- Giải thích: Mỗi bệnh truyền nhiễm có một phương thức phát tán và lây truyền khác nhau. Tuỳ vào phương thức phát tán và lây truyền khác nhau của từng biện truyền nhiễm mà cần có biện pháp phòng chống bệnh thích hợp. Do đó, đối với các bệnh cúm A, COVID-19,… có phương thức lây truyền qua đường hô hấp thì biện pháp cách li sẽ pháp huy tác dụng. Còn biện pháp cách li sẽ không mang lại hiệu quả cao đối với bệnh các bệnh lây qua đường đường máu, đường tiêu hoá,…

Câu 2

Nêu các mắt xích trong chu trình lây truyền bệnh dịch ở người.

Xem đáp án

Lời giải

Chu trình lây bệnh ở người thường bao gồm 5 mắt xích quan trọng:

- Tác nhân gây bệnh (nguồn bệnh)

- Lây truyền

- Người mẫn cảm

- Người bị bệnh

- Phát tán

Câu 3

Dựa vào hình 6.1, hãy vẽ sơ đồ thể hiện các mắt xích của chu trình lây nhiễm dịch sốt xuất huyết, dịch cúm hoặc dịch tả.

Xem đáp án

Lời giải

Sơ đồ thể hiện các mắt xích của chu trình lây nhiễm dịch cúm:

Dựa vào hình 6.1, hãy vẽ sơ đồ thể hiện các mắt xích của chu trình lây nhiễm dịch (ảnh 2)

Câu 4

Biện pháp nào nên được áp dụng hằng ngày nhằm ngăn cản sự phát tán và lây truyền của tác nhân gây bệnh? Nêu biện pháp giúp giảm nguy cơ phát tán và lây truyền tác nhân gây bệnh từ động vật sang người.

Xem đáp án

Lời giải

- Biện pháp áp dụng hằng ngày nhằm ngăn cản sự phát tán và lây truyền của tác nhân gây bệnh:

+ Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay và vệ sinh cơ thể thường xuyên; sử dụng một số dung dịch khử trùng, súc họng; hạn chế đưa tay lên mắt, mũi, miệng.

+ Sử dụng các trang thiết bị bảo hộ cá nhân như găng tay, khẩu trang, áo bảo hộ, kính mắt khi cần.

+ Không dùng chung các đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn mặt, bàn chải đánh răng, dao cạo,…; không dùng chung bơm kim tiêm và các dụng cụ dính máu.

+ Thực hiện ăn uống hợp vệ sinh để phòng một số bệnh lây truyền qua thức ăn, nước uống như dịch tả, giun, sán,… Đặc biệt không nên ăn tiết canh động vật.

+ Với những tác nhân gây bệnh lây truyền gián tiếp qua vật chủ trung gian, ví dụ như muỗi, cần áp dụng các biên pháp khác nhau như ngủ màn, mặc quần áo dài tay, sử dụng thuốc chống muỗi.

+ Giữ vệ sinh môi trường: giữ cho nơi ở và nơi làm việc sạch sẽ, thông thoáng, thường xuyên vệ sinh các vật dụng cá nhân để loại trừ mầm bệnh.

+ Có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lí, không sử dụng các chất gây nghiện hoặc chất kích thích, tránh căng thẳng, thường xuyên luyện tập thể thao nhằm tăng cường sức đề khám cho cơ thể.

- Biện pháp giúp giảm nguy cơ phát tán và lây truyền tác nhân gây bệnh từ động vật sang người:

+ Hạn chế tiếp xúc, không tàng trữ, buôn bán, sử dụng động vật hoang dã.

+ Phát hiện, tiêu huỷ các sinh vật trung gian truyền bệnh.

+ Thiết kế các khu nuôi và giết mổ động vật tách biệt với khu sinh hoạt của người dân

+ Không nên ăn tiết canh động vật, hạn chế tối đa việc ăn thực phẩm từ động vật tươi sống chưa qua chế biến.

+ Tiêm phòng vaccine phòng bệnh cho vật nuôi.

Câu 5

Tìm hiểu thông tin và hoàn thành bảng 6.1.

Xem đáp án

Lời giải

Con đường phát tán và lây truyền

Biện pháp phòng chống

Đường

hô hấp

- Bệnh nhân cần cách li, đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác, che miệng khi ho và hắt hơi, thường xuyên vệ sinh đồ dùng và phòng ở của bệnh nhân để tránh lây nhiễm cho người khác.

- Đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh và tránh tập trung nơi đông người khi có dịch xảy ra nhằm ngăn chặn sự lây lan của bệnh dịch.

- Giữ vệ sinh môi trường: vệ sinh nơi ở, nơi làm việc, tạo môi trường thông thoáng, sạch sẽ; thường xuyên làm sạch các bề mặt đồ vật có khả năng chứa mầm bệnh;…

- Giữ vệ sinh cá nhân: rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; vệ sinh mũi, họng bằng nước muối sinh lí hằng ngày nhằm ức chế, tiêu diệt mầm bệnh; không sử dụng chung các vật dụng cá nhân;…

- Nâng cao sức đề kháng của cơ thể giúp chống lại mầm bệnh bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh: ăn uống đủ chất, đủ lượng; ngủ đủ giấc; luyện tập thể dục, thể thao đều đặn giảm căng thẳng, lo lắng; không sử dụng chất gây nghiện như ma tuý, thuốc lá hoặc lạm dụng rượu, bia,...

- Tiêm phòng vaccine (đối với các bệnh đã có vaccine) như bệnh Covid – 19, sởi, lao,...

Đường

tiêu hóa

- Đảm bảo vệ sinh ăn uống:

+ Ăn chín, uống sôi, sử dụng nguồn nước sạch trong nấu ăn, giặt giũ.

+ Thức ăn, nước uống phải được đậy kín, tránh không để ruồi đậu lên hay gián, chuột tiếp xúc thức ăn.

+ Không sử dụng thức ăn ôi, thiu; rau quả tươi phải rửa sạch, sát trùng bằng nước muối hoặc tia cực tím.

+ Rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước khi nấu ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

+ Tăng cường kiểm tra an toàn thực phẩm ở các cơ sở cung cấp đồ ăn, thực phẩm, nước giải khát.

- Cải thiện tình trạng vệ sinh môi trường công cộng: xử lí phân, rác thải, cống rãnh, khử trùng nguồn nước. Tuyên truyền giáo dục nâng cao ý thức vệ sinh cho mọi người, kết hợp kiểm tra, nhắc nhở công tác vệ sinh, đề ra các quy định vệ sinh tập thể.

- Cách li bệnh nhân, xử lí chất thải của bệnh nhân đúng cách. Tất cả vật dụng của bệnh nhân như quần áo, giường chiếu, bát đũa,... phải được khử trùng.

- Nâng cao sức đề kháng của cơ thể: ăn uống đủ chất, đủ lượng, sinh hoạt điều độ, rèn luyện thể dục, thể thao,...

- Tiêm vaccine phòng bệnh (đối với các bệnh đã có vaccine).

Truyền máu

- Thực hiện truyền máu an toàn.

- Tiêu diệt và xua đuổi côn trùng truyền bệnh: diệt bỏ gậy, mặc quần áo dài tránh muỗi, ngủ màn,…

- Không sử dụng bơm kim tiêm.

- Tiêm vaccine phòng bệnh (đối với các bệnh đã có vaccine).

Vật

trung gian truyền bệnh

- Tiêu diệt và xua đuổi vật trung gian truyền bệnh: diệt bỏ gậy, mặc quần áo dài tránh muỗi, ngủ màn,…

- Hạn chế tiếp xúc, không tàng trữ, buôn bán, sử dụng động vật hoang dã.

- Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.

- Tiêm vaccine phòng bệnh (đối với các bệnh đã có vaccine).

Mẹ truyền sang con

- Xét nghiệm sàng lọc khi mang thai, điều trị triệt để các bệnh truyền nhiễm trước khi mang thai.

- Theo dõi, điều trị kịp thời đối với trẻ sinh ra từ mẹ có bệnh.

Câu 6