Giải SBT Hóa 12 Cánh diều Bài 1: Ester – Lipid có đáp án

Điền các từ hoặc cụm từ trong khung vào chỗ trống của các phát biểu sau cho phù hợp.

a) Khi thay thế nhóm ...(1)... ở nhóm ...(2)... của carboxylic acid bằng nhóm ...(3)... thì thu được ester.

b) Lipid là các hợp chất hữu cơ có trong ...(4)..., không tan trong ...(5)... nhưng tan được trong các dung môi hữu cơ ...(6)....

c) Chất béo là ...(7)... của acid béo và ...(8)..., chất béo còn được gọi chung là ...(9)....

d) Acid béo tạo nên chất béo thường là các ...(10)... có mạch carbon ...(11)... và có số nguyên tử carbon ...(12)....

Chất nào sau đây thuộc loại ester?

A. CH₃OOCC₂H₅.

B. HOOCCH₃.

C. H₂NCH₂COOH.

D. CH₃CHO.

Cho các chất có công thức sau: HCHO, C₂H₂, CH₃COOH, CH₃COOCH=CH₂, HCOOCH₃, HCOOH. Trong các chất trên, có bao nhiêu chất thuộc loại ester?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Ester X mạch hở có công thức phân tử C₃H₄O₂. Tên gọi của X là

A. vinyl acetate.

B. methyl acetate.

C. methyl formate.

D. vinyl formate.

Ester được tạo thành từ CH₃COOH và C₂H₅OH có công thức cấu tạo là

A. CH₃COOCH₃.

B. CH₃COOC₂H₅.

C. C₂H₅COOCH₃.

D. HCOOC₂H₅.

Ester có công thức phân tử là C₂H₄O₂, được tạo thành từ methyl alcohol và carboxylic acid nào sau đây?

A. Propionic acid.

B. Acetic acid.

C. Formic acid.

D. Oxalic acid.

Một hợp chất hữu cơ X đơn chức có công thức phân tử là C₃H₆O₂. X không tác dụng với kim loại Na nhưng tác dụng được với dung dịch NaOH khi đun nóng. Chất X thuộc dãy đồng đẳng của loại hợp chất nào sau đây?

A. Alcohol.

B. Ester.

C. Aldehyde.

D. Carboxylic acid.

Trường hợp nào sau đây xảy ra phản ứng với ethyl acetate?

A. Dung dịch NaOH (t°).

B. C₂H₅OH.

C. Dung dịch [Ag(NH₃)₂]OH.

D. Dung dịch NaCl.

Thuỷ phân ester E có công thức phân tử C₄H₈O₂, với xúc tác acid vô cơ loãng, thu được hai sản phẩm hữu cơ X, Y (chỉ chứa các nguyên tử C, H, O). Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y bằng một phản ứng duy nhất. Chất X là chất nào sau đây?

A. Acetic acid.

B. Ethyl alcohol.

C. Ethyl acetate.

D. Formic acid.

Cho các phản ứng sau:

(1) Thuỷ phân ester trong môi trường acid.

(2) Thuỷ phân ester trong dung dịch NaOH, đun nóng.

(3) Cho ester tác dụng với dung dịch KOH, đun nóng.

(4) Thuỷ phân dẫn xuất halogen trong dung dịch NaOH, đun nóng.

(5) Cho carboxylic acid tác dụng với dung dịch NaOH.

Những phản ứng nào không được gọi là phản ứng xà phòng hoá?

A. (1), (2), (3), (4).

B. (1), (4), (5).

C. (1), (3), (4), (5).

D. (3), (4), (5).

Phát biểu nào sau đây là không đúng?

A. So với các đồng phân là carboxylic acid, ester luôn có nhiệt độ sôi thấp hơn.

B. Phản ứng ester hoá là phản ứng thuận nghịch.

C. Phản ứng xà phòng hoá là phản ứng thuận nghịch.

D. Ester là những chất lỏng hoặc chất rắn ở nhiệt độ thường.

Tiến hành thí nghiệm điều chế isoamyl acetate (chất có mùi chuối chín) theo thứ tự các bước sau đây:

Bước 1: Cho khoảng 3 mL CH₃CH(CH₃)CH₂CH₂OH, 3 mL CH₃COOH và vài giọt H₂SO₄ đặc vào ống nghiệm.

Bước 2: Lắc đều ống nghiệm rồi đun cách thuỷ (trong nồi nước nóng) khoảng 5 – 7 phút ở 65 – 70 °C.

Bước 3: Làm lạnh, sau đó thêm khoảng 5 mL dung dịch NaCl bão hoà vào ống nghiệm.

Những phát biểu nào sau đây là đúng?

(a) H₂SO₄ đặc có vai trò xúc tác cho phản ứng tạo isoamyl acetate.

(b) Thêm dung dịch NaCl bão hoà vào để tránh phân huỷ sản phẩm.

(c) Sau bước 2, trong ống nghiệm vẫn còn CH₃CH(CH₃)CH₂CH₂OH và

CH₃COOH.

(d) Sau bước 3, trong ống nghiệm thu được hỗn hợp chất lỏng đồng nhất.

Quan sát hình sau.

Cho các phát biểu liên quan tới Hình 1.1 như sau:

(1) Hỗn hợp chất lỏng trước phản ứng trong bình cầu có nhánh gồm isoamyl alcohol, acetic acid và sulfuric acid đặc.

(2) Trong phễu chiết, lớp chất lỏng nặng hơn có thành phần chính là isoamyl acetate.

(3) Nhiệt kế dùng để kiểm soát nhiệt độ trong bình cầu có nhánh.

(4) Phễu chiết dùng để tách isoamyl acetate ra khỏi hỗn hợp sau phản ứng.

(5) Nước làm lạnh cho chảy vào ống sinh hàn ở vị trí (1) và chảy ra ở vị trí (2).

Số phát biểu đúng là

A. 3.

B. 2.

C. 4.

D. 5.

Ester là một loại hợp chất hữu cơ phổ biến và có vai trò quan trọng trong lĩnh vực hoá học và công nghiệp như làm dung môi, chất tạo hương, nguyên liệu tổng hợp polymer,... Các ester chủ yếu được điều chế từ phản ứng ester hoá. Những phát biểu nào sau đây là đúng?

(a) Methyl formate là ester có phân tử khối nhỏ nhất.

(b) Ethyl acetate là ester tan tốt trong nước.

(c) Trong phân tử ester no, đơn chức, mạch hở có chứa một liên kết π.

(d) Benzyl acetate có công thức phân tử C₉H₁₀O₂.

(e) Ester là sản phẩm của phản ứng giữa acid và alcohol.

(g) Ester là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm –COO–.

(h) Ester no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử C_nH_2nO₂ (n ≥ 2).

(i) Hợp chất CH₃OOCC₂H₅ thuộc dãy đồng đẳng của methyl formate.

Để xà phòng hoá hoàn toàn 2,64 g một ester no, đơn chức, mạch hở X cần dùng 30,0 mL dung dịch NaOH 1,0 M. Công thức phân tử của ester X là

A. C₃H₆O.

B. C₄H₈O₂.

C. C₅H₁₀O₂.

D. C₆H₁₀O₂.

Kết quả phân tích nguyên tố của ester đơn chức X cho thấy X có %C = 60%, %H = 8% (về khối lượng), còn lại là O. Trên phổ MS của X thấy xuất hiện 2 tín hiệu của ion phân tử [M⁺] có giá trị m/z = 100. Biết X được tạo bởi từ phản ứng ester hoá giữa alcohol mạch không nhánh với carboxylic acid mạch phân nhánh. Dự đoán công thức cấu tạo và tên gọi của X.

Để điều chế isoamyl acetate trong phòng thí nghiệm, một học sinh đã đun nóng 4,00 mL acetic acid D = 1,05 g.mL⁻¹ với 8,00 mL isoamyl alcohol (CH₃)₂CHCH₂CH₂OH (D = 0,81 g.mL⁻¹) có dung dịch H₂SO₄ đặc làm xúc tác, thu được 6,00 mL isoamyl acetate (D = 0,88 g.mL⁻¹). Tính hiệu suất của phản ứng.

Hợp chất hữu cơ đơn chức X ở điều kiện thường là chất lỏng, có mùi thơm, được ứng dụng làm dung môi, chất tạo hương,... Kết quả phân tích nguyên tố cho thấy X có thành phần phần trăm về khối lượng của C và H lần lượt là 48,65% và 8,11%, còn lại là O. Trên phổ MS của X thấy xuất hiện tín hiệu của ion phân tử [M⁺] có giá trị m/z = 74. Trên phổ IR của X thấy có tín hiệu đặc trưng ở vùng 1750 – 1715 cm⁻¹.

a) Xác định công thức cấu tạo của X.

b) X thường được tổng hợp bằng cách đun nóng hỗn hợp gồm chất hữu cơ A và chất hữu cơ B, có dung dịch H₂SO₄ đặc làm xúc tác. Xác định công thức cấu tạo của A và B. Viết phương trình hoá học điều chế X từ A và B.