Chuyên đề Sinh Học 11 CD Bài 9: Tác hại của mất vệ sinh an toàn thực phẩm cách phòng và điều trị ngộ độc thực phẩm có đáp án

- Mất vệ sinh an toàn thực phẩm có thể gây tác hại đối với sức khoẻ con người gồm: bệnh cấp tính (như tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, đau đầu, tim đập nhanh, sốt cao, phân có máu, thậm chí có thể gây tử vong) và bệnh mạn tính (như bệnh rối loạn tiêu hoá, bệnh tự miễn, rối loạn thần kinh, suy thận, tim mạch, ung thư,…) và có thể ảnh hưởng đến thế hệ sau (như vô sinh, dị tật thai nhi).

- Một số biện pháp phòng ngộ độc thực phẩm tại gia đình:

+ Đảm bảo an toàn trong nuôi trồng: đảm bảo môi trường nuôi trồng an toàn; sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hoá học, kháng sinh,… được cấp phép và sử dụng đúng về liều lượng, đảm bảo thời gian cách li.

+ Lựa chọn thực phẩm an toàn: đối với thực phẩm tươi sống, thực phẩm chế biến không có nhãn mác, cần biết rõ nguồn gốc xuất xứ và được bảo quản đúng cách; đối với thực phẩm được bao gói phải có nhãn dán đầy đủ, đúng quy định; không sử dụng các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc, các loại thực phẩm lạ, thực phẩm có dấu hiệu ôi thiu;…

+ Đảm bảo an toàn trong chế biến: sử dụng nguồn nước sạch; sử dụng phụ gia, chất hỗ trợ chế biến đúng quy định; người chế biến cần giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, rửa tay đúng cách, không dùng tay không bốc, chia thực phẩm; dụng cụ chế biến sạch sẽ và an toàn; khu chế biến sạch sẽ; nấu chín thức ăn; nấu chín kĩ trước khi ăn, ăn sau khi nấu chín;…

+ Đảm bảo an toàn trong quá trình bảo quản: đảm bảo các dụng cụ chứa đựng, bao gói an toàn, không thôi nhiễm, không thủng, rò rỉ, có nắp kín, dễ dàng vệ sinh; không để ô nhiễm chéo từ thực phẩm sống vào thực phẩm chín hoặc từ môi trường vào thực phẩm; không dùng các hoá chất, phương pháp bảo quản trái quy định; bảo quản nóng hoặc lạnh đối với thức ăn còn dư; sau khi bảo quản, đun kĩ lại thực phẩm trước khi ăn;…

- Biện pháp điều trị ngộ độc thực phẩm tại nhà: kích thích gây nôn, bù nước điện giải, nhanh chóng đưa người bệnh đi cấp cứu tại cơ sở y tế khi có triệu chứng bất thường như co giật, rối loạn ý thức, suy hô hấp.

- Ý nghĩa của các biện pháp phòng và điều trị ngộ độc thực phẩm: Các biện pháp phòng ngộ độc thực phẩm giúp tránh sự phát sinh, lây nhiễm và gây hại của các tác nhân gây ngộ độc thực phẩm. Các biện pháp điều trị ngộ độc thực phẩm giúp điều trị triệu chứng, loại bỏ tác nhân gây bệnh, giúp giảm thiểu ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ người bệnh.

Tác hại của mất vệ sinh an toàn thực phẩm đối với sức khỏe con người:

- Gây bệnh cấp tính: tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, đau đầu, tim đập nhanh, sốt cao, phân có máu, thậm chí có thể gây tử vong;

 - Gây bệnh mạn tính: bệnh rối loạn tiêu hoá, bệnh tự miễn, rối loạn thần kinh, suy thận, tim mạch, ung thư,…

- Có thể ảnh hưởng đến thế hệ sau như vô sinh, dị tật thai nhi,…

Bệnh do mất vệ sinh an toàn thực phẩm có thể phát hiện sớm nếu phát hiện mẫu thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn; môi trường sinh sống có tác nhân lạ hoặc một số biểu hiện của cơ thể sau khi ăn như chóng mặt, đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy,...

Một số biện pháp phòng tránh ngộ độc thực phẩm:

- Phòng tránh ngộ độc do tác nhân vật lí: Sử dụng máy móc, thiết bị, dụng cụ chế biến theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất; đảm bảo nguyên liệu, quy trình chế biến an toàn, phòng tránh các tác nhân vật lí nhiễm vào thực phẩm;…

- Phòng tránh ngộ độc do tác nhân hoá học: Không sử dụng các loại thực phẩm được khuyến cáo có chứa chất độc, các loại thực phẩm lạ; chọn thực phẩm tươi sạch, có nguồn gốc rõ ràng, còn hạn sử dụng, không có dấu hiệu thay đổi về màu sắc, mùi, hình dáng,…; không sử dụng các thực phẩm đã bị nhiễm nấm mốc; không sử dụng bằng đồng, thuỷ tinh gia công, nhựa tái sinh có màu để nấu nướng; sử dụng nước sạch, không chứa nước vừa đun sôi trong các dụng cụ làm bằng vật liệu xốp, nhựa,…

- Phòng tránh ngộ độc thực phẩm do tác nhân sinh học: Sử dụng thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng; giữ vệ sinh trong chế biến thực phẩm (rửa tay trước và sau khi chế biến, không để thức ăn chín lẫn thức ăn sống,…); vệ sinh trong bảo quản thực phẩm (bảo quản bằng phương pháp phù hợp, đun sôi trước khi sử dụng lại,…); ăn uống hợp vệ sinh (ăn chín, uống sôi, giữ vệ sinh môi trường nơi ăn uống,…);…

- Ngoài ra, cần giáo dục, tuyên truyền, phổ biến kiến thức, thực hành vệ sinh an toàn thực phẩm cho cơ sở sản xuất và kinh doanh và người tiêu dùng; kiểm tra, thanh tra vệ sinh an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm; tăng cường miễn dịch, khả năng phòng tránh bệnh tật như ăn uống đủ chất dinh dưỡng, luyện tập thể dịch và theo thao thường xuyên, tiêm phòng vaccine,…