- Tác dụng: nhấn mạnh vẻ ngoài cẩu thả, nhếch nhác; tác phong rệu rạo, biếng nhác của những vị quan hiền tài và sĩ tử tri thức của đất nước trong giai đoạn đó. Từ đó châm biếm tình cảnh đất nước bệ rạc, giả dối ngay trong chính kì thi quan trọng như vậy.

c) - Biện pháp đảo ngữ: Củi một cành khô

- Tác dụng: nhấn mạnh thân phận nhỏ bé, vô định, yếu ớt của kiếp người trong cuộc sống.

d) - Biện pháp điệp ngữ: Đã

- Tác dụng: nhấn mạnh chiến thắng vang dội, đánh đuổi quân thù, đất nước được hòa bình trở lại sau Cách mạng tháng Tám.

Câu 2

Xác định câu hỏi tu từ trong những câu dưới đây. Nêu tác dụng của mỗi câu hỏi tu từ đó.

a)

Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?

(Thế Lữ)

b)

Vì sao hỡi miền Nam yêu dấu

Người không hề tiếc máu hi sinh?

Vì sao hỡi miền Nam chiến đấu

Người hiên ngang không chịu cúi mình?

(Tố Hữu)

c) Con gái tôi vẽ đây ư? (Tạ Duy Anh)

Xem đáp án

Lời giải

a) - Câu hỏi tu từ: Thời oanh liệt nay còn đâu?

- Tác dụng: Giúp câu thơ có sự sinh động về hình thức, bộc lộ nỗi niềm thất vọng, ai oán trước hiện thực phũ phàng, hoài niệm sâu sắc về quá khứ huy hoang, oanh liệt trước kia

b) - Câu hỏi tu từ: Người không hề tiếc máu hi sinh?/ Người hiên ngang không chịu cúi mình.

- Tác dụng: Hình thức câu thơ thêm phần sinh động, nhấn mạnh được sự hào hùng, can trường, hiên ngang không tiếc máu xương của nhân dân đồng bào miền Nam trong thời kì kháng chiến.

c) - Câu hỏi tu từ: Con gái tôi vẽ đây ư?

Câu 3

Ghép các từ tượng hình, từ tượng thanh (in đậm) ở cột A với nghĩa phù hợp ở cột B:

A. Từ tượng hình, từ tượng thanh

B. Nghĩa

a) Ậm oẹ quan trường miệng thét loa (Trần Tế Xương)

1) (vóc dáng) bé nhỏ quá mức

b) Lom khom dưới núi, tiều vài chú (Bà Huyện Thanh Quan)

2) dài hoặc cao quá, mất cân đối

c) Lác đác bên sông, chợ mấy nhà (Bà Huyện Thanh Quan)

3) ở tư thế còng lưng xuống

d) Đôi mắt lão ầng ậng nước ... (Nam Cao)

4) thưa và rải rác mỗi chỗ, mỗi lần một ít

e) Hoài Văn lầm rầm khấn ... (Nguyễn Huy Tưởng)

5) (tiếng nói) nhỏ, thấp, đều đều, nghe không rõ

g) Dế Choắt người ... dài lêu nghêu ... (Tô Hoài)

6) (nước mắt) nhiều, dâng đầy khoé mắt, như chực tuôn chảy ra

h) Chú bé loắt choắt (Tố Hữu)

7) (tiếng nói) bị cản trong cổ họng, nghe không rõ

Mẫu: a) – 7)

Xem đáp án

Lời giải

a - 7

b - 3

c - 4

d - 6

e - 5

g - 2

h - 1

Câu 4

Tìm biện pháp tu từ đảo ngữ trong những câu in đậm dưới đây. Nêu tác dụng của mỗi biện pháp tu từ đó đối với việc liên kết câu.

a) Nhung thong thả đẩy cánh cổng, một con chó sồng sốc ở trong nhà chạy ra. Con chó ấy chính tay Nhung mua về hơn mười năm trước. (Tự lực văn đoàn tuyển tập)

b) – Ấy cũng may cho cô, vơ vẫn mãi ở ngoài phổ thế này mà gặp mật thám hoặc đội con gái thì khốn!

- Mật thảm tôi cũng chả sợ, đội con gái tôi cũng chả cần. (Nguyễn Công Hoan)

c) Nguyễn Tuân có một kho từ vựng hết sức phong phú mà ông đã cần cù tích luỹ. [...] Vốn từ vựng ấy, trước Cách mạng tháng Tám, ông thường dùng để chơi ngông với đời. (Nguyễn Đăng Mạnh)

Xem đáp án

Lời giải

a) - Biện pháp tu từ đảo ngữ: Một con chó sồng sộc ở trong nhà chạy ra, nhưng chính tay Nhung mua về hơn mười năm trước.

- Tác dụng: Tạo sự đặc biệt và gây ấn tượng cho đối tượng "con chó" khi nó được đặt lên đầu câu.

b) - Biện pháp tu từ đảo ngữ: Đội con gái tôi tôi cũng chả cần, mật thám tôi cũng chả sợ.

- Tác dụng: Giúp tạo sự bất ngờ và nhấn mạnh ý của người nói rằng họ không sợ mật thám và không cần đội con gái.

c) - Biện pháp tu từ đảo ngữ: Vốn từ vựng ấy, ông thường dùng để chơi ngông với đời, trước Cách mạng tháng Tám.

- Tác dụng: Giúp tạo sự nhấn mạnh và đặc biệt cho hành vi của ông Nguyễn Tuân khi ông sử dụng từ vựng để chơi ngông với đời.

Câu 5

Tìm một số từ tượng hình gợi tả:

- Tư thế ngồi của người, ví dụ: ngồi chễm chệ.....

- Dáng đi của người, ví dụ: đi lò dò ....

Xem đáp án

Lời giải

- Tư thế ngồi của người: ngồi chễm chệ, ngồi bước cúi đầu, ngồi cuộn tròn, ngồi lung lay, ngồi xổm, ngồi dang tay chân,...

- Dáng đi của người: đi lò dò, đi nhanh như bay, đi quanh co, đi lép vế, đi uốn éo, đi thình lình,...

Câu 6