Bài tập Chuyên đề Đô thị hóa có đáp án

- Đô thị hóa là quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

- Đô thị hóa ở các nước phát triển và đang phát triển khác nhau về số dân, tỉ lệ dân thành thị, xu hướng phát triển, hạ tầng đô thị,…

- Quá trình đô thị hóa tác động mạnh đến dân số, kinh tế, xã hội và môi trường ở các nước đang phát triển.

- Theo nghĩa rộng, đô thị hóa là một quá trình kinh tế - xã hội làm thay đổi môi trường do con người xây dựng, biến khu vực trước đây là nông thôn thành khu định cư đô thị, đồng thời dịch chuyển sự phân bố theo không gian của dân cư từ nông thôn sang thành thị. Nó bao gồm những thay đổi về nghề nghiệp chủ đạo, lối sống, văn hóa và hành vi, do đó làm thay đổi cấu trúc nhân khẩu, xã hội của dân cư ở khu vực thành thị và nông thôn.

- Theo nghĩa hẹp, đô thị hóa là quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến rộng rãi lối sống thành thị.

- Tỉ lệ dân thành thị là sự tương quan giữa số dân thành thị so với tổng số dân trên một lãnh thổ nhất định, đơn vị tính là phần trăm (%).

- Ý nghĩa:

+ Là một trong các thước đo quan trọng về trình độ phát triển của quá trình đô thị hóa.

+ Là cơ sở để đánh giá mức độ đô thị hóa giữa các quốc gia, các vùng lãnh thổ.

Đặc điểm đô thị hóa ở các nước phát triển

* Lịch sử đô thị hóa

- Quá trình đô thị hóa ở các nước phát triển diễn ra sớm, gắn liền với quá trình công nghiệp hóa.

- Đặc điểm của sản xuất công nghiệp góp phần thúc đẩy sự tập trung dân cư, dẫn đến sự hình thành, mở rộng quy mô và gia tăng số lượng các đô thị.

* Tỉ lệ dân thành thị

- Ở các nước phát triển, tỉ lệ dân thành thị cao (tỉ lệ dân thành thị đã là 79,1% - 2020).

- Một số nước có tỉ lệ dân thành thị cao là Hà Lan (92,2%), Nhật Bản (91,7%), Lúc-xem-bua (91,4%), Đan Mạch (88,1%), Niu Di-len (86,6%),…

- Các nước có tỉ lệ dân thành thị cao thường có quá trình công nghiệp hóa diễn ra sớm, trình độ phát triển kinh tế cao.

* Quy mô đô thị

- Ở các nước phát triển, phần lớn các đô thị có quy mô nhỏ và trung bình.

- Số lượng các đô thị có quy mô dân số từ 10 triệu người trở lên (gọi là siêu đô thị) ít hơn so với các nước đang phát triển.

* Chức năng đô thị

- Các nước phát triển có nền kinh tế phát triển ở trình độ cao nên trong nhiều đô thị, chức năng về kinh tế giữ vai trò chủ đạo.

- Các đô thị có quy mô dân số lớn thường gắn với chức năng là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa,... của quốc gia, khu vực.

* Lối sống đô thị

- Ở các nước phát triển, lối sống thành thị đã lan tỏa mạnh mẽ về các vùng nông thôn.

- Sự khác biệt về lối sống giữa dân cư thành thị và dân cư nông thôn ở các nước phát triển ít hơn so với các nước đang phát triển.

- Dựa theo quy mô dân số, quy mô đô thị ở các nước phát triển có thể được chia thành 5 mức độ khác nhau.

- Cùng với sự gia tăng số lượng các đô thị là quá trình tăng lên về quy mô dân số, nhất là quy mô dân số ở các siêu đô thị.

- Siêu đô thị ở các nước phát triển