Hai bên cùng liếc, hai lòng cùng ưa.

(Kiều gặp Từ Hải, Trích “Truyện Kiều” – Nguyễn Du, NXB văn học, 2008, tr.104,105)

* Tác giả:  Nguyễn Du (1765 – 1820), tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên. Quê làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Nguyễn Du là một thiên tài văn học, một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn. Sáng tác của ông thể hiện sự cảm thông sâu sắc đối với cuộc sống của con người, nhất là những người nhỏ bé, bất hạnh,… và lên án, tố cáo những thế lực đen tối chà đạp con người.

* Vị trí đoạn trích: Sau khi thoát khỏi tay Hoạn Thư, Kiều rơi vào tay Bạc bà, Bạc Hạnh cũng là phường buôn thịt bán người. Nàng bị chúng bán vào lầu xanh lần thứ hai. Trong tận cùng đau khổ, tuyệt vọng, Từ Hải bỗng dưng “vụt đến như một ngôi sao lạ chiếu sáng một đoạn đời nàng” (Hoài Thanh), chàng chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, hai người nên duyên chồng vợ.

Chú thích:

 [1] Biên đình: Nơi biên ải xa xôi;

 [2] Cả câu: Tướng mạo của người anh hùng: râu dữ như râu hùm, hàm mở rộng như chim én, mày cong và to như con tằm;

 [3] Anh hào: Anh hùng hào kiệt;

 [4] Côn: món võ đánh bằng gậy; quyền: món võ đánh bằng tay;

 [5] Lược thao: Mưu lược về các dùng binh, do chữ “Lục thao, Tam lược” là hai pho binh thư đời xưa mà ra;

[6] Việt Đông: Chỉ tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc) ở về phía đông sông Việt, nên gọi là Việt Đông;

[7] Cả câu: Dựa vào tích: Hoàng Sào, một lãnh tụ nông dân khởi nghĩa đời Đường, có câu thơ: “Bán kiên cung kiếm băng thiên túng, Nhất trạo giang sơn tận địa duy” (Chỉ nửa vai cung kiếm mà tung hoành khắp cả gầm trời, Chỉ một mái chèo mà đi khắp cả non sông);

[8] Nhi nữ: Chỉ người đẹp, ở đây là Thúy Kiều.

[9] Lầu hồng: Do chữ hồng lâu.