Bài 9. Tiết kiệm

Theo em, vì sao mỗi người cần phải biết tiết kiệm trong cuộc sống.

Quan sát các hình ảnh dưới đây và cho biết hình mỗi anh nói lên điều gì về tiết kiệm?

Em hãy phân biệt tiết kiệm với hà tiện và hoang phí.

Hãy nêu ít nhất 3 hành vi, việc làm của em và các bạn để thực hành tiết kiệm trong học tập và trong cuộc sống.

Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn)

A. Tiết kiệm khiến con người trở nên bần tiện, bủn xỉn.

B. Mọi cá nhân đều cần tiết kiệm.

C. Tiết kiệm giúp con người biết quý trọng thời gian, tiền của, thành quả lao động của mình và người khác.

D. Tiết kiệm làm cho mọi người xa lánh mình.

E. Người tiết kiệm là người biết cân đối chi tiêu có kế hoạch, có tính toán, không bị hoang phí.

Việc làm nào dưới đây thể hiện đức tính tiết kiệm?

(Khoanh tròn chữ cải trước câu em lựa chọn)

A. Hồng luôn tắt công tắc điện, vòi nước khi không sử dụng

B. Mùa hè, Nam bật điều hoà cả ngày lẫn đêm dù không ở trong phòng.

C. Mai rất thích xả nước lênh láng ra nhà tắm nghịch cho mát.

D. Để tiết kiệm, mỗi ngày Quân nhịn ăn một bữa.

Câu tục ngữ, thành ngữ nào dưới đây không nói về tiết kiệm?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn)

A. Ăn chắc mặc bền.

B. Buôn tàu bán bè không bằng ăn dè hà tiện.

C. Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm.

D. Kiếm củi ba năm thiêu một giờ.

E. Tích tiểu thành đại.

G. Ăn ít no lâu, ăn nhiều chóng đói.

H. Kiến tha lâu cũng đầy tổ.

I. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn.

K. Có công mài sắt có ngày nên kim.

L. Một miếng khi đói bằng một gói khi no.

Em hiểu thế nào về câu: “Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm.”

Có người cho rằng “Tiết kiệm là hà tiện, keo kiệt, bủn xin.”, em có đồng tình với ý kiến trên không? Giải thích vì sao.

Buổi chiều Quân ở nhà một mình. Quân chẳng muốn học bài, dù bài tập về nhà có khá nhiều. Thay vào đó, Quân mở ti vi, bật nhạc thật to, rồi lên mạng chơi trò chơi suốt 3 giờ liền với các bạn.

Em có tán thành việc làm của Quân không? Vì sao?

Ngay từ đầu năm học, Linh đã lập cho mình thời gian biểu làm việc từng ngày trong tuần và nghiêm túc thực hiện. Một số bạn cho rằng, Linh làm như vậy là máy móc, nhưng Linh nghĩ rằng như vậy mới tiết kiệm được thời gian để có thời giờ học và giúp đỡ bố mẹ công việc gia đình.

Em nhận xét gì về việc làm của Linh?

Đọc câu chuyện

BÁC HỒ - TẤM GƯƠNG SÁNG VỀ THỰC HÀNH TIẾT KIỆM

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nêu cao tinh thần gương mẫu về lối sống giản dị và thực hành tiết kiệm. Tiết kiệm theo Bác là “không xa xỉ, không hoàng phí, không bừa bãi”, nhưng cũng “không phải là bủn xỉn, tiết kiệm không phải ép nhịn ăn, nhịn mặc mà chi tiêu ở những việc cần thiết, thể hiện nếp sống văn minh”. Người nhắc nhở: “Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm chuẩn mực, thước đo cho người ta bắt chước. Hô hào dân tiết kiệm, mình phải tiết kiệm trước đã. Đồng chí ta phải học lấy bốn đức cách mạng: Cần, kiệm, liêm, chính”. Chính vì vậy, trong cuộc sống hằng ngày từ việc ăn, ở, sinh hoạt, ở mọi lúc, mọi nơi, Người không nói nhiều, không hô hào đao to búa lớn mà luôn thể hiện tinh thần gương mẫu về thực hành tiết kiệm bằng chính những hành động, nếp sống của mình. Bữa ăn của Người cũng không có gì khác bữa ăn của mọi gia đình Việt Nam: bát cơm, quả cà muối, con cá kho, đĩa rau muống luộc,... Trang phục hằng ngày của Người cũng rất đơn sơ, vài bộ quần áo kaki, đôi dép cao su cũ kĩ,... Nhà ở của Bác cũng “không có gì khác một ngôi nhà của nông dân Việt Nam” (lời của một người nước ngoài được Bác tiếp đã nhận xét). Đặc biệt, Người thường nhắc nhở cán bộ, nhân dân về thực hành tiết kiệm điện “Nước ta còn nghèo, nên càng phải tiết kiệm điện. Mỗi người, mỗi nhà, mỗi cơ quan, xí nghiệp,… đều tiết kiệm điện thì chúng ta sẽ đủ điện để dùng cho đời sống và sản xuất”.

Là Chủ tịch nước, Bác được ưu tiên cấp diện trong sinh hoạt hằng ngày, nhưng tinh thần dùng điện tiết kiệm của Bác đáng cho mọi người trân trọng, suy ngẫm và học tập.

Ông Phạm Ngọc Toản, người đã từng là chiến sĩ cận vệ trung thành bên cạnh Hồ Chủ tịch trong suốt 15 năm cho đến khi Bác đi xa, kể rằng: “Bác vẫn thường dặn anh em cận vệ tắt điện khi ra khỏi phòng". Theo ông Toàn, vào những ngày hè o bức, Bác thường dùng chiếc quạt lá cọ và rất ít khi dùng quạt điện.

Về việc tiết kiệm điện thì Bác là một tấm gương lớn. Không biết bao nhiêu lần, tự tay Bác đã tắt những bóng đèn, cái quạt, và cả cái đài nữa, khi không có ai dùng cả. Khi ra nước ngoài cũng thế, đi qua một hành lang đến nơi bạn mời Bác ở, hay trong nhà khách của bạn, thấy những bóng đèn sáng không cần thiết là Bác tìm cách tắt đi. Ở trong Phủ Chủ tịch, nhìn thấy ở xa có những chiếc bóng đèn sáng là Bác bảo: “Chú đến xem ở đó có cần không, nếu không thì tắt đi cho đờ lãng phí”.

Đã 48 năm kể từ ngày Bác đi xa, nhưng tư tưởng, tấm gương đạo đức ngời sáng, giản dị, lớn lao và vĩ đại của Người sẽ mãi trường tồn cùng thời gian. Thực hiện những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí cho đến hôm nay và mãi mãi về sau.

a) Lời nói và việc làm của Bác Hồ thể hiện Bác là người như thế nào?

b) Qua câu chuyện về Bác, em rút ra được bài học gì cho bản thân?

c) Theo em, tiết kiệm có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống của chúng ta?

Tự liên hệ bản thân em đã có ý thức tiết kiệm chưa? Hãy nêu một số việc làm cụ thể của em và gia đình thể hiện đức tính tiết kiệm trong cuộc sống.

Hãy kể về một tấm gương nói về tiết kiệm mà em biết. Em học được điều gì từ tấm gương đó?