Khi thay đổi thể tích của một khối lượng khí xác định ở nhiệt độ không đổi thì áp suất khí thay đổi. Cụ thể: đối với một lượng khí nhất định, ở nhiệt độ không đổi, áp suất và thể tích tỉ lệ nghịch với nhau. Tích số của áp suất và thể tích luôn không đổi.

Câu 2

Các thông số trạng thái của một lượng khí đều là đại lượng có thể đo hoặc xác định được bằng các dụng cụ đo lường.

Người ta dùng các dụng cụ nào để đo, xác định các thông số trạng thái của lượng khí trong hộp kín ở Hình 9.1?

Xem đáp án

Lời giải

- Dùng nhiệt kế để đo nhiệt độ.

- Thước để đo kích thước dụng cụ chứa khí để gián tiếp tính thể tích khối khí.

- Áp kế để đo áp suất.

Câu 3

Nêu tên đơn vị của các đại lượng này trong hệ SI.

Xem đáp án

Lời giải

Đơn vị của các đại lượng:

- Nhiệt độ: độ C (^oC)

- Thể tích: mét khối (m³)

- Áp suất: pascal (Pa)

Câu 4

Hãy so sánh các thông số trạng thái của không khí trong một quả bóng bay đã được bơm khi để trong bóng mát và khi để ngoài nắng (Hình 9.3).

Xem đáp án

Lời giải

Bảng so sánh các thông số trạng thái:

Đại lượng	Quả bóng để trong bóng mát	Quả bóng để ngoài nắng	So sánh
Áp suất (p)	p₁	p₂	p₁ < p₂
Nhiệt độ (T)	T₁	T₂	T₁ < T₂
Thể tích (V)	V₁	V₂	V₁ < V₂

Do quả bóng để ngoài nắng nhiệt độ ngoài trời cao nên nhiệt độ khối khí trong quả bóng tăng lên, quả bóng giãn nở làm tăng thể tích, các phân tử khí chuyển động càng nhanh, va chạm vào thành bên trong quả bóng càng nhiều nên áp suất tăng.

Câu 5

Chuẩn bị: Bộ thí nghiệm về chất khí

- Xi lanh trong suốt có độ chia nhỏ nhất 0,5 cm³ (1).

- Pit-tông có ống nối khí trong xi lanh với áp kế (2).

- Áp kế có độ chia nhỏ nhất 0,05.10⁵ Pa (3).

- Giá đỡ thí nghiệm (4).

- Thước đo (5).

Tiến hành:

- Bố trí thí nghiệm như Hình 9.4.

- Dịch chuyển từ từ pit-tông để làm thay đổi thể tích khí.

- Đọc và ghi kết quả thí nghiệm vào vở tương tự mẫu ở Bảng 9.1.

Từ kết quả thí nghiệm ở Bảng 9.1, thực hiện các yêu cầu sau:

1. Xác định giá trị của tích pV trong mỗi lần thí nghiệm.

2. Vẽ đường biểu diễn sự phụ thuộc của áp suất p vào thể tích V trong hệ toạ độ (p,V).

3. Phát biểu mối quan hệ giữa p và V trong quá trình đẳng nhiệt.

Xem đáp án

Lời giải

1. Giá trị của tích pV trong mỗi lần thí nghiệm:

p₁V₁ = 3,0.10^-6.1,0 = 3,0.10^-6

p₂V₂ = 2,5.10^-6.1,2 = 3,0.10^-6

p₃V₃ = 2,0.10^-6.1,5 = 3,0.10^-6

p₄V₄ = 1,5.10^-6.1,9 = 2,85.10^-6

2. Đồ thị p – V

Chuẩn bị: Bộ thí nghiệm về chất khí - Xi lanh trong suốt có độ chia nhỏ nhất 0,5 cm^3 (1). (ảnh 3)

3. Trong quá trình đẳng nhiệt của một lượng khí nhất định, tích của áp suất và thể tích luôn không đổi.

Câu 6