(Ngữ liệu ngoài sgk) Chiếc áo của cha

- Thể thơ: tự do

- Các phương thức biểu đạt: biểu cảm, tự sự, miêu tả

- Hình ảnh chiếc áo xuất hiện năm lần trong bài thơ

- Ý nghĩa: nhấn mạnh, tô đậm hình tượng thơ và mở ra nhiều tầng ý nghĩa về chiếc áo.

- Học sinh có thể:

+ Hóa thân vào nhân vật trữ tình để có cảm xúc hối hận vì đã cảm thấy xấu hổ khi cha mặc chiếc áo cũ.

+ Hóa thân vào nhân vật trữ tình để có cảm xúc: mình đã hiểu người cha và chiếc áo xanh cũ kĩ; vô cùng xúc động trước nghĩa tình động đội của những người lính.

+ Hãy nói với cha về dòng cảm xúc trong lòng mình đối với chiếc áo, với cha và tình đồng đội của ông…

- Học sinh trình bày quan điểm cá nhân của mình, cần có lý giải hợp lý, phù hợp với chuẩn mực đạo đức.

- Có thể bổ sung để xây dựng lối sống phù hợp với thời đại (để người lính trở về từ chiến trường, không quên đồng đội xưa mà tâm trạng không quá nặng nề, sống yên vui, có ích cho đất nước…).

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Phân tích, đánh giá chủ đề và một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ “Chiếc áo của cha” – Ngô Bá Hòa.

- Hệ thống ý:

+ Tóm tắt nội dung bài thơ: Bài thơ kể về tình yêu và sự hi sinh của người cha. Cha mặc chiếc áo có số tuổi bằng nửa đời người chưa bỏ, dành những điều tốt đẹp nhất cho con. Cha là chiến sĩ trong thời chiến và thời bình, bảo vệ tổ quốc và gia đình. Cha và những người chiến sĩ đã đồng cam cộng khổ, hy sinh để đổi lấy sự bình yên cho đất nước. Cha là một tấm gương sáng giúp người con nhìn vào để học tập và trở thành công dân có ích cho xã hội.

+ Phân tích các yếu tố trong bài thơ

. Tình cảm gia đình: Bài thơ tập trung vào tình yêu và sự hi sinh của người cha đối với con.

. Tình yêu quê hương: Bài thơ thể hiện lòng yêu quê hương và lòng biết ơn đối với những người chiến sĩ đã bảo vệ đất nước.

. Sự hy sinh và tình cảm thiêng liêng: Bài thơ nhấn mạnh sự hy sinh và tình cảm cao cả của người cha đối với con.

. Tình yêu vô điều kiện: Bài thơ thể hiện tình yêu của người cha không cần phải diễn tả bằng lời, mà luôn im lặng và không bao giờ kết thúc.

+ Ý nghĩa của bài thơ

. Bài thơ nhắn nhủ về tình yêu và sự hi sinh của người cha, khuyến khích người con học tập và rèn luyện để trở thành công dân có ích cho xã hội.

. Bài thơ cũng thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với những người chiến sĩ đã hy sinh để bảo vệ đất nước và gia đình.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ bài thơ để minh chứng cho nhận định.

+ Phân tích, đánh giá chủ đề và một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Bài thơ “Chiếc áo của cha” của Ngô Bá Hòa là một tác phẩm xúc động, ca ngợi vẻ đẹp giản dị mà thiêng liêng của người lính qua hình tượng chiếc áo – biểu tượng của quá khứ hào hùng, nghĩa tình đồng đội và sự gắn bó máu thịt với Tổ quốc. Chủ đề nổi bật của bài thơ là tình cảm sâu nặng của người lính dành cho đồng đội đã khuất, đồng thời thể hiện sự chuyển hóa trong nhận thức của người con từ mặc cảm sang tự hào về cha và thế hệ đi trước. Hình ảnh chiếc áo cũ không chỉ là kỷ vật mang dấu ấn thời trận mạc mà còn trở thành “gạch nối âm dương” – biểu tượng cho nghĩa tình bền chặt giữa người sống và người đã mất. Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng ngôn ngữ bình dị, gần gũi, giàu sức gợi; nhiều hình ảnh ẩn dụ sâu sắc như “nếp gấp”, “mảnh vá”, “gạch nối âm dương” góp phần tạo chiều sâu cảm xúc. Giọng thơ trầm lắng, thiết tha đã góp phần làm nổi bật vẻ đẹp nhân cách của người cha – người lính. Qua đó, tác phẩm để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc về lòng biết ơn và đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.