Giải SGK Hóa học 12 CTST Bài 4: Saccharose và maltose có đáp án

* So sánh:

 * Cấu tạo:

Saccharose và maltose đều là các disaccharide có công thức phân tử là C₁₂H₂₂O₁₁.

+ Phân tử saccharose được tạo bởi 1 đơn vị α-glucose và 1 đơn vị β-fructose, liên kết với nhau qua nguyên tử oxygen giữa C₁ của đơn vị α-glucose và C₂ của đơn vị β-fructose.

+ Phân tử maltose được tạo nên bởi hai đơn vị glucose, liên kết với nhau qua nguyên tử oxygen giữa C₂ của đơn vị glucose này và C₄ của đơn vị glucose kia.

* Tính chất hoá học cơ bản: Saccharose và maltose đều có tính chất hoá học của polyalcohol và phản ứng thuỷ phân.

Tuy nhiên maltose có thể phản ứng với thuốc thử Tollens còn saccharose thì không.

Nhóm – OH ở vị trí số 1 trong glucose dạng mạch vòng được gọi là – OH hemiacetal.

Nhóm – OH ở vị trí số 2 trong fructose dạng mạch vòng gọi là – OH hemiketal.

Phân tử saccharose không có nhóm – OH hemiacetal hoặc nhóm – OH hemiketol. Vì phân tử saccharose được tạo bởi 1 đơn vị α-glucose và 1 đơn vị β-fructose, liên kết với nhau qua nguyên tử oxygen giữa C₁ của đơn vị α-glucose và C₂ của đơn vị β-fructose.

Saccharose không còn nhóm -OH hemiacetal nên chỉ tồn tại ở dạng mạch vòng (hay không thể mở vòng).

Maltose vẫn còn nhóm -OH hemiacetal, do đó trong dung dịch một đơn vị glucose của maltose có thể mở vòng.

Hiện tượng – Giải thích:

+ Sau bước 1 thu được kết tủa xanh:

CuSO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂↓

+ Sau bước 2 kết tủa tan dần thu được dung dịch có màu xanh lam:

2C₁₂H₂₂O₁₁ + Cu(OH)₂ → (C₁₂H₂₁O₁₁)₂Cu + 2H₂O

Nhận xét: Dung dịch saccharose có khả năng hoà tan Cu(OH)₂ tạo dung dịch màu xanh lam.

Đánh số thứ tự từng lọ mất nhãn, trích mỗi lọ một ít sang ống nghiệm đánh số tương ứng.

Lựa chọn hoá chất phân biệt 3 dung dịch theo bảng sau:

Phương trình hoá học minh hoạ:

CH₂OH[CHOH]₄CHO + Br₂ + H₂O → CH₂OH[CHOH]₄COOH + 2HBr

CH₂OH[CHOH]₃COCH₂OH + 2[Ag(NH₃)₂]OH $\stackrel{t^o}{\to }$CH₂OH[CHOH]₄COONH₄ + 2Ag + 3NH₃ + H₂O

Nước đường thường dùng trong gia đình là đường saccharose. Khi đun nước đường có thêm một ít chanh (chứa acid), saccharose trong nước đường thuỷ phân tạo thành glucose và fructose. Fructose có vị ngọt sắc, làm cho dung dịch thu được ngọt hơn.

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O $\stackrel{H^{+},t^o}{\to }$C₆H₁₂O₆ (glucose) + C₆H₁₂O₆ (fructose)

Đáp án đúng là: C

Saccharose không có nhóm – OH hemiacetal hoặc nhóm – OH hemiketal.

Đáp án đúng là: C

Glucose, fructose, maltose có khả năng mở vòng trong dung dịch nước.

Saccharose không có nhóm – OH hemiacetal hoặc nhóm – OH hemiketal nên không có tính chất này.

Phương trình hoá học:

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O $\stackrel{H^{+},t^o}{\to }$C₆H₁₂O₆ (Y, glucose) + C₆H₁₂O₆ (X, fructose)

C₆H₁₂O₆ (X, fructose) + + 2[Ag(NH₃)₂]OH $\stackrel{t^o}{\to }$CH₂OH[CHOH]₄COONH₄ (T) + 2Ag + 3NH₃ + H₂O

CH₂OH[CHOH]₄CHO (Y) + Br₂ + H₂O → CH₂OH[CHOH]₄COOH (Z) + 2HBr