Chuyên đề KTPL 11 Cánh diều Bài 5: Một số vấn đề của pháp luật lao động về tiền lương và tiền thưởng, bảo hiểm xã hội tranh chấp và giải quyết tranh chấp lao động có đáp án

(*) Tham khảo: Để bảo vệ quyền lợi của mình, em sẽ: gửi đơn khiếu nại (lần 1) đến ban giám đốc công ty. Nếu không nhận được sự hồi đáp và phương án giải quyết thỏa đáng; em sẽ gửi đơn khiếu nại (lần 2) lên Chánh Thanh tra Sở lao động Thương binh và Xã hội nơi mà công ty đặt trụ sở chính để yêu cầu được hỗ trợ giải quyết.

♦ Yêu cầu a) Chủ thể được hưởng tiền lương, tiền thưởng là người lao động.

♦ Yêu cầu b) Nguyên tắc trả lương:

- Người sử dụng lao động phải trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn cho người lao động. Trường hợp người lao động không thể nhận lương trực tiếp thì người sử dụng lao động có thể trả lương cho người được người lao động uỷ quyền hợp pháp

- Người sử dụng lao động không được hạn chế hoặc can thiệp vào quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động; không được ép buộc người lao động chi tiêu lương vào việc mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ của người sử dụng lao động hoặc của đơn vị khác mà người sử dụng lao động chỉ định.

♦ Yêu cầu a)

- Những khoản tiền mà anh K được hưởng từ công việc của mình bao gồm:

+ Tiền lương tương ứng với thời gian làm việc bình thường.

+ Tiền lương tương ứng với thời gian làm thêm giờ vào ban đêm.

- Trong trường hợp công ty X vi phạm quy định của pháp luật lao động về tiền lương làm thêm giờ vào ban đêm, thì anh K có quyền kiến nghị và yêu cầu công ty thực hiện đúng quy định.

♦ Yêu cầu b)

- Điều 98 Bộ luật Lao động năm 2019: Quy định về tiền lương làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm:

(1) Người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:

a) Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%;

b) Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%;

c) Vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.

(2) Người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.

(3) Người lao động làm thêm giờ vào ban đêm thì ngoài việc trả lương theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, người lao động còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc bình thường hoặc của ngày nghỉ hằng tuần hoặc của ngày nghỉ lễ, tết.

- Điều 99 Bộ luật Lao động năm 2019: Quy định về tiền lương ngừng việc

Trường hợp phải ngừng việc, người lao động được trả lương như sau:

(1) Nếu do lỗi của người sử dụng lao động thì người lao động được trả đủ tiền lương theo hợp đồng lao động;

(2) Nếu do lỗi của người lao động thì người đó không được trả lương; những người lao động khác trong cùng đơn vị phải ngừng việc thì được trả lương theo mức do hai bên thỏa thuận nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu;

(3) Nếu vì sự cố về điện, nước mà không do lỗi của người sử dụng lao động hoặc do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa, di dời địa điểm hoạt động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc vì lý do kinh tế thì hai bên thỏa thuận về tiền lương ngừng việc như sau:

a) Trường hợp ngừng việc từ 14 ngày làm việc trở xuống thì tiền lương ngừng việc được thỏa thuận không thấp hơn mức lương tối thiểu;

b) Trường hợp phải ngừng việc trên 14 ngày làm việc thì tiền lương ngừng việc do hai bên thỏa thuận nhưng phải bảo đảm tiền lương ngừng việc trong 14 ngày đầu tiên không thấp hơn mức lương tối thiểu.

- Nội dung thông tin trên cho biết về: cơ cấu tiền lương mới đối với: cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập. Trong đó:

+ Lương cơ bản (chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương);

+ Các khoản phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương).

+ Tiền thưởng (quỹ tiền thưởng bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp).

- Việc cải cách chính sách tiền lương sẽ góp phần nâng cao đời sống của người lao động.

♦ Yêu cầu a)

- Những chi phí mà Xí nghiệp X chi trả cho chị V là đúng theo quy định của pháp luật lao động.

- Những chi phí đó được lấy từ ngân sách hoạt động của xí nghiệp.

- Chị V được xí nghiệp hỗ trợ hưởng toàn bộ chi phí trong thời gian điều trị bệnh, vì: theo quy định tại Điều 168 Bộ luật Lao động năm 2019: người sử dụng lao động và người lao động phải tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

♦ Yêu cầu b)

- Trong trường hợp 2, anh B không bị mất quyền lợi từ bảo hiểm. Vì: theo Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, người lao động có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên sẽ được hưởng lương hưu khi đủ tuổi hoặc đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.

♦ Yêu cầu c)

- Trong Trường hợp 3, bạn H phải tham gia bảo hiểm xã hội. Vì: theo quy định tại Điểm b) Khoản 1 Điều 2 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014: người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm: người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn; hợp đồng lao động xác định thời hạn; hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động.

- Các loại hình bảo hiểm xã hội:

+ Bảo hiểm xã hội bắt buộc do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia. Khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc người lao động được hưởng các chế độ ốm đau; thai sản; tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; hưu trí; tử tuất.

+ Bảo hiểm xã hội tự nguyện do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập. Khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện người lao động được hưởng chế độ hưu trí; tử tuất.