Bài tập tổng ôn KTPL - Quyền và nghĩa vụ của công dân trong học tập có đáp án

Chủ thể nào trong trường hợp dưới đây đã vi phạm quy định của pháp luật về quyền bình đẳng giữa các dân tộc trên phương diện giáo dục?

Trường hợp. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm X, chị A và anh V xung phong nhận công tác tại vùng sâu, vùng xa, nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Biết được việc này, người thân của chị A và anh V đã khuyên: không nên chọn đi đến những nơi khó khăn như vậy mà nên ở lại thành phố để làm việc. Khuyên nhủ nhẹ nhàng không được, người thân của anh V và chị A đã dùng nhiều lời lẽ có tính xúc phạm về sự lựa chọn của hai người; đồng thời tỏ thái độ khinh miệt đồng bào dân tộc thiểu số. Bất chấp sự phản đối từ phía gia đình, chị A và anh V vẫn kiên định với lựa chọn của mình, vì: anh, chị muốn góp một phần công sức bé nhỏ để phát triển văn hoá, giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Trung là học sinh lớp 12 và có năng khiếu về bóng đá. Trong một buổi thi đấu giữa các trường, huấn luyện viên yêu cầu Trung phải bỏ một số môn học để tập trung luyện tập cho giải đấu. Nếu Trung không đồng ý, huấn luyện viên dọa sẽ loại em khỏi đội bóng. Trung rất yêu thích bóng đá nhưng cũng không muốn bỏ bê việc học.

Theo Luật Giáo dục, huấn luyện viên có quyền ép Trung bỏ môn học để luyện tập không?

Hà là học sinh lớp 10 và có ước mơ trở thành kỹ sư. Tuy nhiên, do gia đình gặp khó khăn tài chính, Hà định bỏ học để đi làm kiếm tiền. Một giáo viên khuyên Hà nên tìm hiểu các chính sách hỗ trợ học sinh nghèo của nhà nước nhưng Hà không biết có những chính sách nào.

Theo Luật Giáo dục, Hà có thể được hưởng chính sách nào dưới đây?

Một nhóm học sinh giỏi ở trường THPT X phát hiện rằng điểm thi cuối kỳ của mình bị sửa đổi mà không có lý do chính đáng. Sau khi tìm hiểu, nhóm phát hiện giáo viên bộ môn đã thay đổi điểm để nâng điểm cho một số học sinh có cha mẹ là cán bộ cấp cao.

Theo Luật Giáo dục, hành động của giáo viên này vi phạm điều gì?

Đọc đoạn thông tin sau:

Sinh ra và lớn lên trong gia đình đông anh chị em, điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều năm là hộ cận nghèo nhưng hiểu được nỗi vất vả của bố mẹ, T đã nỗ lực hết mình trong học tập, 12 năm liền em đều đạt danh hiệu học sinh giỏi toàn diện.

Trong học tập, T luôn tự giác, tìm ra phương pháp tự học phù hợp, chỗ nào không hiểu thì mạnh dạn hỏi lại thầy cô và các bạn. Trong kì thi tốt nghiệp THPT vừa qua, T xuất sắc đạt được 25,3 điểm ở khối thi A00, trong đó, môn Toán 8,8 điểm, môn Hoá học 8,5 điểm và môn Vật lí 8,0 điểm.

a. Gia đình của T thuộc hộ cận nghèo nhưng vẫn thực hiện đúng trách nhiệm của gia đình trong giáo dục theo quy định của pháp luật hiện hành.

b. Trường THPT nơi T theo học đã thực hiện tốt nghĩa vụ về giáo dục bắt buộc đối với T.

c. Bố mẹ của T có quyền yêu cầu T sau khi tốt nghiệp THPT thì đi làm ngay để phát triển kinh tế gia đình và T có nghĩa vụ phải nghe theo lời của bố mẹ.

d. Học sinh dù sống trong gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn vẫn phải cố gắng hoàn thành các nghĩa vụ học tập và vẫn có quyền được tạo điều kiện phát triển tài năng của mình.

Đọc đoạn thông tin sau:

Theo lãnh đạo Trường Trung học cơ sở – Trung học phổ thông LHT, sau khi phát hiện sáu trường hợp học sinh bỗng dưng bỏ học, giáo viên chủ nhiệm đã chủ động liên hệ với phụ huynh để tìm hiểu nguyên nhân. Đây là các học sinh đang học các khối lớp 7, 8, 9 và 10 của trường.

Qua trao đổi, phụ huynh của các học sinh này cho hay con của họ bị “người lạ” rủ xuống thành phố làm công nhân may, hứa hẹn với gia đình mức đãi ngộ hấp dẫn nên đã cho các em nghỉ học để đi làm. Ngay sau đó, Nhà trường đã vận động gia đình để khuyên bảo các em trở về, đồng thời báo cáo với chính quyền địa phương để được hỗ trợ.

Ngày 10/02/2023, lực lượng chức năng đã đưa được cả sáu học sinh này về nhà an toàn. Các em kể lại, khi tới thành phố, tất cả đều phải làm việc rất nặng nhọc, bị bóc lột sức lao động, không đúng như hứa hẹn trước đó.

a. Trường sáu em đang theo học không thuộc diện giáo dục bắt buộc.

b. Sáu em học sinh cần học hết bậc THPT để hoàn thành phổ cập giáo dục theo quy định của pháp luật.

c. Hành vi của các đối tượng “người lạ” không vi phạm đến quyền được học tập của các em học sinh mà nhằm giúp các em và gia đình phát triển kinh tế

d. Khi gặp tình huống tương tự, học sinh nên thông báo cho các thầy, cô giáo hoặc cá nhân, cơ quan có thẩm quyền nếu bị bố mẹ bắt nghỉ học để đi làm.

Đọc đoạn thông tin sau:

Gần đây, Trường Đại học C tổ chức kì thi kết thúc học phần nhưng do không nắm vững kiến thức các môn học nên M (sinh viên Trường Đại học C) quyết định tìm người thi hộ. Thông qua mạng xã hội, M thuê B (sinh viên một trường đại học khác) thì hộ hai môn chuyên ngành với giá 600.000 đồng/môn. Tuy nhiên, khi B đang sử dụng giấy tờ giả để tham dự kì thi hộ M thì đã bị giám thị phát hiện. Sau đó các cơ quan chức năng đã tiến hành xử lý hành vi vi phạm của cả M và B bằng hình thức đuổi học.

a. Sinh viên M đã vi phạm quyền học tập của sinh viên B.

b. Bạn M và B đều được học tập tại các trường đại học là thực hiện quyền học tập của công dân.

c. Việc cơ quan chức năng tiến hành đuổi học bạn M và bạn B là vi phạm quyền học tập của công dân.

d. Việc bạn M và bạn B khiếu nại quyết định kỷ luật đối với mình là không phù hợp vì hành vi của 2 người là cụ thể.

Đọc đoạn thông tin sau:

S là sinh viên năm thứ nhất của một trường đại học. Sau khi tìm hiểu các quy định của trường, S đã quyết định đăng kí thêm các môn học khác so với chương trình tiêu chuẩn mỗi học ki. S nhận thấy các môn có sự liên kết nhất định với nhau và nếu tích luỹ đủ các tín chỉ theo chương trình đào tạo có thể ra trường sớm hơn so với các bạn. Biết được ý định của con, bố mẹ đã ra sức phản đối không cho S đăng kí học vượt với lí do không phù hợp với trình độ nhận thức nhưng S vẫn làm hồ sơ đăng ký học thêm và được chấp nhận. Tuy nhiên do không sắp xếp được giữa việc học và đi làm thêm nên sau một năm đăng ký học thêm, S không đủ điều kiện được học tiếp.

a. Sinh viên S đã được thực hiện quyền học tập của mình một cách phù hợp.

b. Việc phản đối của bố mẹ S là vi phạm quyền quy học tập của công dân.

c. Việc không đủ điều kiện được học tiếp các của sinh viên S không vi phạm nghĩa vụ học tập của công dân.

d. Sinh viên S có quyền được khiếu nại để nhà trường xem xét lại quyết định không cho học tiếp đối với bản thân mình.

Sau khi thi đỗ vào trường Đại học mơ ước, V quyết tâm học thật tốt với mong muốn có được việc làm phù hợp với chuyên ngành. Ngay từ năm thứ nhất, V đặt mục tiêu ra trường sớm để có thể giúp đỡ gia đình. Do đó, V đã lập kế hoạch học tập và đăng kí học vượt. Kết quả là V đã tốt nghiệp sớm hơn một năm và có thể tự tin tìm việc với bằng tốt nghiệp loại Giỏi của mình và đủ điều kiện được học tiếp Thạc sỹ. Khi nộp hồ sơ ứng tuyển vào các công ty, hồ sơ của V đều bị loại với lý do V chưa có kinh nghiệm thực tế. Xuất phát từ thực tế đó, V quyết định vừa đăng ký học thạc sĩ vừa xin đi làm thêm cho một số công ty để tích lũy kinh nghiệm.

a. Việc V đỗ vào trường Đại học mình mơ ước là phù hợp với quyền học tập không hạn chế của công dân.

b. Sinh viên V vừa đi học Thạc sỹ vừa đi làm là chưa phù hợp với nghĩa vụ của công dân về học tập.

c. Công dân có quyền đăng ký học trước tuổi, học vượt lớp nếu đủ điều kiện.

d. Ngoài việc được thực hiện quyền học tập không hạn chế, sinh viên V đã lựa chọn hình thức học tập thường xuyên, học suốt đời để phù hợp với bản thân.

Đọc đoạn thông tin sau:

Được nuông chiều từ bé nên B có tính tình kiêu căng. Khi bước vào bậc THPT, B hầu như không tương tác hoặc chơi cùng với các bạn. Nhiều lần B có thái độ không tôn trọng thầy cô giáo. Cho rằng gia đình mình có điều kiện nên khi sử dụng các trang thiết bị của lớp học, B thường không chú ý giữ gìn, bảo quản. Khi được giáo viên nhắc nhở, B thường tỏ ra không quan tâm và tuyên bố rằng bố mẹ sẽ bồi thường cho bất kì tổn thất nào gây ra cho trường học. Cuối năm học, B không đủ điều kiện xếp loại lên lớp và bị lưu ban. Xét thấy gia đình đủ điều kiện để lo cho cuộc sống của B sau này, bố mẹ B đã làm đơn cho B thôi học.

a. Bố mẹ B chưa thực hiện tốt trách nhiệm của cha mẹ đối với con trong hôn nhân và gia đình.

b. Hành vi không tôn trọng thầy cô giáo là vi phạm nghĩa vụ của công dân trong học tập.

c. Việc làm đơn cho B thôi học của bố mẹ bạn B vì phạm nghĩa vụ của công dân trong học tập.

d. Bạn B bị lưu ban lại lớp là hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong học tập của bố mẹ bạn B.

Đọc trường hợp sau:

Trường hợp. Nam, học sinh lớp 12 từ một vùng quê khó khăn, luôn nỗ lực học tập dù điều kiện sống hạn chế. Một ngày, cô Lan, giáo viên chủ nhiệm, thông báo rằng Nam đã được nhận học bổng vào trường chuyên, giúp cậu có cơ hội học tập tốt hơn. Cùng lúc đó, chị Mai, sinh viên năm cuối ngành Y, thường chia sẻ với Nam về những lựa chọn học tập của mình. Chị khuyến khích Nam theo đuổi ước mơ và cho biết cậu có thể chọn ngành học mình thích mà không bị cản trở bởi hoàn cảnh. Nhờ vào sự hỗ trợ từ cô Lan và cảm hứng từ chị Mai, Nam cảm thấy tự tin hơn trong hành trình học tập của mình.

a. Nam đã nhận học bổng vào trường chuyên, điều này chứng tỏ quyền học tập của cậu được bảo đảm.

b. Nam không thể theo đuổi ước mơ học tập của mình do hoàn cảnh khó khăn, vi phạm quyền học tập của cậu.

c. Cô Lan đã giúp Nam có cơ hội học tập tốt hơn thông qua việc hỗ trợ cậu nhận học bổng, thể hiện trách nhiệm của giáo viên trong việc bảo vệ quyền học tập của học sinh.

d. Chị Mai khuyến khích Nam chọn ngành học mình thích mà không bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh, phản ánh quyền tự do lựa chọn nghề nghiệp trong quyền học tập của công dân.

Đọc tình huống sau:

Tình huống. Trong một buổi tối, Minh, học sinh lớp 12, ngồi nói chuyện với bố mẹ về tương lai nghề nghiệp của mình. Minh đam mê nghệ thuật và muốn theo học chuyên ngành thiết kế đồ họa, nhưng bố mẹ lại muốn Minh chọn ngành "hot" như kinh tế hay công nghệ thông tin.

Bố: "Con cần chọn một ngành có triển vọng, nghề kinh tế sẽ giúp con có công việc ổn định hơn trong tương lai."

Mẹ: "Đúng đó, nghề thiết kế có thể không mang lại thu nhập cao như con nghĩ."

Minh: "Nhưng con thực sự yêu thích thiết kế, con muốn theo đuổi đam mê của mình."

a. Minh có quyền chọn ngành học mà mình yêu thích, bất kể ý kiến của bố mẹ.

b. Bố mẹ có quyền quyết định ngành học cho Minh, vì họ lo lắng cho tương lai của con.

c. Minh nên chọn ngành nghề "hot" để không phải chịu áp lực về công việc trong tương lai.

d. Minh có quyền theo đuổi đam mê và chọn ngành học mà không cần phải lo lắng về ý kiến của người khác.

Đọc tình huống sau:

Tình huống. Trong một cuộc trò chuyện giữa anh Minh và chị Lan, hai vợ chồng tranh luận về việc nâng cao kỹ năng nghề nghiệp. Anh Minh cho rằng việc tham gia các khóa học kỹ năng mềm hay học ngoại ngữ là rất quan trọng để phát triển bản thân. Chị Lan lại nghĩ rằng việc đó không cần thiết vì đã có công việc ổn định.

a. Anh Minh tin rằng việc tham gia các khóa học kỹ năng mềm sẽ giúp anh phát triển sự nghiệp của mình.

b. Chị Lan cho rằng việc học bổ sung là lãng phí thời gian khi đã có công việc ổn định.

c. Cả hai vợ chồng đều đồng ý rằng học suốt đời là cần thiết để cập nhật kiến thức mới.

d. Anh Minh không thấy cần thiết phải tham gia các khóa học vì anh đã học xong ở trường đại học.

Đọc tình huống sau:

Tình huống. Hùng, học sinh lớp 12 với năng khiếu âm nhạc, vừa được thông báo sẽ tham gia một lớp học nhạc chuyên sâu tại trường và có cơ hội thi đấu trong một cuộc thi âm nhạc cấp quốc gia. Tuy nhiên, một người bạn của cậu, Minh, cho rằng Hùng nên tập trung vào các môn học chính vì không phải ai cũng có thể sống bằng âm nhạc.

a. Hùng cảm thấy hào hứng và tin rằng việc tham gia lớp học nhạc và cuộc thi sẽ giúp cậu phát triển tài năng âm nhạc của mình.

b. Minh khuyên Hùng nên tập trung vào các môn học chính vì âm nhạc không phải là nghề ổn định.

c. Cả Hùng và Minh đồng ý rằng nhà trường cần hỗ trợ các học sinh có năng khiếu âm nhạc để phát huy tài năng.

d. Hùng lo lắng rằng việc tham gia lớp học nhạc và cuộc thi sẽ làm cậu không có đủ thời gian học các môn khác.