Giải VTH Văn 9 KNTT Bài hát đồng xu (A-ga-thơ Crít-xti)

- Vụ án được kể lại trong tác phẩm: Bà Li-ly Cráp-tri bị giết trong nhà. Bà bị đánh bằng cái chặn giấy ở trên bàn cạnh cửa ra vào.

- Không gian xảy ra vụ án: trong nhà bà Li-ly Cráp-tri.

- Thời gian xảy ra vụ án: buổi tối (Khi bà giúp việc Ma-thơ đến để chuẩn bị dọn bữa tối vào lúc 7 giờ 30 phút thì bà Li-ly đã chết rồi.).

- Người điều tra: luật sư Êt-uốt.

- Nạn nhân: bà Li-ly Cráp-tri.

- Nghi phạm: các thành viên trong gia đình hoặc một kẻ bên ngoài đột nhập vào ngôi nhà.

- Thủ phạm: con trai và giúp việc Ma-thơ.

- Yếu tố ngẫu nhiên xuất hiện trong quá trình điều tra của luật sư Ét-uốt: Khi từ nhà Méc-đơ-lân ra về, luật sư trầm ngâm suy nghĩ: “Câu đố đã nằm trong tay... vậy mà ông vẫn chưa giải được. Cần thêm cái gì đấy... cái gì đấy nhỏ thôi. Vừa đủ để chỉ cho ông đi đúng hướng”. Yếu tố ngẫu nhiên là cái bảng hiệu “Hai Tư Chú Sáo Đen”. Cái bảng hiệu đó đã khiến vị luật sư nhớ tới một bài đồng dao cổ, trong đó có câu “Bài hát đồng sáu xu”.

- Tác dụng của yếu tố ngẫu nhiên đối với việc suy luận của vị luật sư: Truyện Bài hát đồng sáu xu là kiểu phá án bằng một gợi ý tình cờ tưởng như không liên quan đến vụ án. Bài đồng dao giúp luật sư Ét-uốt nhớ lại chứng cứ bỏ sót trong chiếc túi nhung đen của bà chủ bị giết. Từ đó, ông điều tra lại và phát hiện ra bà giúp việc nói dối. Cuối cùng, bà giúp việc mới khai toàn bộ sự.                        

* Cách thức điều tra giúp luật sư Ét-uốt phá án thành công:

- Luật sư thu thập, tìm hiểu thông tin về bà Li-ly qua những người liên quan đến bà:

+ Ông nói chuyện với luật sư của bà Li-ly để nắm được cách bà quản lí tiền bạc.

+ Ông đến nhà Méc-đơ-lân, nói chuyện với từng thành viên trong gia đình để nắm bắt thông tin của vụ án.

+ Ông rất tinh ý khi nói chuyện với bà giúp việc Ma-thơ. Ông nhận thấy đây là một nhân chứng quan trọng. (Ông nghĩ: “Một nhân chứng tốt. Bà ấy quan trọng lắm đây.”)

- Khi nghe bà Ma-thơ khẳng định các thành viên trong gia đình không liên quan đến vụ án, luật sư Ét-uốt nhận thấy “bà nói chân thành” và đã loại trừ những yếu tố gây nhiễu (động cơ, thái độ, hành vi có vẻ đáng ngờ của Méc-đơ-lân, bà Ê-mi-ly, chú Uy-li-am và đặc biệt là Mét-thiu). Từ đó, người điều tra thu hẹp phạm vi đối tượng cần xem xét. Quan sát thái độ và lắng nghe lời khai của bà giúp việc, vị luật sư đã nghi ngờ có người bên ngoài vào hại bà chủ Li-ly.

- Luật sư thấy được mối liên hệ giữa đồng sáu xu mới qua lời kể của bà Ma-thơ với những đồ vật trong túi nhung đen của bà Li-ly. Trong túi không có đồng sáu xu mới nào. Điều này chứng tỏ rằng ai đó đã đến nhà bà Li-ly vào buổi tối hôm đó và lấy đi đồng sáu xu.

- Nhận xét về khả năng của luật sư Ét-uốt: Văn bản tô đậm sự “tinh ý, nhạy cảm, kinh nghiệm điều tra của luật sư Ét-uốt. Đối với người nhạy cảm, khi phá án, mọi yếu tố ngẫu nhiên đều được tận dụng. Vì thế, từ cái bảng hiệu, vị luật sư đã nghĩ đến một bằng chứng quan trọng bị bỏ sót và giải mã được vụ án.

Tác dụng của việc nhà văn không miêu tả kĩ quá trình cân nhắc, suy luận của người điều tra:

- Ca ngợi tài năng, kinh nghiệm, tốc độ suy luận rất nhanh của luật sư Ét-uốt. Qua những lời đối thoại, ông đã loại trừ yếu tố gây nhiễu, phát hiện ra mấu chốt quan trọng của vụ án, tìm bằng chứng củng cố giả thiết để đưa ra kết luận chính xác.

- Giúp câu chuyện thêm kịch tính, căng thẳng, khiến người đọc hồi hộp khi theo dõi và thấy bất ngờ khi kết thúc.