Giải sgk Sinh học 12 Cánh diều Bài 24. Chu trình sinh – địa – hóa và sinh quyển có đáp án

Các chất dinh dưỡng vô cơ không bị cạn kiệt mặc dù các chất này chỉ có một lượng giới hạn vì sau khi được sinh vật sản xuất sử dụng các chất dinh dưỡng vô cơ để tổng hợp các chất hữu cơ và chuyển từ sinh vật sản xuất sang sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải sẽ phân hủy xác của sinh vật sản xuất và sinh vật tiêu thụ, chuyển hóa các chất hữu cơ thành các chất vô cơ và trả về môi trường tự nhiên.

Sơ đồ khái quát thể hiện quá trình trao đổi chất trong tự nhiên:

Chu trình nước: Nước từ ao, hồ, đại dương,… bốc hơi và từ quá trình thoát hơi nước của cây trồng hình thành mây và gây mưa. Phần lớn nước mưa ở lục địa chảy theo chiều trọng lực đến các vùng trũng tạo ra ao, hồ và hình thành dòng chảy lớn (sông) đổ ra đại dương. Một phần nước mưa bốc hơi và một phần thấm xuống đất hình thành nước ngầm.

Chu trình carbon:

- Carbon đi vào chu trình dưới dạng CO₂. Khí CO₂ được các sinh vật tự dưỡng hấp thụ qua quang hợp tạo nên chất hữu cơ, là nguồn thức ăn cho các sinh vật tiêu thụ.

- Động vật ăn cỏ sử dụng thực vật làm thức ăn rồi lại chuyển các hợp chất chứa carbon cho động vật ăn thịt.

- Carbon trở lại môi trường thông qua phân giải các chất hữu cơ, hô hấp thải CO₂ vào không khí, sự đốt cháy nguyên liệu của công nghiệp,…

- Các dạng tồn tại chủ yếu của nitrogen: N₂, \(NO_3^ - \), \(NH_4^ + \), hợp chất hữu cơ chứa nitrogen.

- Các quá trình chuyển hóa chủ yếu của nitrogen:

+ Khí nitrogen được chuyển hóa thành các nitrogen oxide và ammonium bởi vi sinh vật cố định nitrogen, sản xuất phân bón hoặc quá trình lí hóa tự nhiên.

+ Thực vật và vi sinh vật hấp thụ nguồn nitrogen ở dạng \(NH_4^ + \) và \(NO_3^ - \) đồng hóa thành các hợp chất hữu cơ.

+ Quá trình phản nitrate ở vi sinh vật tạo ra khí nitrogen quay trở lại khí quyển.