Đề tham khảo ôn thi HSG Sinh học 12 có đáp án - Đề 4

PHẦN I. Câu trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 20. Mỗi câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án.

Hình 1 mô tả cấu tạo chung của một nucleotide. Hãy cho biết nhận định nào sau đây đúng?

Trong một nghiên cứu phức tạp về di truyền ở loài chuột, các nhà khoa học đã theo dõi sự di truyền của 3 cặp gene A, B và C. Cả ba gene này cùng nằm trên một nhiễm sắc thể nhưng liên kết không hoàn toàn. Qua các thế hệ lai, họ phát hiện ra rằng gene A và B có khoảng cách là 10cM, gene B và C có khoảng cách là 20cM và gene A và C có khoảng cách là 30cM Nhận định nào sau đây là đúng?

Sơ đồ nào ở hình 2 mô tả chính xác nhất về sự thay đổi số lượng NST của quá trình giảm phân?

Một loài thực vật, xét 2 cặp gene cùng nằm trên một cặp nhiễm sắc thể và các gene liên kết hoàn toàn. Cho phép lai P: Cây dị hợp 2 cặp gene × Cây dị hợp 1 cặp gene, thu được F1. Theo lí thuyết, phát biểu nào sau đây về F1 là sai?

Hội chứng KeRNAs-Sayre là một hội chứng di truyền hiếm gặp nguyên nhân phát sinh do đột biến làm mất khoảng 10.000 nucleotide trong DNA ty thể. Hầu hết những người mắc hội chứng này đều có cơ mắt yếu, mí mắt sụp xuống, giảm thị lực và thường có vóc dáng thấp bé. Theo dõi sự di truyền của đặc điểm này ở một số gia đình người ta xây dựng được các sơ đồ phả hệ từ 1 đến 4 như hình 3. Biết rằng người mắc hội chứng trong dòng họ được tô đậm. Phả hệ nào sau đây cho thấy một gia đình bị ảnh hưởng bởi hội chứng KeRNAs-Sayre rõ ràng nhất?

Hình 4 là mô tả sơ đồ quy luật di truyền ngoài nhân. Dựa vào thông tin trên sơ đồ hãy cho biết kết luận nào sau đây là đúng?

Khi nói về chọn tạo giống bằng lai hữu tính, nhận định dưới đây là đúng?

Khi nghiên cứu về khả năng sản xuất một loại enzyme X ở một chủng vi khuẩn, người ta xác định được enzyme này do một gene X quy định. Ở phiên bản bình thường (phiên bản hoang dại), gene X bị ức chế bởi kháng sinh R. Gene X này bị đột biến tạo thành 2 phiên bản khác và các nhà khoa học cũng đã phân lập được 2 chủng vi khuẩn mang đột biến này (gọi là chủng X1 và chủng X2). Kết quả nghiên cứu so sánh hàm lượng mRNA và hoạt tính protein X của cả 3 chủng khi có mặt kháng sinh R ở các nồng độ khác nhau (đơn vị nanoMol – nM) được thể hiện trong bảng 2 và đồ thị 1:

Một số vi khuẩn có cơ chế bổ sung để điều hòa tổng hợp các enzyme tham gia vào quá trình sinh tổng hợp trytophan (Trp). Ở phía trước của các gene cấu trúc (trpA-E) trong operon trytophan (Trp) có một đoạn trình tự dẫn đầu (trpL), mã hóa cho đoạn peptide dẫn đầu. trpL chứa hai bộ ba mã hóa tryptophan liên tiếp.

Ở nồng độ tryptophan cao, ribosome dịch mã mRNA đoạn trình tự peptide dẫn đầu và dừng lại ở bộ ba kết thúc, do đó che khuất đoạn 2 của mRNA và cho phép hai đoạn 3 và 4 tạo cấu trúc kẹp tóc (Hình 10 a). Cấu trúc kẹp tóc được theo sau bởi chuỗi poly-U là tín hiệu kết thúc phiên mã làm cho enzyme RNA polymerase (RNA pol) tách khỏi DNA.

Hình 10a

Tuy nhiên, ở nồng độ tryptophan thấp, ribosome bị nghẽn lại tại vị trí các bộ ba mã hóa triptophan cho phép hai đoạn 2 và 3 hình thành cấu trúc kẹp tóc (Hình 10 b). Nhờ vậy, toàn bộ operon tryptophan có thể được phiên mã bởi RNA polymerase.

Hình 10b

Hãy cho biết những phát biểu dưới đây là Đúng hay Sai?

PHẦN III. Câu trắc nghiệm trả lời ngắn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 6; điền và tô kết quả vào phiếu trả lời.

Thí nghiệm tổng hợp DNA, RNA, protein nhân tạo bằng cách bố trí ba ống nghiệm 1,2,3 và bổ sung thêm các thành phần như ở bảng 4 sau:

Bảng 4

Khi tiến hành do sơ ý, nhãn đánh dấu các ống nghiệm bị nhòe không còn phân biệt được các ống nghiệm 1,2 và 3 nên nhóm nghiên cứu đã ghi tạm thời lại các nhãn là X, Y, Z và xác định tỉ lệ các loại nucleotide tự do A, T, U, G, C còn lại trong mỗi ống nghiệm sau một thời gian thí nghiệm để đánh dấu lại và thu được kết quả như bảng 5.

Bảng 5

Các ống nghiệm X, Y, Z lần lượt tương ứng với các ống nghiệm nào? (viết các số liên tiếp)

Trong môi trường nhân tạo chứa các loại nucleotide tự do A, T, C, U. Một phân tử DNA đã được tổng hợp và sau đó thực hiện quá trình phiên mã tạo một RNA. Trên phân tử RNA tạo thành này có tối đa bao nhiêu loại mã di truyền?

Để xác định tần số các allele của locus A nằm trên NST thường ở một loài thú, người ta đã tiến hành thu mẫu DNA của 15 cá thể ngẫu nhiên trong quần thể, chia làm 3 nhóm, mỗi nhóm có 5 cá thể. Mẫu DNA của mỗi cá thể được xử lý với enzyme cắt giới hạn để cắt locus A ra khỏi hệ gene, sau đó khuếch đại bằng phương pháp PCR. Các sản phẩm PCR được tinh sạch (chỉ còn các bản sao của locus A) và tiến hành phân tích bằng phương pháp điện di. Kết quả điện di được mô tả ở hình 14. Biết rằng allele 1 là allele kiểu dại, quy định kiểu hình lông đen, các allele 2, 3 đều là các allele đột biến, quy định kiểu hình lông xám và lặn so với allele 1, kiểu gene chứa cả allele 2 và 3 cho kiểu hình lông xám. Quy ước allele 1 là A1, allele 2 là A2, allele 3 là A3

Hình 14

Cho các cá thể trong quần thể giao phối ngẫu nhiên, đời con F1 tỉ lệ cá thể có tỷ lệ kiểu hình lông đen chiếm bao nhiêu %?

Ở một loài ruồi thuộc chi Drosophila, gene A quy định enzyme A tổng hợp sắc tố đỏ nằm trên NST thường, phiên bản đột biến lặn a không có chức năng. Sự biểu hiện sắc tố đỏ thành màu mắt đỏ chịu sự chi phối của gene B ở NST khác, gene này cũng có một phiên bản đột biến lặn b bị mất chức năng. Nếu màu đỏ không được biểu hiện thì mắt có màu trắng. Ở thế hệ P thuần chủng, đem những con ruồi đực (♂) mắt trắng x ruồi cái (♀) mắt trắng, F1 thu được toàn mắt đỏ. Sau đó đem các con F1 lai phân tích với những cá thể mang toàn allele lặn (lai phân tích), người ta thu được kết quả như sau:

Ruồi ♂ F1 lai phân tích. Fa-1 có tỉ lệ 1 ♀ mắt đỏ: 1 ♀ mắt trắng: 2 ♂ mắt trắng.

Ruồi ♀ F1 lai phân tích. Fa-2 có tỉ lệ 1 ♀ mắt đỏ: 3 ♀ mắt trắng: 1 ♂ mắt đỏ: 3 ♂ mắt trắng.

Qua kiểm tra hóa sinh, thấy rằng trong những mắt trắng ở Fa-1, những con ruồi cái đều không tạo được sắc tố đỏ, còn một nửa cá thể đực tạo được sắc tố đỏ. Theo lý thuyết, khi chọn một cá thể mắt đỏ ở Fa-1, xác suất cá thể ấy mang allele b có nguồn gốc từ ruồi cái P là bao nhiêu %? (Đáp án làm tròn đến hàng đơn vị)