( Ngữ liệu ngoài sgk )

Muối là thuật ngữ hóa học dùng để chỉ một chất được tạo ra bởi phản ứng giữa một axit và một bazơ. Khi một kim loại không ổn định, có thể bùng cháy bất ngờ làm natri phản ứng với loại khí độc chết người là clorua, kết quả tạo thành muối ăn natri clorua (NaCI), thuộc họ đá duy nhất mà con người dùng để ăn.

Có nhiều loại muối khác nhau, một số loại có thể ăn được và thường được phát hiện cùng với nhau. Loại muối chúng ta thường xuyên sử dụng nhất là natri clorua, có vị mà chúng ta gọi là “mặn”. Các loại muối khác có vị đắng chát hoặc chua không mấy dễ chịu, dù có thể mang lại lợi ích nào đó cho chế độ ăn của con người. Sữa công thức cho trẻ em thường chứa ba loại muối: magiê clorua, kali clorua và natri clorua.

Clorua rất cần thiết cho quá trình tiêu hóa và hô hấp. Cơ thể người không thể tự tổng hợp được natri, nên nếu không bổ sung natri, cơ thể sẽ không thể vận chuyển các chất dinh dưỡng hoặc oxy, dẫn truyền các xung thần kinh, hay vận động các cơ, bao gồm cả cơ tim. Cơ thể một người trưởng thành chứa khoảng 250 gam muối, một lượng đủ để chứa đầy ba hoặc bốn lọ muối, nhưng liên tục mất đi trong quá trình hoạt động của cơ thể. Vì vậy chúng ta luôn phải bổ sung để bù lại lượng muối bị mất này.

Một câu chuyện dân gian của Pháp kể, có một nàng công chúa đã nói với vua cha rằng “Con yêu cha như muối vậy”. Nhà vua nghe xong đã rất tức giận và trục xuất nàng công chúa ra khỏi vương quốc. Mãi đến sau này, khi không còn muối để dùng, nhà vua mới nhận ra giá trị của muối và tình yêu sâu sắc mà con gái dành cho mình.

(Trích “Đời muối: Lịch sử thế giới” - Mác Kơ-lenxki, Hoàng Ly dịch, NXB Dân trí - Công ty cổ phần văn hóa Huy Hoàng, Hà Nội, 2022)

Câu 1

30.2. Câu hỏi đọc hiểu và viết

30.2.1. Câu hỏi đọc hiểu

Các thông tin trong văn bản trên thuộc dữ liệu sơ cấp hay thứ cấp?

Xem đáp án

Lời giải

Các thông tin thuộc dữ liệu thứ cấp (được tổng hợp, ghi chép lại từ các nghiên cứu, tài liệu khoa học và câu chuyện dân gian).

Câu 2

Mục đích chính của văn bản “Muối” là gì?

Xem đáp án

Lời giải

- Văn bản nhằm cung cấp tri thức khoa học kết hợp với các yếu tố văn hóa – xã hội để giúp người đọc nhận thức rõ giá trị thiết yếu và đa dạng của muối trong đời sống con người.

Câu 3

Văn bản hướng đến nhóm đối tượng độc giả nào?

Xem đáp án

Lời giải

- Văn bản hướng đến đại chúng – những người muốn tìm hiểu kiến thức khoa học một cách dễ hiểu, gần gũi, đồng thời có cả đối tượng là học sinh, người quan tâm đến hóa học, dinh dưỡng, văn hóa.

Câu 4

Chỉ ra phép liên kết hình thức được sử dụng trong đoạn văn sau: Có nhiều loại muối khác nhau, một số loại có thể ăn được và thường được phát hiện cùng với nhau. Loại muối chúng ta thường xuyên sử dụng nhất là natri clorua, có vị mà chúng ta gọi là “mặn”. Các loại muối khác có vị đắng chát hoặc chua không mấy dễ chịu, dù có thể mang lại lợi ích nào đó cho chế độ ăn của con người.

Xem đáp án

Lời giải

Phép liên kết hình thức: lặp từ ngữ (“muối”, “loại muối”, “các loại muối khác”).

Câu 5

Phân tích, lí giải sự phù hợp giữa nội dung và nhan đề văn bản.

Xem đáp án

Lời giải

Nhan đề “Muối” phù hợp vì toàn bộ văn bản xoay quanh việc giới thiệu khái niệm, đặc tính, vai trò và giá trị của muối đối với đời sống con người. Văn bản vừa cung cấp kiến thức khoa học, vừa khơi gợi ý nghĩa văn hóa – tinh thần của muối qua câu chuyện dân gian. Do đó, nhan đề ngắn gọn, trực tiếp mà bao quát toàn bộ nội dung.

Câu 6