(Ngữ liệu ngoài sgk) Hăm - lét

Văn bản ngữ liệu

HĂM-LÉT (Trích)

(William Shakespeare)

(Lược dẫn:Thái tử Hăm-lét đang học ở Đức thì được tin thân phụ của mình - quốc vương Đan Mạch - đột ngột qua đời. Chàng vội vã trở về để chịu tang. Về đến nơi, chàng được biết mẹ của mình - hoàng hậu Giéc-trút đã vội vã tái giá cùng Clô-đi-út - chú ruột của mình, hiện là nhà vua mới. Hồn ma vua cha hiện về báo cho Hăm-lét biết chính chú của chàng đã mưu sát anh trai để chiếm đoạt ngai vàng và hoàng hậu. Hăm-lét giả điên, âm thầm lên kế hoạch vạch trần mọi tội ác, nhằm trả thù cho cha mình).

Đoạn trích dưới đây thuộc hồi Ba, lớp IV của vở kịch, nội dung xoay quanh sự kiện hoàng hậu Giéc-trút cho gọi Hăm-lét đến gặp theo sự dàn xếp của Pô-lô-ni-út – tay chân thân tín của Clô-đi-út - nhằm dò xét thái độ của Hăm-lét.

PÔ-LÔ-NI-ÚT: - Thái tử sắp tới bây giờ. Xin Lệnh bà cứ nói thắng cho thái tử hay, những trò điên dại ấy lộng hành quá đáng, không thể chịu được nữa; và Lệnh bà đã lấy lượng bao dung mà che chở, bảo vệ thái tử qua những cơn thịnh nộ của Chủa  thượng. Lệnh bà cứ nói mạnh vào, thần xin đứng yên sau tấm rèm này.

HOÀNG HẬU: - Xin tướng công yên tâm, đừng vì ta mà lo ngại. Tướng công hãy nên lui. Ta đã nghe thấy bước chân con ta tới.

(Pô-lô-ni-út nấp sau rèm. Hăm-lét ra)

HĂM-LÉT: - Nào, thưa mẹ có việc chi?

HOÀNG HẬU: - Hăm-lét, con đã lăng nhục cha con(1) quá lắm!

HĂM-LÉT: - Mẹ, mẹ đã lăng nhục cha tôi quá lắm!

HOÀNG HẬU: - Kìa, kìa sao con trả lời bằng giọng lưỡi hồ đồ!

HĂM-LÉT: - Sao, sao bà hỏi bằng giọng lưỡi cay độc!

HOÀNG HẬU: Kìa, sao thế, Hăm-lét?

HĂM-LÉT: - Nào, bây giờ có việc chi thế?

HOÀNG HẬU: - Con quên mẹ rồi sao?

HĂM-LÉT: - Không, có trời chứng giám, tôi quên sao được bà. Bà là hoàng hậu, là vợ của em chồng, và trời ơi - ước sao không phải như thế - bà là mẹ tôi.

HOÀNG HẬU: - Hừ, thôi, ta sẽ mời người có đủ quyền lực đến để đối đáp với con.

HĂM-LÉT: - Thôi, thôi, xin mời bà ngồi xuống đây. Bà hãy ngồi yên, chớ có đi đâu, đợi cho tôi đặt một tấm gương để bà có thể soi thấu tâm can bà đã.

HOÀNG HẬU: - Ngươi định làm gì? Muốn giết ta chắc? Có ai cứu tôi! Cứu tôi với!

PÔ-LÔ-NI-ÚT (đứng sau rèm): - Kìa, có ai. Cứu! Cứu! Cứu!

HĂM-LÉT (rút gươm): - Ái chà! Chuột à! (Đâm qua rèm) Chết rồi, ta đánh cược một đồng đuy-ca, nó chết rồi!

PÔ-LÔ-NI-ÚT (sau rèm): Trời ơi, ta bị giết!

HOÀNG HẬU: - Trời ơi! Khổ chưa! Ngươi làm gì vậy?

HĂM-LÉT: - Tôi không biết, nhà vua đấy chắc?

HOÀNG HẬU: Thật là một hành động cuồng đạo, đẫm máu!

HĂM-LÉT: - Một hành động đẫm máu, mẹ hiền ơi, cũng gần xấu xa như giết vua rồi lại lấy em vua thôi.

HOÀNG HẬU: - Như giết vua?

HĂM-LÉT: - Vâng, tâu Lệnh bà, tôi nói thế đấy! (Mở màn ra và thấy Pô-lô-ni-út) Thằng khốn nạn, xuẩn ngốc, liều lĩnh, tò mò, vĩnh biệt mi nhé! Ta cứ tưởng là chủ mi kia! Thôi mi đành chịu lấy số phận. Mi thấy chứ, dính dáng vào chuyện người là nguy hiểm. (Nói với hoàng hậu) Xin bà đừng bóp vặn đôi tay thế kia. Cứ bình tĩnh! Mời bà ngồi xuống đây, để tôi bóp vặn trái tim bà. Vâng, tôi sẽ làm như vậy, nếu trái tim bà còn biết rung động, nếu những tập quán tội lỗi chưa làm cho nó chai như đồng, rắn như bức tường thành ngăn cách mọi tình cảm.

HOÀNG HẬU: - Ta đã làm gì mà ngươi dám lớn tiếng buông lời thô lỗ sỉ nhục ta như thế?

HĂM-LÉT: - Một hành động làm tàn phai cả vẻ kiều diễm và nét ửng hồng của e lệ, một hành động gọi phẩm hạnh là đạo đức giả, ngắt đi mất bông hồng của mối tình thơ ngây trên đài trán quang minh và thay vào đó một ung nhọt; làm cho lời nguyện ước phu thê trở thành giả dối như lời thề của phường con bạc. Ổ, một hành động tước mất linh hồn khỏi thể xác của lời nguyền ước và biến tôn giáo từ bi thành một mớ từ suông. Trước hành động ấy, Thượng đế cũng phải đỏ bừng lên vì hổ thẹn và cả trái đất dày đặc, vững chắc này cũng phải đớn đau, mang bộ mặt sầu thương như chờ ngày tận thế.

[...]

HOÀNG HẬU: - Ôi, Hăm-lét, đừng nói nữa. Con đã khiến mắt ta nhìn thấu linh hồn ta, thấy rõ được những vết đen ô uế đã thấm sâu vào chẳng thể nào gột sạch đi được.

HĂM-LÉT: - Không, cứ sống trong mồ hôi thối tha trên chiếc giường nhầy nhụa, đắm đuối trong bại hoại vô luân; vuốt ve, tán tỉnh nhau trong ổ lợn nhớp nhơ ...

HOÀNG HẬU: - Ôi! Đừng nói với mẹ như thế nữa, mỗi lời của con như dao nhọn đâm vào tai mẹ: đừng nói nữa, ơi Hăm-lét thân yêu!

HĂM-LÉT: - Một thằng sát nhân, một gã đê tiện, một tên vô lại, so với chồng trước của bà thật là một vực một trời. Một tên vua hề, một thằng ăn cắp ngai vàng và quyền uy, xoáy trộm vương miện trên giá cao đút vào túi áo hắn!

HOÀNG HẬU: - Đừng nói nữa!

(Trích "Hăm-lét" - Wiliam Shakespeare, Đào Anh Kha, Bùi Ý, Bùi Phụng dịch, in trong Wiliam Shakespeare - Tuyển tập tác phẩm, NXB Sân khấu - Trung tâm Văn hóa ngôn ngữ Đông Tây, Hà Nội, 2005)

* Chú thích:

(1) Ý nói Clô-đi-út.