Bài 11. Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân

Thế nào là quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân?

Kể tên một số quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo Hiến pháp 2013.

Quyền nào sau đây không phải là quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn)

A. Quyền tự do kinh doanh.

B. Quyền và nghĩa vụ học tập.

C. Quyền được vào học đại học.

D. Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo.

E. Quyền kinh doanh bất cứ hàng hoá nào.

D. Quyền có đời sống vật chất đầy đủ.

E. Quyền bầu cử và ứng cử.

G. Quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội.

H. Quyền vui chơi giải trí.

Mỗi hình ảnh dưới đây thể hiện quyền và nghĩa vụ cơ bản nào của công dân? Quyền và nghĩa vụ đó được thể hiện như thế nào?

Nêu ví dụ về hành vi bảo vệ và hành vi xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm của công dân theo bảng dưới đây:

Gia đình ông N và gia đình ông M là hai nhà hàng xóm của nhau từ lâu nay. Cây bưởi của nhà ông M có mấy cành ngả sang nhà ông N. Ông N nói ông M chặt cành bưởi này đi, vì ảnh hưởng đến cây cối trong vườn nhà ông. Ông M không nghe vì bưởi đang sai quả, không thể chặt được. Hai người không ai chịu ai dẫn đến lời qua tiếng lại, từ nhẹ dần chuyển thành nặng hơn. Ông N còn nói những lời xúc phạm ông M và gia đình ông thậm tệ.

a) Hành vi của ông N vi phạm quyền nào của ông M?

b) Nếu bị xúc phạm nghiêm trọng, ông M có thể làm gì để bảo vệ quyền của mình?

Ông Hạnh thành lập công ty chuyên sản xuất thực phẩm cung cấp cho các tỉnh Tây Nguyên. Từ khi thành lập đến nay công ty của ông luôn làm ăn nghiêm chỉnh, nộp thuế đầy đủ cho Nhà nước. Không những thế, ông Hạnh còn chỉ đạo xây dựng hệ thống nước thải đảm bảo đúng quy trình kĩ thuật để xử lí chất thải sản xuất trước khi thải ra môi trường. Cùng với việc quan tâm phát triển sản xuất, ông Hạnh luôn nhắc nhở cán bộ công nhân viên giữ gìn, bảo vệ môi trường sạch sẽ trong khuôn viên công ty.

a) Em nhận xét thế nào về việc làm của ông Hạnh?

b) Trong trường hợp trên, ông Hạnh đã thực hiện quyền và nghĩa vụ cơ bản nào của công dân?

Tốt nghiệp đại học ngành Dược, chị Hoài đăng kí mở cửa hàng bán thuốc được phẩm và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh.

Chị Hoài đã thực hiện quyền và nghĩa vụ cơ bản nào của công dân?

Đọc câu chuyện

GƯƠNG SÁNG DOANH NHÂN

Anh Lê Nguyên Vũ, 36 tuổi, ở phường Thạch Thang, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng là tấm gương điển hình về kinh doanh giỏi, tạo ra nhiều công ăn việc làm cho nhân dân, đóng góp nhiều vào việc nộp thuế cho Nhà nước. Không những thế, anh mà còn hăng hái tham gia các hoạt động nhân đạo, tình nghĩa. Anh có nhiều giải pháp thúc đẩy toàn công ty thi đua lao động, phát huy sáng kiến, nâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doanh.

Năm 2010, anh Vũ tốt nghiệp Trường Đại học Công nghệ - Đại học Đà Nẵng, lần lượt được hai công ty tổ chức sự kiện và quảng cáo truyền thông tuyển dụng. Với quyết tâm khởi nghiệp, anh vừa làm, vừa tích luỹ kiến thức, tìm hiểu các công việc liên quan trong quá trình sản xuất - kinh doanh. Đầu năm 2021, anh thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tiên Phong Vũ, trụ sở tại 109 Đống Đa (phường Thạch Thang, quận Hải Châu), xưởng sản xuất ở số 2 Huyền Quang (phường Thọ Quang, quận Sơn Trà), chuyên nhận hợp đồng tổ chức sự kiện và làm các công trình trang trí. Người giám đốc trẻ nỗ lực kết nối, xây dựng các mối quan hệ, ngày càng tạo được nhiều khách hàng. Trong từng công trình, anh trực tiếp thiết kế kiểu dáng, vẽ mô hình trên vi tính, trao đổi thống nhất với khách hàng.

Qua việc giữ chữ tín trong kinh doanh, thương hiệu và uy tín của Công ty Tiên Phong Vũ ngày càng được khẳng định trên thị trường. Cũng từ đó, anh Vũ thu hút được nhiều khách hàng, tạo việc làm ổn định cho công nhân, hằng năm luôn hoàn thành nghĩa vụ thuế Nhà nước.

Mặt khác, anh Vũ tận tình hỗ trợ người nghèo, gương mẫu trong các cuộc vận động tình nghĩa, nhân đạo, tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện. Mới đây, anh và nhóm bạn đồng tâm nguyện đã trao gần 400 suất quà cho hộ nghèo ở các huyện Bắc Trà My, Nam Trà My, Đông Giang và Tây Giang (tỉnh Quảng Nam).

Trước thềm xuân mới Tân Sửu 2021, anh Vũ ấp ủ dự định mở rộng quy mô hoạt động của công ty, tiếp tục nâng cấp trang thiết bị, tuyển dụng thêm công nhân lành nghề và phấn đấu nâng lương cho người lao động.

Anh Vũ đã trở thành một doanh nhân giỏi, tổ chức sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao, đóng góp nhiều thuế cho Nhà nước, mang lại nhiều công ăn việc làm cho nhân dân, hết sức chăm lo đời sống người lao động, tích cực góp phần thực hiện mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội của thành phố Đà Nẵng.

Câu hỏi: Câu chuyện trên cho thấy anh Lê Nguyên Vũ đã thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân của mình như thế nào?

Nếu chứng kiến việc bạn bè em xâm phạm nhân phẩm, danh dự của người khác, em sẽ làm gì?

Em sẽ làm gì khi quyền về bí mật đời tư của mình bị xâm phạm?

Mỗi học sinh tự suy nghĩ, viết ra một tờ giấy về dự định tương lai thực hiện quyền và nghĩa vụ học tập của mình, theo các câu hỏi dưới đây:

a) Em sẽ thực hiện quyền học tập của mình như thế nào, theo gợi ý. Em sẽ học đến bậc học nào trong tương lai (trung học phổ thông, trung cấp nghề, cao đẳng, đại học, sau đại học (thạc sĩ, tiến sĩ)

b) Em sẽ theo học ngành nghề nào? Vì sao em lại chọn ngành nghề đó?