Giải SGK Sinh học 12 CTST BÀI 28: PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG có đáp án

- Phát triển bền vững là sự phát triển đáp ứng nhu cầu của thế hệ hiện tại mà không làm ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của thế hệ tương lai.

- Để thực hiện tốt mục tiêu phát triển bền vững, cần có chiến lược lâu dài, xây dựng và thực hiện có kế hoạch, phù hợp với các quốc gia, từng bước đạt được từng mục tiêu đề ra.

Ví dụ về sự tác động qua lại giữa kinh tế – xã hội – môi trường trong quá trình phát triển:

- Khi kinh tế phát triển bền vững sẽ tạo ra việc làm và thu nhập cho con người, sẽ có nguồn lực để phát triển xã hội và bảo vệ môi trường; khi xã hội phát triển sẽ tạo ra lao động có chất lượng và một xã hội ổn định cho kinh tế phát triển, con người trong xã hội đó có ý thức và hành động bảo vệ môi trường; khi môi trường bền vững sẽ tạo ra các nguồn lực thiên nhiên (đất đai, nguồn nước, cảnh quan,...) dồi dào để phục vụ nền kinh tế và thúc đẩy xã hội phát triển.

- Nền công nghiệp hóa phát triển dẫn đến gia tăng việc khai thác tài nguyên thiên nhiên và gia tăng chất thải. Do đó, môi trường dần bị suy thoái. Suy thoái môi trường dẫn tới suy giảm sức khỏe, suy giảm kinh tế và gây những xáo trộn xã hội.

Ví dụ minh hoạ về những hoạt động của con người gây lãng phí và gây huỷ hoại gây lãng phí và tài nguyên:

- Lãng phí nước, gây ô nhiễm môi trường nước: mở vòi nước quá lớn khi rửa tay; vứt rác bừa bãi trên sông, hồ,…

- Khai thác quá mức các nguồn tài nguyên khoáng sản dẫn đến nguy cơ cạn kiệt trong tương lai, gây ô nhiễm môi trường.

- Gia tăng nguồn chất thải khó phân hủy như túi bọc thức ăn, sản phẩm đóng gói nilon.

- Lãng phí thực phẩm: mua quá nhiều thực phẩm so với nhu cầu sử dụng, sau đó vứt bỏ do hư hỏng không sử dụng hết.

- Ý nghĩa của các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường: Các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường giúp môi trường phát triển bền vững. Khi môi trường bền vững sẽ tạo ra các nguồn lực thiên nhiên (đất đai, nguồn nước, cảnh quan,...) dồi dào để phục vụ nền kinh tế và thúc đẩy xã hội phát triển, tạo môi trường sống cho các sinh vật phát triển.

- HS tự đánh giá về việc hạn chế ô nhiễm môi trường ở địa phương em đang sống.

- Một số nguyên nhân làm suy giảm đa dạng sinh học:

- Việc tạo giống mới cây trồng, vật nuôi được coi là nguyên nhân dẫn đến suy giảm đa dạng sinh học vì trong tạo các giống cây trồng, vật nuôi mới, con người chỉ giữ lại những giống phù hợp với nhu cầu, lợi ích, loại bỏ dần các giống không phù hợp dẫn đến mất nguồn gene, giảm sự đa dạng. Ngoài ra, việc tạo giống mới bằng phương pháp biến đổi gene sẽ có thể gây ra những xáo trộn thành phần loài trong quần xã.

Sự khác biệt cơ bản giữa hình thức bảo tồn tại chỗ với hình thức bảo tồn chuyển chỗ:

- Bảo tồn tại chỗ: Bảo tồn sinh vật ngay tại nơi chúng đang sinh sống; thường áp dụng đối với các loài chưa ở mức độ rất nguy cấp; ít tốn kém. 

- Bảo tồn chuyển chỗ: Bảo tồn sinh vật ở ngoài nơi chúng đang sinh sống; thường áp dụng đối với các loài ở mức độ rất nguy cấp, đang bị tổn thương...; hình thức này khá tốn kém.

- Những việc em đã thực hiện tốt:

+ Tham gia các hoạt động tái sử dụng đồ nhựa, thu gom pin đúng nơi quy định.

+ Trồng cây gây rừng ở địa phương.

+ Tham gia các hoạt động, cuộc thi nhằm tuyên truyền và bảo vệ hệ sinh thái.

- Những việc chưa thực hiện tốt: Còn lãng phí điện, nước, thức ăn.

- Các biện pháp bảo tồn đa dạng sinh học:

+ Nâng cao ý thức bảo tồn đa dạng sinh học cho cộng đồng.

+ Hạn chế ô nhiễm môi trường. 

+ Kết hợp hài hòa giữa bảo tồn với khai thác, sử dụng hợp lí đa dạng sinh học và với việc xóa đói, giảm nghèo. 

+ Chú trọng bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên quan trọng, đặc thù; bảo tồn loài thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm. 

+ Kết hợp bảo tồn tại chỗ với bảo tồn chuyển chỗ.

+ Tổ chức, cá nhân hưởng lợi từ việc khai thác đa dạng sinh học phải chia sẻ lợi ích để phục vụ bảo tồn đa dạng sinh học.

+ Quản lí rủi ro do sinh vật biến đổi gene và mẫu vật di truyền của sinh vật biến đổi gene. 

+ Điều tra cơ bản, xây dựng cơ sở dữ liệu về đa dạng sinh học và quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học.

+ Thành lập các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, khu vực bảo vệ cảnh quan, khu di sản văn hóa và tự nhiên, khu dự trữ sinh quyển; phát triển bền vững các vùng đệm.

Vai trò của các biện pháp chủ yếu trong nông nghiệp bền vững: 

- Luân canh cây trồng: giảm tác hại của sâu, bệnh hại cây trồng; hạn chế sự thoái hóa đất. 

- Trồng cây che phủ đất: chống xói mòn; tăng cường chất dinh dưỡng cho đất; tăng thu nhập từ việc trồng cây. 

- Tạo dinh dưỡng cho đất: tăng độ phì nhiêu cho đất. 

- Sử dụng nguồn năng lượng tái tạo: hạn chế ô nhiễm môi trường; bảo tồn tài nguyên. 

- Quản lí sâu hại bằng các phương pháp sinh học: giảm tác hại của sâu, bệnh hại cây trồng; hạn chế ô nhiễm do sử dụng chất bảo vệ thực vật. 

- Bảo tồn các giống địa phương: duy trì đa dạng nguồn gene; tăng cường khả năng chống chịu của vật nuôi, cây trồng. 

- Mối quan hệ giữa dân số - môi trường - phát triển:

+ Dân số: Tăng dân số đã khiến cho nhu cầu về lương thực thực phẩm và nơi ăn, chốn ở tăng lên, dẫn đến ảnh hưởng đến đa dạng sinh học, tạo ra lượng lớn rác thải và khí thải, góp phần vào sự ô nhiễm môi trường.

+ Môi trường: Môi trường tạo ra các nguồn lực thiên nhiên (đất đai, nguồn nước, cảnh quan,...) dồi dào để phục vụ cho con người.

+ Phát triển: Dân số ổn định và môi trường bền vững là điều kiện cần cho sự phát triển. Đồng thời, sự phát triển cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi về cả kinh phí và kĩ thuật cho việc kiểm soát dân số và bảo vệ môi trường

- Giải thích các chỉ tiêu của dân số:

+ Quy mô dân số: là số người sống trong một quốc gia, khu vực, vùng địa lí kinh tế hoặc một đơn vị hành chính tại thời điểm nhất định.

+ Cơ cấu dân số: là tổng số dân được phân loại theo giới tính, độ tuổi, dân tộc, trình độ học vấn, nghề nghiệp, tình trạng hôn nhân và các đặc trưng khác,…

+ Phân bố dân cư: là sự sắp xếp dân số trên một lãnh thổ nhất định.

+ Những yếu tố gây biến động dân số: là những yếu tố ảnh hưởng tới quy mô dân số.