Bộ 20 đề tham khảo thi vào lớp 10 môn Văn TP.HCM năm 2025-2026 có đáp án - Đề số 14

a. Hình ảnh biểu tượng cho sự bắt đầu của một hành trình mới trong đoạn trích là
chiếc mobihome (ngôi nhà di động) và hành động của đứa trẻ nhìn theo dấu vết chiếc
xe đã đi, cùng những dấu vết để lại trên mặt đất. Chiếc mobihome đại diện cho những
khát khao tự do, hành trình khám phá thế giới mới.

b. “Khởi đầu của gió” có ý nghĩa là mỗi sự khởi đầu luôn mang theo những sự thay
đổi, sự chuyển động. Gió tượng trưng cho những thứ khó nắm bắt, sự thay đổi tự nhiên
và liên tục. Như vậy, nhan đề ngụ ý rằng mỗi kết thúc đều mở ra một khởi đầu mới, như
gió thổi mãi không ngừng, luôn dẫn dắt những hành trình và ước mơ mới.

c. Từ ngữ địa phương là từ “cố” (để chỉ một người bà lớn tuổi). Từ này tạo sự gần gũi,
thân thuộc trong ngôn ngữ của người miền Nam. Việc sử dụng từ ngữ địa phương trong
tác phẩm giúp làm nổi bật không gian văn hóa địa phương, mang đến sự chân thực và
tình cảm gắn bó của nhân vật với quê hương.

d. Quan điểm của Nguyễn Ngọc Tư về sự chuyển tiếp giữa kết thúc và khởi đầu: Cuộc
sống luôn vận động không ngừng, mỗi kết thúc đều mở ra một khởi đầu mới. Kết thúc
không phải là sự chấm dứt hoàn toàn mà là một phần của vòng tuần hoàn sự sống. Như
trong cuộc hành trình của đứa nhỏ và của cố, họ không dừng lại mà luôn tìm cách hướng
về phía trước, tiếp tục những ước mơ và khát khao mới.

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn.

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí
sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích
hoặc song hành.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

Nêu cảm nhận của mình sau khi đọc đoạn trích trong tác phẩm “Khởi đầu của gió?” của
nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận.

- Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận.

- Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.

Sau đây là một số gợi ý:

1. Mở đoạn:

• Giới thiệu sơ lược về đoạn trích “Khởi đầu của gió” và tác giả Nguyễn Ngọc Tư.

• Khẳng định đây là một tác phẩm giàu cảm xúc về hành trình tuổi thơ và khát vọng
khám phá của con người.

2. Thân đoạn:

• Nội dung và ý nghĩa của tác phẩm:

• Đoạn trích kể về câu chuyện tuổi thơ đầy hoài niệm và những ước mơ vượt qua giới
hạn của nhân vật “cố” cũng như đứa trẻ.

• Khung cảnh bên dòng sông, những ký ức về các món đồ trôi dạt gợi lên sự tò mò, thôi
thúc ra đi khám phá thế giới.

• Hình ảnh biểu tượng:

• Hình ảnh đứa trẻ “như bị bùa” trước sự hấp dẫn của ngôi nhà di động biểu trưng cho
khát khao ra đi, hành trình đến với chân trời mới.

• Chiếc mobihome và ngọn lửa tàn gợi lên sự kết thúc của một hành trình nhưng cũng
đồng thời mở ra cánh cửa cho một khởi đầu mới.

• Giọng văn của tác giả:

• Giọng văn mộc mạc, chất chứa nhiều cảm xúc hoài niệm của tuổi thơ đã qua, tạo nên
sự đồng cảm sâu sắc với độc giả.

• Việc sử dụng từ ngữ địa phương và những hình ảnh đầy tính biểu tượng làm tăng thêm
tính chân thực và sức hấp dẫn cho câu chuyện.

3. Kết đoạn:

• Tác phẩm “Khởi đầu của gió" khẳng định rằng mỗi sự kết thúc đều có thể là điểm
khởi đầu cho những hành trình mới, gợi lên thông điệp về sự chuyển mình không ngừng
trong cuộc sống.

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn
đề nghị luận:

- Trình bày rõ quan điểm về hệ thống các ý.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp
nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.
e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

Đoạn văn mẫu

“Khởi đầu của gió” là một sáng tác thành công của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, một
tác phẩm giàu cảm xúc về hành trình tuổi thơ và khát vọng tìm hiểu, khám phá của con
người để lại trong lòng người đọc nhiều suy tư, chiêm nghiệm. Đoạn trích trên tái hiện
tuổi thơ với nhiều hoài niệm cùng với những ước mơ của nhân vật “cố” và nhiều đứa trẻ khác. Những giấc mơ của tuổi thơ được cất cánh từ hình ảnh rộng lớn, miên man của
khung cảnh bên dòng sông, đặc biệt là từ khi “ngôi nhà di động nọ ghé qua”. Sự xuất hiện
của ngôi nhà di động là một chi tiết nghệ thuật có ý nghĩa của đoạn trích, một hình ảnh
giàu giá trị biểu tượng khơi gợi cho những đứa trẻ khao khát ra đi, tìm đến những chân
trời rộng lớn. Thằng nhỏ trong truyện không chỉ bị hút hồn, mê mải tâm trí với chiếc
mobihome mà còn có ý định để rời đi, và đã chuẩn bị kế hoạch cho sự rời đi. Mặc dù kế
hoạch của cậu không thể hoàn thành vì sự can ngăn của người lớn nhưng người đọc vẫn
cảm nhận được tận sâu trong trái tim và tâm hồn trẻ thơ ấy “đã hứa hẹn với chân trời”,
sẽ không dừng lại mà luôn cháy mãi, tìm cách để hoàn thành những giấc mơ. Với giọng
văn sâu lắng, nhẹ nhàng, ngôn ngữ kể chuyện giản dị, mộc mạc đã tự nhiên tạo nên sức
hấp dẫn cho câu chuyện để gắn kết trái tim người đọc với nhân vật trong đó. “Khởi đầu
của gió” thực sự là một áng văn hay, nhẹ nhàng nhưng sâu sắc gửi đến người đọc bài
học về sự tuần hoàn, nối tiếp của cuộc sống, sự vận động không ngừng của những hành
trình, những ước mơ của con người.

Câu nói này thể hiện rằng đối với những người thành công, mỗi lần hoàn thành một mục
tiêu hay một ước mơ không phải là điểm dừng mà chỉ là bước khởi đầu cho những ước
mơ và hành trình tiếp theo. Họ luôn coi kết thúc của một giai đoạn như một sự chuyển
tiếp tự nhiên để bắt đầu hành trình mới, chứ không phải sự chấm hết. Việc hiện thực hóa
một ước mơ được xem như một dấu mốc để tiếp tục vươn tới những mục tiêu lớn hơn.
Điều này cho thấy sự kiên trì, liên tục phấn đấu và không ngừng nghỉ là đặc điểm của
những con người tạo ra thành tựu lớn. Họ không dừng lại khi đạt được thành công, mà
dùng chính thành công ấy để mở ra những cơ hội mới.

a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài

Xác định được yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận xã hội

b. Xác định được đúng vấn đề cần nghị luận:

Trình bày ý kiến về chủ đề “Kết thúc là nơi từ đó ta bắt đầu”, khuyến khích các bạn trẻ nhìn nhận sự kết thúc như một cơ hội để mở ra những hành trình mới.

c. Đề xuất được hệ thống ý để làm rõ vấn đề nghị luận:

- Xác định được các ý chính của bài viết

- Sắp xếp được các ý theo bố cục hợp lí ba phần của bài văn nghị luận:

- Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát cảm xúc, quan điểm cá nhân về vấn đề.

- Triển khai vấn đề nghị luận

- Giải thích vấn đề nghị luận

- Thể hiện quan điểm của người viết

- Mở rộng, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác để có được cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề

- Khẳng định lại quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho bản thân.

Có thể theo một số gợi ý sau:

1. Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề nghị luận: Trong cuộc sống, mọi sự kết thúc không phải là dấu chấm

hết mà thường mở ra những cơ hội mới. Quan điểm “Kết thúc là nơi từ đó ta bắt đầu” là

một lời nhắc nhở ý nghĩa.

- Định hướng: Nhìn nhận sự kết thúc như một cơ hội để mở ra hành trình mới.

2. Thân bài:

a. Giải thích câu nói:

- Kết thúc có thể được hiểu là việc hoàn thành một quá trình, một dự án, hay chấm dứt một giai đoạn nào đó trong cuộc sống.

- “Bắt đầu” là sự khởi động của những dự định, hành trình mới.

- Câu nói “Kết thúc là nơi từ đó ta bắt đầu” nhấn mạnh rằng khi một điều gì đó kết thúc, nó đồng thời mở ra cơ hội mới, là điểm tựa cho những hành trình mới.

b. Chứng minh tính đúng đắn của quan điểm:

- Trong học tập:

+ Sau mỗi kỳ thi kết thúc, dù kết quả thế nào, học sinh cũng bắt đầu một giai đoạn học tập mới với những mục tiêu cao hơn.

+ Mỗi khi hoàn thành một bài kiểm tra, một kỳ thi, học sinh không chỉ nhìn lại những gì đã đạt được mà còn tiếp tục đặt ra những thử thách mới cho chính mình.

- Trong cuộc sống:

+ Một dự án kết thúc không có nghĩa là hết tất cả, mà là thời điểm để nhìn nhận, học hỏi và bắt đầu một dự án mới với sự chuẩn bị tốt hơn.

+ Ví dụ: Khi tốt nghiệp cấp 2, đó là sự kết thúc của giai đoạn học tập ở bậc trung học cơ sở, cũng là lúc bắt đầu hành trình ở trường THPT với nhiều cơ hội và thử thách mới.

c. Liên hệ với thực tế và ý nghĩa của kết thúc trong cuộc sống:

- Sự kết thúc giúp con người nhận ra bài học quý giá, chuẩn bị tốt hơn cho tương lai.
- Cuộc sống luôn vận động, việc chấp nhận kết thúc và bắt đầu lại là điều cần thiết để
trưởng thành và phát triển.

- Khi gặp thất bại, thay vì nản lòng, chúng ta nên coi đó là một điểm dừng để xem xét
lại và tìm cách khắc phục, mở ra cơ hội cho sự bắt đầu mới.

d. Liên hệ bản thân:

- Bản thân mỗi học sinh đều trải qua những kỳ thi, những lần đạt được kết quả không
mong muốn. Nhưng thay vì coi đó là thất bại, học sinh nên coi đó là một cơ hội để cải
thiện và phát triển.

- Khi kết thúc một năm học, học sinh cần nhìn lại những gì đã đạt được, rút kinh nghiệm
và đặt ra mục tiêu cho năm học mới.

- Thông qua sự nỗ lực không ngừng và biết chấp nhận kết thúc, mỗi cá nhân sẽ có cơ
hội tiến xa hơn trên hành trình học tập và cuộc sống.

3. Kết bài:

- Khẳng định lại vấn đề: Kết thúc không phải là dấu chấm hết, mà là bước đệm cho
những khởi đầu mới.

- Đưa ra lời khuyên: Các bạn trẻ nên nhìn nhận sự kết thúc một cách tích cực, như một
cơ hội để trưởng thành và mở ra những con đường mới trong cuộc sống.

d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:

- Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn
đề nghị luận.

- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp
chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với chuẩn
mực đạo đức và pháp luật.

đ. Diễn đạt

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.

e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ

Bài văn mẫu

“Khi một cánh cửa đóng lại thì một cánh cửa khác sẽ mở ra”, câu nói ấy không chỉ
là lời động viên chân thành mà còn là một sự thôi thúc để mỗi người tự tìm thấy cơ hội
trong những thử thách của cuộc sống. Với mỗi người, trong mỗi hoàn cảnh luôn phải
đối diện với những khó khăn, những bế tắc, những sự từ chối. Hãy tâm niệm “Kết thúc là nơi từ đó ta bắt đầu”, chúng ta sẽ có những cách thức để mở ra những hành trình mới.

Kết thúc ở đây được hiểu là khi chúng ta hoàn thành một dự định, một mục tiêu
nào đó, một chương trình hay một mối quan hệ. Bắt đầu là sự khởi đầu cho những điều
mới mẻ, là việc bắt tay để làm, hiện thực hóa, kiến tạo một điều mới. Câu nói “Kết thúc
là nơi từ đó ta bắt đầu” ý muốn khẳng định khi một điều gì đó kết lại là một cơ hội cho
những điều mới mở ra. Câu nói cũng nhắn gửi tinh thần, thái độ lạc quan, điềm nhiên
để đón nhận những chặng đường mới trong cuộc sống thay vì đau đớn, buồn bã.

Thật vậy, kết thúc là nơi từ đó ta bắt đầu. Trong cuộc sống, chúng ta đã chứng kiến
rất nhiều tình huống trải qua kết thúc để mở ra một chương mới hơn, hứa hẹn nhiều điều
đẹp đẽ hơn. Trong quãng thời gian còn là học sinh, chắc hẳn ai cũng đã từng kết thúc
một năm học để bước sang một năm học mới, lên một cấp học mới. Những thời điểm đó
là những cột mốc để chứng minh chúng ta lớn lên, trưởng thành, có thêm sự hiểu biết.
Mỗi lần chuyển cấp là một môi trường mới đang chờ đón với những niềm vui mới, bạn
bè, thầy cô mới để học sinh tìm hiểu, chứng minh mình. Hay như một khi bước chân ra
với hành trình làm việc, xây dựng sự nghiệp, nhiều người đã tham gia vào nhiều công
ty, tổ chức khác nhau, phải nói lời từ biệt với nhiều môi trường, đồng nghiệp nhưng đó
là cơ hội để phát triển sự nghiệp theo một lộ trình có sự thăng tiến.

Kết thúc là cơ hội để con người tự nhìn nhận, đánh giá bản thân tốt hơn, tạo tiền đề
cho những thành công vang dội. Trong “38 lá thư Rockefeller gửi cho con trai” có viết:
“Mỗi người thành công vĩ đại đều nâng tầm bản thân bằng những thành công nhỏ. Họ
dùng sự kết thúc để ăn mừng việc hiện thực hóa ước mơ, rồi lại dùng chính sự kết thúc
ấy để tiễn đưa giấc mơ mới lên đường, đây là phẩm chất của mỗi người tạo nên thành
tựu lớn đều có”. Sự kết thúc giúp con người tìm thấy được những bài học cho mình, đúc
rút những kinh nghiệm quý báu để hoàn thiện bản thân. Như ông cha ta vẫn hay nhắc
nhở: “Thất bại là mẹ thành công”. Nó như là một bước chậm lại để có những bước tiến
xa, tiến dài, tiến vững chắc hơn trong tương lai.

Như vậy, kết thúc là nơi từ đó ta bắt đầu, thay vì nản chí, buồn rầu, mỗi chúng ta
hãy xem đó là một cơ hội để khám phá bản thân và cuộc sống. Thế giới biến đổi không
ngừng đòi hỏi con người cũng phải thích nghi liên tục với xu thế và cái mới. Từ bỏ cái
cũ, kết thúc cái cũ cũng là một bước đệm để chúng ta đạt được những mục tiêu lớn hơn.
Quan trọng nhất vẫn là tâm thế tích cực, cách nhìn nhận vấn đề và thái độ không từ bỏ.
Với những học sinh, những bạn trẻ đang chập chững trên hành trình sống, học tập và
hiện thực hóa bản thân, hãy luôn giữ vững niềm tin về sự tốt đẹp và những cơ hội ở phía
trước để nỗ lực, chấp nhận thách thức, không dằn vặt bởi quá khứ để hướng tới tương
lai. Những bài thi cũng đã qua, những kì thi mới chưa tới, dũng cảm tiến lên để khẳng
định mình mới là điều quan trọng.