Hoàn thành các thông tin sau:

Tản văn là..................................................................................................................

Tùy bút là..................................................................................................................

Nêu những đặc điểm chung của tản văn và tùy bút.

Về chất trữ tình:..............................................................................................................

Về cái tôi trữ tình:..............................................................................................................

Về ngôn ngữ:..............................................................................................................

Ghi lại 3 câu văn tiêu biểu miêu tả về cốm trong Cốm Vòng. Đọc những câu văn đó, em cảm nhận được điều gì về vẻ đẹp của cốm và tình cảm của nhà văn?

Cảm xúc của tác giả được thể hiện qua những yếu tố nào trong Cốm Vòng? Hãy ghi lại các bằng chứng tiêu biểu và cho biết đó là cảm xúc gì.

Viết một đoạn văn ngắn (6 – 8 câu) về thông điệp trong văn bản Cốm Vòng mà em cảm nhận được.

Chọn và ghi lại những từ ngữ, hình ảnh tiêu biểu miêu tả về hạt dẻ, rừng dẻ mà tác giả sử dụng trong Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát. Em cảm nhận được gì về vẻ đẹp đó?

Xác định phương thức biểu đạt chính, biện pháp tu từ được sử dụng và nêu tác dụng của chúng trong đoạn văn bên dưới:

Bạn hãy đến Trùng Khánh vào những ngày trời trong mây cao. Khói đốt đồng đâm thẳng lên trời cao như cây sào. Không gian tứ bề yên ắng, tĩnh mịch. Bạn sẽ được nghe hạt dẻ hát. Những cánh rừng dẻ râm ran đang vào vụ. Ban ngày thì dẻ lao xao, rì rào, tí tách rơi theo nhịp. Hạt dẻ rơi rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên. Lũ gà rừng đang đi hôi của, bỗng chúng gật đầu bảo nhau dừng lại. Một chân đứng làm trụ, còn một chân khều hạt. Chúng lấy mỏ mổ toọc toọc liên tiếp lên thân hạt dẻ. Một phát trúng, mười một phát trượt. Bởi vỏ hạt dẻ vừa dày vừa cứng.

- Phương thức biểu đạt chính:...........................................................................................................

- Tác dụng:............................................................................................................

- Biện pháp tu từ:.................................................................................................................

- Tác dụng:............................................................................................................

Ghi lại 3 câu thể hiện cảm xúc của tác giả mà em ấn tượng nhất vào bảng sau:

Chủ đề văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát là gì?

Văn bản Mùa phơi sân trước thuộc thể loại nào? Đặc điểm nổi bật của thể loại đó được thể hiện trong văn bản Mùa phơi sân trước như thế nào? Ghi lại một vài bằng chứng tiêu biểu để hoàn thiện bằng bên dưới:

Chủ đề của văn bản Mùa phơi sân trước là gì? Cho biết suy nghĩ, cảm xúc của em khi đọc văn bản trên.

Chủ đề:................................................................................................................

Suy nghĩ, cảm xúc của em:...............................................................................................................

Ghi lại tên 3 tản văn học hoặc tùy bút mà em biết (có thể tìm trên internet hoặc tủ sách nhà trường):

Hãy chọn đọc 1 tản văn hoặc tùy bút mà em vừa liệt kê ở bài tập 1 và chỉ rõ đặc điểm thể loại được thể hiện qua văn bản.

Lựa chọn và viết những bằng chứng tiêu biểu, tương ứng với đặc điểm thể loại vào bảng bên dưới:

Cảm xúc của em khi đọc các văn bản ở bài tập 1 là gì? Vì sao em có những cảm xúc đó?

Điền vào chỗ trống.

Tính mạch lạc trong văn bản được thể hiện:.............................................................................................................

Sự khác biệt ngôn ngữ của các vùng miền được thể hiện trên các phương tiện:..............................................................................................................

.....................................................................................................................

Tác dụng của sự khác biệt ngôn ngữ của các vùng miền:............................................................................................................

Chỉ rõ tính mạch lạc của đoạn văn sau:

Người quê tôi sống lâu. Thường cứ phải ngoài tám mươi, thậm chí chín mươi. Người sống lâu, một phần nhờ vào môi trường sinh thái của rừng cây dẻ. Nhìn vẻ ngoài thì cây khô khốc. Vỏ nứt toác. Nhưng thịt cây vàng tươi, săn chắc. Chặt xuống một năm ròng, mà lá vẫn mọc. Ai nói qua tai, đấy là sự tương quan môi sinh tới con người.

(Y Phương – Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát)

Gạch chân các từ địa phương theo vùng miền và nêu tác dụng của những từ ngữ đó.

      Người nhà quê hồi mình con nít toàn người nghèo, sân nhà quê hồi ấy cũng rặt sân đất, nên nhà nào cũng cặm cái giàn trước nhà, suốt sáu tháng mưa, sâu chìm trong nước cũng có chỗ mà đem phơi củi, hay gối, chiếu. Những ngày hửng nắng trên giàn luôn có thứ gì đó ngóng nắng, khi cám mốc, khi thì mớ bột gạo thừa trong lúc làm bánh, khi thì mớ cơm nguội hay mớ lá dừa khô dùng để nhen lửa, mấy trái đậu bắp già làm giống cho mùa sau,…Phơi trên giàn mọi thứ khô mau, vì nắng ngun ngút trên mặt, gió lộng phía lưng. Những nhà có sân rộng người ta còn phơi lúa trên giàn, lúa khô đem vô bồ được mấy hôm đã thấy trên mặt sân xâm xấp nước lúa rày đã lấm tấm xanh. Qua nhà nào có trẻ nhỏ gặp những tấm chiếu manh con con nằm uống nắng.

(Nguyễn Ngọc Tư – Mùa phơi sân trước)

Ghi lại 5 từ đặc trưng của địa phương em vào bảng bên dưới:

Viết đoạn văn ngắn (6 – 8 câu) theo chủ đề “Vẻ đẹp quê em”.

(Chú ý tính mạch lạc và sử dụng một số từ ngữ địa phương phù hợp.)

Hệ thống hóa ngắn gọn những hiểu biết của em về đặc điểm, yêu cầu của bài văn biểu cảm về con người, sự việc bằng cách điền vào chỗ trống.

- Bố cục bài viết:

+ Mở bài:...............................................................................................................

+ Thân bài:...............................................................................................................

+ Kết bài:...............................................................................................................

- Phương thức biểu đạt chính:...........................................................................................................

- Phương thức biểu đạt kết hợp:..............................................................................................................

- Cảm xúc của người viết:..............................................................................................................

Kể tên những con người, sự việc để lại cho em ấn tượng sâu sắc.

Hồi tưởng một sự việc để lại cho em nhiều ấn tượng sâu sắc và ghi chép ngắn gọn vào bảng sau:

(Gợi ý: Em có thể tìm hiểu thêm thông tin qua internet, thầy cô, người thân,…về sự việc định nói đến)

Từ các nội dung ở bài tập 3, hãy triển khai thành dàn ý bài văn biểu cảm về một sự việc để lại cho em nhiều ấn tượng, sâu sắc.

Hãy tưởng tượng để hoàn thiện đoạn văn mở bài, kết bài cho bài văn biểu cảm về một người mà em yêu quý (khoảng 3 – 4 câu).

Mở bài: Mỗi dịp Tến đến, khi phiên chợ quê bắt đầu rộn ràng, tôi lại nhớ ngoại da diết.

.....................................................................................................................

Kết bài: Ngoại đã đi thật xa những hình ảnh thân thương ấy chưa bao giờ mờ phai trong trái tìm tôi.................................................................................................................

Hãy chọn chi tiết/ sự kiện đáng nhớ nhất về một người em yêu quý để viết đoạn văn ngắn (5 – 7 câu) bộc lộ cảm xúc của mình.

Dựa trên dàn ý đã làm ở bài tập 4, hãy hoàn thiện bài văn biểu cảm (khoảng 800 chữ) về một sự việc để lại cho em nhiều ấn tượng sâu sắc.

(Chú ý tính mạch lạc của bài viết bằng cách sắp xếp các ý triển khai hợp lí, sử dụng các từ chuyển tiếp phù hợp,…)

Hãy tự đánh giá bài viết biểu cảm về một sự việc để lại cho em nhiều ấn tượng sâu sắc vào bảng bên dưới:

(Gợi ý: Đọc kĩ lại bài viết của mình, dùng bút chì đánh dấu những điểm cần lưu ý trong bài.)

Để tóm tắt ý chính do người khác trình bày, cần chú ý những gì?

Nếu là người nghe bài văn biểu cảm về sự việc để lại nhiều ấn tượng sâu sắc ở phần Viết, em sẽ tóm tắt ý chính như thế nào?