- Những điều đã gợi lên trong lòng nhân vật tôi kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên: thời tiết cuối thu, lá rụng ngoài đường nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc

- Kỉ niệm được diễn tả theo trình tự thời gian:

+ Từ hiện tại hồi tưởng về quá khứ: tiết trời cuối thu, hình ảnh em nhỏ tới trường.

+ Dòng hồi tưởng của nhân vật tôi về con đường cùng mẹ tới trường.

+ Cảm giác nhân vật tôi" khi nhìn thấy ngôi trường trong ngày khai giảng.

+ Tâm trạng hồi hộp của nhân vật tôi khi vào ngồi vào chỗ của mình trong giờ học đầu tiên.

- Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi:

+ Cảnh vật, con đường quen thuộc bỗng nhiên trở nên lạ, nhân vật tôi cảm thấy có sự thay đổi trong lòng mình.

+ Trong chiếc áo vải dù đen cảm thấy mình trang trọng, đứng đắn.

+ Muốn được "thử sức" mình cầm bút thước, sách vở để trở thành "người thạo".

+ Ngạc nhiên trước cảnh sân trường Mĩ Lí dày đặc người, ai cũng vui tươi, sáng sủa.

+ Cảm thấy lo sợ vẩn vơ trước ngôi trường bé nhỏ.

+ Giật mình lúng túng khi nghe thầy gọi tên.

+ Cảm thấy sợ lúc sắp rời xa bàn tay mẹ.

+ Bước vào chỗ ngồi vừa ngỡ ngàng, hào hứng.

- Thái độ, cử chỉ của "ông đốc":

+ Nhìn học trò hiền từ, căn dặn nhẹ nhàng;

+ Nhẫn nại chờ đợi, giàu lòng yêu trẻ.

- Thầy giáo trẻ tươi cười, niềm nở, đón học sinh vào lớp.

- Các bậc phụ huynh chuẩn bị kỹ lưỡng cho con, đưa con tới trường, lưu luyến khi con vào lớp học.

$\Rightarrow$ Tất cả người lớn đều dành sự quan tâm và yêu thương, chăm sóc đặc biệt đối với thế hệ trẻ.

- Hình ảnh so sánh:

+ Tôi quên thế nào được cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi … giữa bầu trời quang đãng. $\to$ Những cảm nhận trong sáng, hồn nhiên trong ngày đầu đi học.

+ Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí óc tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang $\to$ Ý thức về sự trưởng thành, tự lập thoáng xuất hiện.

+ Trước mắt tôi sân trường làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, oai nghiêm… đình làng Hòa Ấp$\to$Cảm nhận rõ ràng vẻ đẹp, sự oai nghiêm của ngôi trường.

+ Họ như những con chim con đứng bên bờ tổ…còn ngập ngừng e sợ. $\to$ Sự non nớt, ngỡ ngàng, và cả những khao khát vươn xa của học trò.

+ Họ thèm vụng và ước ao thầm… phải rụt rè trong cảnh lạ $\to$ Ước muốn được trưởng thành, cứng cáp.

- Đặc sắc nghệ thuật:

+ Truyện kể hồi kí với theo trình tự thời gian, cảm xúc của nhân vật tôi hết sức tự nhiên, trong sáng.

+ Những hình ảnh so sánh, nhân hóa đầy thi vị.

+ Giọng văn nhẹ nhàng, trong sáng diễn tả trọn vẹn cảm xúc chân thật của đứa trẻ lần đầu đi học.

+ Chạm tới lòng người đọc bằng chính những trải nghiệm cảm xúc chung nhất của bất kì ai trong ngày đầu đi học.

- Sức hút của truyện từ:

+ Tình huống truyện hấp dẫn.

+ Cảm xúc trong sáng, chân thật của nhân vật.

+ Hình ảnh đẹp đẽ, gần gũi.