Giải SBT Hóa 12 Cánh diều Bài 21: Sơ lược về phức chất có đáp án

Cho phát biểu sau: “Phức chất đơn giản thường có một ...(1)... liên kết với các phối tử bao quanh. Liên kết giữa nguyên tử trung tâm và phối tử trong phức chất là liên kết ...(2)....”. Cụm từ cần điền vào (1) và (2) lần lượt là

A. cation kim loại, ion. 

B. nguyên tử kim loại, cho - nhận. 

C. nguyên tử trung tâm, cho - nhận.

D. phối tử, ion. 

Theo thuyết Liên kết hoá trị, để trở thành phối tử trong phức chất thì phân tử hoặc anion cần có 

A. các orbital trống. 

B. cặp electron hoá trị riêng. 

C. ít nhất 4 orbital trống. 

D. ít nhất hai cặp electron hoá trị riêng. 

Cho các chất có công thức: CuCl₂, NH₃, [CuCl₄]^2-. Phát biểu nào sau đây là không đúng? 

A. Do không có liên kết cộng hoá trị theo kiểu cho – nhận trong phân tử nên CuCl₂, không phải là phức chất. 

B. Do có nguyên tử trung tâm là nguyên tố kim loại, đồng thời các phối tử xung quanh liên kết với nguyên tử trung tâm bằng liên kết cho – nhận nên [         CuCl₄]^2- là phức chất. 

C. Dù có các nguyên tử H xung quanh N, nhưng NH₃ không phải là phức chất. 

D. Do nguyên tố đồng có hoá trị II nên quanh nguyên tử Cu trong CuCl₂ và trong [CuCl₄]^2- đều có 2 liên kết. 

Phát biểu nào sau đây không đúng về phức chất? 

A. Phức chất đơn giản thường có một nguyên tử trung tâm liên kết với các phối tử bao quanh. 

B. Phức chất có thể mang điện tích hoặc không mang điện tích. 

C. Liên kết giữa nguyên tử trung tâm và phối tử trong phức chất là liên kết ion.

D. K₂[PtCl₄] hoặc anion [PtCl₄]^2- đều được xếp vào loại phức chất. 

Những phát biểu nào sau đây là không đúng về nguyên tử trung tâm trong phức chất? 

(a) Nguyên tử trung tâm trong phức chất là cation kim loại hoặc nguyên tử kim loại đã nhận cặp electron hoá trị riêng của phân tử hoặc anion.

(b) Cation tạo nguyên tử trung tâm trong phức chất [Co(OH₂)₆]³⁺ là Co³⁺.

(c) Nguyên tử trung tâm trong phức chất là các nguyên tố kim loại chuyển tiếp.

(d) Nguyên tử trung tâm trong phức chất [Ni(CO)₄] được hình thành từ quá trình cation Ni²⁺ sử dụng các orbital trống để nhận các cặp electron hoá trị của các phân tử CO. 

Theo thuyết Liên kết hoá trị, những phát biểu nào sau đây là không đúng? 

(a) Phối tử là các phân tử hoặc anion đã cho một hoặc một số cặp electron hoá trị riêng. 

(b) Các phần tử gồm NH₃, N₂, H₂, OH^- , Cl^- đều có thể trở thành phối tử  trong phức chất. 

(c) Có phối tử là anion và phối tử là phân tử trong phức chất[Cu(NH₃)₄(OH₂)₂]²⁺.

(d) Khi tham gia quá trình tạo phức chất, phân tử ethylenediamine H₂N-CH₂-CH₂-NH₂, sử dụng hai cặp electron hoá trị riêng để tạo 2 liên kết cho - nhận.

Những phát biểu nào sau đây về dạng hình học của phức chất là đúng? 

(a) Phức chất mà xung quanh nguyên tử trung tâm có 4 liên kết σ thường có dạng hình học là tứ diện hoặc vuông phẳng và được gọi là phức chất tứ diện hoặc phức chất vuông phẳng. 

(b) Phức chất mà xung quanh nguyên tử trung tâm có 6 liên kết σ có dạng hình học là bát diện và được gọi là phức chất bát diện.

(c) Hai liên kết Pt-Cl kế cận nhau trong anion [PtCl₄]^2- tạo thành một góc liên kết. Thực nghiệm xác nhận trong anion [PtCl₄]^- có bốn góc liên kết đều có giá trị xấp xỉ 90°. Vì vậy, [PtCl₄]^2- là phức chất vuông phẳng 

(d) Dạng hình học của phức chất được xác nhận bằng thực nghiệm.

Những phát biểu nào sau đây về phức chất bát diện [Cu(OH₂)₆]²⁺ là đúng? 

(a) Nguyên tử trung tâm được hình thành từ quá trình cation Cu²⁺ sử dụng 6 orbital trống để nhận các cặp electron hoá trị riêng của các phân tử H₂O. 

(b) Số oxi hoá của nguyên tử trung tâm là +2. 

(c) Số liên kết cho – nhận giữa phối tử và nguyên tử trung tâm cũng là hoá trị phổ biến của đồng. 

(d) Mỗi phân tử nước chỉ sử dụng 1 trong 2 cặp electron hoá trị riêng của nó để tạo liên kết cho - nhận với cation Cu²⁺ 

Những phát biểu nào sau đây về phức chất Na₃[Co(NO₂)₆] là đúng? 

(a) Có liên kết cho − nhận và liên kết ion trong phân tử. 

(b) Có anion [Co(NO₂)₆]^3- cũng là một phức chất. 

(c) Có nguyên tử trung tâm là natri (sodium) và cobalt.

(d) Nguyên tử trung tâm có số oxi hoá là +2. 

Cho hai phức chất A và B có công thức lần lượt sau: 

Mỗi phát biểu sau đây đúng hay sai? 

(a) Nguyên tử trung tâm của hai phức chất đều là nguyên tố kim loại chuyển tiếp. 

(b) Trong phức chất B có 4 phối tử. 

(c) Hai phức chất A và B có dạng hình học khác nhau. 

(d) Trong A và trong B đều có hai loại phối tử. 

Nối những đặc điểm ở cột B với phức chất tương ứng ở cột A. 

Biết rằng khi ion Cr³⁺ hoặc nguyên tử Cr tạo phức chất thì trở thành nguyên tử trung tâm chromium có 6 liên kết cho – nhận với các phối tử xung quanh. 

Mỗi phân tử ethylenediamine (H₂N-CH₂-CH₂-NH₂): 

a) có bao nhiêu cặp electron hoá trị riêng có thể được dùng để tạo phức chất với cation kim loại? 

b) có luôn dùng tất cả các cặp electron hoá trị riêng để tạo liên kết với cation kim loại không? 

Xét phân tử H­₂O, phân tử hydrazine H₂N–CH₂-NH₂ và anion F^- . Cho biết: 

a) Mỗi phân tử hoặc anion trên có bao nhiêu cặp electron hoá trị riêng?

b) Vì sao 1 phân tử H₂O hoặc 1 phân tử H₂N–CH₂-NH₂, hay 1 anion F^- chỉ sử dụng được một cặp electron hoá trị riêng để tạo liên kết với cation kim loại trong quá trình hình thành phức chất? 

c) Khi tạo phức chất, cation Co³⁺ nhận được 6 cặp electron hoá trị riêng từ các phối tử. Hãy cho biết giá trị x và n trong công thức [CoF_x]^n- là bao nhiêu. Giải thích. 

Các phức chất được tạo thành từ sự tương tác giữa cation Co³⁺ với đồng thời cả anion C₂O₄^2- (kí hiệu là ox) và phân tử H₂O, có dạng [Co(OH₂)_x(ox)_y ]^p+ và [Co(OH₂)_a(ox)_b]^q- 

Biết rằng trong các phức chất này: 

- Cation Co³⁺ tạo được 6 liên kết sigma kiểu cho – nhận với các phối tử.

- Mỗi anion C₂O₄^2- sử dụng 2 cặp electron hoá trị riêng để tạo liên kết cho - nhận với cation kim loại. 

- Mỗi phân tử H₂O sử dụng 1 cặp electron hoá trị riêng để tạo liên kết cho - nhận với cation kim loại. 

Hãy đề xuất công thức của các phức chất phù hợp với những dữ liệu trên. 

a) Vì sao AgCl không phải là phức chất trong khi cation [H₃N–Ag–NH₃]⁺ là phức chất? 

b) Vì sao sodium chloride (NaCl) không phải là một phức chất?