- Lợi ích của các hành vi đối với động vật: Các hành vi làm tăng khả năng sinh tồn, tăng sự thành công sinh sản và cân bằng nội môi. Như vậy, các hành vi sẽ giúp động vật thích nghi để tồn tại và phát triển.

Câu 2

Khi nào tập tính được biểu hiện? Lấy một số ví dụ về tập tính ở động vật và cho biết mỗi tập tính đó có ý nghĩa gì đối với động vật.

Xem đáp án

Lời giải

- Tập tính được biểu hiện khi động vật bị kích thích. Kích thích có thể đến từ bên trong hoặc từ bên ngoài cơ thể.

- Một số ví dụ về tập tính ở động vật và ý nghĩa của tập tính đó:

Tập tính	Ý nghĩa của tập tính
Tập tính đứng tập trung xếp thành vòng tròn và thay phiên nhau hứng gió lạnh của chim cánh cụt.	Giúp chim cánh cụt duy trì được thân nhiệt, vượt qua được điều kiện khí hậu lạnh khắc nghiệt.
Tập tính ngủ đông của gấu.	Giúp gấu duy trì sự sống qua mùa động lạnh giá và thiếu thức ăn.
Tập tính bỏ chạy khi nhìn thấy mèo của chuột.	Giúp chuột tránh khỏi được sự săn đuổi của vật săn mồi – con mèo.
Tập tính ấp trứng và chăm sóc, bảo vệ con non của các loài chim.	Giúp tạo điều kiện thuận lợi nhất cho chim non sinh trưởng và phát triển.
Tập tính tập thể dục buổi sáng ở người.	Giúp con người tăng cường sức khỏe.
Tập tính đánh dấu lãnh thổ bằng nước tiểu của chó	Giúp chó bảo vệ được nơi ở, nguồn thức ăn, bạn tình,… của mình.

Câu 3

Cho biết sự khác nhau giữa tập tính bẩm sinh và tập tính học được. Tìm thêm ví dụ về hai loại tập tính này.

Xem đáp án

Lời giải

- Sự khác nhau giữa tập tính bẩm sinh và tập tính học được:

Tiêu chí	Tập tính bẩm sinh	Tập tính học được
Nguồn gốc	Có tính bẩm sinh, do gene quy định.	Hình thành trong đời sống cá thể.
Tính chất	Di truyền, rất bền vững, đặc trưng cho loài.	Không di truyền, dễ mất đi nếu không được củng cố, mang tính đặc trưng cá thể.
Tác nhân kích thích	Tác nhân kích thích thích ứng với thụ thể cảm giác.	Tác nhân kích thích bất kì đối với thụ thể cảm giác.
Số lượng	Số lượng có giới hạn.	Số lượng không giới hạn.
Trung ương	Tuỷ sống, thân não.	Có sự tham gia của vỏ não.

- Một số ví dụ về hai loại tập tính trên:

+ Ví dụ về tập tính bẩm sinh: Ếch đực kêu sau cơn mưa đầu hạ để gọi bạn tình; Ve sầu non (ấu trùng) sau khi nở sẽ chui xuống đất, khi trưởng thành sẽ chui lên, leo lên cây để lột xác; Gà trống gáy vào mỗi sớm; Gà con khi mới nở có tập tính đi theo vật chuyển động đầu tiên mà chúng nhìn thấy; Cóc nghiến răng khi trời sắp mưa;…

+ Ví dụ về tập tính học được: Gà con thấy có diều hâu sẽ nhanh chóng trốn vào chỗ gà mẹ; Các con thỏ vừa thay nhau ăn vừa thay nhau canh chừng các loài thú ăn thịt; Rái cá "xây đập nước" để ở; Tập thể dục buổi sáng ở người;…

Câu 4

Kể tên các dạng tập tính phổ biến ở động vật. Tìm thêm ví dụ cho mỗi dạng tập tính.

Xem đáp án

Lời giải

Các dạng tập tính phổ biến ở động vật và ví dụ:

Các dạng tập tính phổ biến ở động vật	Ví dụ
Tập tính kiếm ăn	Nhện có tập tính giăng tơ để di chuyển và làm bẫy bắt mồi; Hổ thực hiện một loạt hành động như rình, rượt, vồ để bắt lấy con mồi;…
Tập tính bảo vệ lãnh thổ	Cầy hương dùng mùi của tuyến thơm để đánh dấu lãnh thổ; Chó, mèo, hổ,… đánh dấu lãnh thổ bằng nước tiểu;…
Tập tính sinh sản	Vào cuối xuân, các con ếch đực phát ra tiếng kêu để quyến rũ ếch cái, khi ghép đôi, ếch cái cõng ếch đực trên lưng đi tìm bờ nước để đẻ trứng, ếch cái đẻ trứng còn ếch đực phía trên tưới tinh trùng để thụ tinh cho trứng; Nhện, bọ ngựa có thói quen ăn thịt bạn tình sau khi giao phối;…
Tập tính di cư	Vào mùa thu, cá voi xám định hướng bằng cách sử dụng các vật mốc trên đường bờ biển Bắc Mỹ ở bên trái hướng đi để di cư xuống phía nam, còn vào mùa xuân, chúng dựa vào bờ biển bên phải để di cư lên phía bắc; Cá chình di cư theo dòng chảy từ vùng nước ngọt ra biển để đẻ trứng;…
Tập tính xã hội	Tập tính thứ bậc ở sư tử (sư tử đầu đàn là con đực to khoẻ và hung dữ nhất, con đực đầu đàn sẽ giành quyền ưu tiên về thức ăn và sinh sản); Tập tính vị tha ở ong (hầu hết các công việc trong xã hội đều do ong thợ đảm nhận); Tập tính hợp tác ở chó sói (Chó sói săn mồi bằng cách cả đàn rượt đuổi theo con mồi, sói đầu đàn vượt lên chặn con mồi để cả đàn vồ mồi);…

Câu 5

Lợi ích khi động vật thực hiện tập tính kiếm ăn, bảo vệ lãnh thổ, sinh sản, di cư, sống theo bầy đàn là gì?

Xem đáp án

Lời giải

Lợi ích khi động vật thực hiện tập tính kiếm ăn, bảo vệ lãnh thổ, sinh sản, di cư, sống theo bầy đàn:

- Tập tính kiếm ăn: đảm bảo chất dinh dưỡng cho động vật sinh tồn và phát triển.

- Tập tính bảo vệ lãnh thổ: bảo vệ được nguồn thức ăn, nơi ở và nơi sinh sản.

- Tập tính sinh sản: đảm bảo truyền lại bộ gene cho thế hệ sau, duy trì sự tồn tại của loài.

- Tập tính di cư: tránh được khí hậu khắc nghiệt (lạnh giá, nhiệt độ môi trường quá cao, khô hạn,...), thiếu thức ăn hoặc tìm được môi trường phù hợp cho sinh sản.

- Tập tính sống theo bầy đàn (còn gọi là tập tính xã hội): tăng hiệu quả săn bắt mồi (ở sư tử, chó sói, cá heo,...); báo động, tự vệ tránh kẻ săn mồi (ở khỉ, hươu nai, ngựa vằn, các loài chim sống theo bầy đàn,...); xây dựng tổ và bảo vệ tổ (ở ong, kiến,...).

Câu 6