Chuyên đề Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Bài 3: Thuỷ canh theo hướng phát triển nông nghiệp sạch có đáp án

Thuỷ canh là mô hình trồng cây trong dung dịch dinh dưỡng mà không cần đất. Mô hình này có một số đặc điểm sau:

- Về ưu điểm: Tiết kiệm không gian; ít tốn công chăm sóc; tiết kiệm nước; kiểm soát được các yếu tố tác động tới cây (dinh dưỡng, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, thành phần không khí,…); không có cỏ dại, hạn chế sâu bệnh, kiểm soát tối đa thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật; năng suất thu hoạch cao; đảm bảo chất lượng nông sản.

- Về hạn chế: Hạn chế chủng loại cây trồng (chỉ thường được sử dụng để trồng các loại rau ăn lá, một số loại rau gia vị và rau ăn quả ngắn ngày); đòi hỏi nguồn nước sạch; chi phí đầu tư ban đầu cao; đòi hỏi kiến thức chuyên môn, trình độ kĩ thuật cao; khi nhiễm bệnh, lan truyền rất nhanh; chất lượng sản phẩm chưa đáp ứng yêu cầu một cách toàn diện.

Dung dịch dinh dưỡng là hỗn hợp các muối khoáng và các chất hữu cơ hoà tan trong nước được sử dụng trong thuỷ canh để cung cấp cho cây sinh trưởng và phát triển. Tuỳ theo loại cây trồng, người ta sử dụng các loại dung dịch dinh dưỡng khác nhau. Nguyên tắc sử dụng dung dịch dinh dưỡng là thiết lập được một tỉ lệ thích hợp giữa các nguyên tố trong dung dịch và tránh được hiện tượng đối kháng ion.

Mô hình thuỷ canh ngày càng phát triển và được ứng dụng rộng rãi vì:

- Khi áp dụng mô hình thuỷ canh, người ta có thể điều chỉnh hàm lượng các chất khoáng trong dung dịch rồi theo dõi quá trình sinh trưởng của cây qua các giai đoạn khác nhau.

- Mặt khác, mô hình thuỷ canh không chỉ góp phần tăng về mặt năng suất, sản lượng mà còn đảm bảo có được sản phẩm sạch.

Người ta chọn canh tác thuỷ canh để đáp ứng nhu cầu phát triển nông nghiệp sạch vì những ưu điểm của mô hình thuỷ canh hoàn toàn đáp ứng được tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp sạch:

- Tiết kiệm không gian: chiếm ít diện tích so với trồng cây trên đất.

- Ít tốn công chăm sóc: hoạt động tự động, do đó tiết kiệm chi phí thuê nhân công và thời gian.

- Tiết kiệm nước: nhờ cơ chế nước tuần hoàn kín trong hệ thống giúp hạn chế tối đa sự bay hơi nước và nước ngấm xuống đất.

- Kiểm soát được các yếu tố tác động tới cây: kiểm soát được các yếu tố trong môi trường sinh trưởng và phát triển của cây như dinh dưỡng, nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, dinh dưỡng, thành phần không khí.

- Không có cỏ dại, hạn chế sâu bệnh, kiểm soát tối đa thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật: đảm bảo tốt hơn về vấn đề an toàn thực phẩm.

- Năng suất thu hoạch cao: nhờ chủ động được nguồn cung cấp chất dinh dưỡng và phòng tránh sâu bệnh tốt, có thể tăng vụ, trồng được liên tục quanh năm.

- Đảm bảo chất lượng nông sản: nhờ việc kiểm soát được lượng chất dinh dưỡng và thuốc bảo vệ thực vật giúp sản phẩm thu hoạch có chất lượng, đảm bảo cho sức khoẻ người tiêu dùng.