Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Phòng GD Hóc Môn (2) có đáp án

Đọc văn bản sau:

Lược dẫn: Cậu bé Pô-rô bị bệnh đã mười tháng. Mẹ cậu đã gửi thư đến đài phát thanh[1]  chương trình “Gia đình vui vẻ” mà cậu yêu thích với mong muốn gửi lời chúc mừng nhân ngày sinh nhật cùng lời động viên con. Buổi tối ngày sinh nhật cậu, mẹ cậu phấn khởi rời nhà đi mượn chiếc đài thu thanh để dành bất ngờ cho con. Khi mẹ vừa rời khỏi nhà, Pô-rô lấy ra bức thư cậu đã giấu sáng nay.

…Đây là lá thư mà nhân viên bưu tá[2] gửi đến ban ngày, lúc mẹ không có nhà. Khi mở thư ra xem, Pô-rô sững người. Cậu nhận ra lá thư là do mẹ viết gửi cho đài phát thanh thành phố:

“Thưa các ngài! Ngày 26 này là sinh nhật của Pô-rô, con trai tôi. Tôi biết trong tiết mục “Gia đình vui vẻ” vào 8 giờ 30 phút tối hàng ngày, các ngài sẽ đọc danh sách và lời chúc mừng hạnh phúc những người sinh ra vào ngày ấy. Vì thế, cho nên tôi muốn xin các ngài giúp đỡ tôi, có thể trong ngày sinh nhật của con trai tôi đọc tên của cháu trên đài phát thanh, và chúc mừng sinh chật của cháu.

Cháu đã ốm liệt giường mười tháng rồi, nhưng cháu không hề oán thán, vẫn kiên trì tự học theo chương trình của nhà trường. Tôi hi vọng các ngài có thể nói trong đài phát thanh rằng: Bạn học sinh Pô-rô Ha-tơ ở thanh phố Miu-dơ-xi! Hôm nay là sinh nhật mười một tuổi của bạn, chúc mừng bạn Pô-rô, bởi vì bạn là một người con dũng cảm và lạc quan. Chúc bạn sinh nhật vui vẻ!”

Góc trên lá thư còn có lời phúc đáp[3] của đài phát thanh:

“Chúng tôi rất tiếc thông báo với bà: “Lời chúc sinh nhật” trong tiết mục “Gia đình vui vẻ” sẽ cắt bỏ từ ngày 25 tháng này. Rất xin lỗi!”

Đúng lúc ấy, Pô-rô nhìn thấy mẹ nặng nhọc mang một chiếc máy thu thanh đi vào. Tuyết phủ đầy người mẹ. Mẹ đặt chiếc máy thu thanh lên bàn.

“Còn có hai mươi phút nữa tiết mục bắt đầu!” – Mẹ vừa nói vừa mở máy thu thanh. Thế là, trong phòng tràn đầy tiếng nhạc trầm ấm. Âm nhạc vừa ngừng, tiết mục “Gia đình vui vẻ” liền bắt đầu.

“Mẹ, mẹ!” – Pô-rô nói khẽ.

“Làm sao thế, con?”

“Ô, không có gì, mẹ ơi, mẹ nghỉ đi!” – Pô-rô cắn môi.

Âm nhạc cuối cùng cũng ngừng. Vẻ mặt của Pô-rô hồi hộp. “Bây giờ là tiết mục “Gia đình vui vẻ”. Xin mời các bậc cha mẹ và các em theo dõi...” – Trong máy thu thanh truyền ra một giọng nam ấm áp của phát thanh viên[4]. Pô-rô nín thở, tay của mẹ đang nắm chặt tay cậu.

Phát thanh viên nói: “Đài phát thanh trước đây dự định cắt đi tiết mục chúc mừng sinh nhật, nhưng...”

Ôi, kế hoạch thay đổi rồi! Nhưng tại sao thư của mẹ lại bị trả về nhỉ? Hay là trước khi thay đổi kế hoạch, họ đã trả thư về?

“Hôm nay, kỉ niệm sinh nhật của quý bà Ma-tin Tôt-ti, quý bà Tra-ruây, quý ông Si-mít,...”

Pô-rô run bần bật. Cho đến khi tiết mục kết thúc, Pô-rô vẫn không thấy phát thanh viên đọc tên của mình. Họ đã quên mất bức thư của mẹ. Nước mắt của Pô-rô chảy ra từ khóe mắt. Cậu quay nhìn mẹ. Tất bật suốt ngày, mẹ đã ngủ thiếp đi, trong mơ, gương mặt mẹ vẫn mỉm cười.

Pô-rô lau nước mắt, lay lay mẹ, nói lớn: “Nghe thấy không, mẹ? Mẹ nghe thấy họ nói gì không?”

“Trời ơi! Làm sao mẹ lại ngủ mất?” – Mẹ mở mắt rồi hỏi. “Họ nói những gì vậy con?”

“Họ nói hôm nay là sinh nhật của con, nói con là đứa dũng cảm và lạc quan. Đồng thời còn chúc con sinh nhật vui vẻ! Ôi, con phấn khởi quá! Mẹ ạ!” – Pô-rô rúc đầu vào lòng mẹ. Mẹ mỉm cười, trong khóe mắt cũng ánh lên những tia sáng yêu thương và tự hào.

Pô-rô cũng rơm rớm nước mắt mỉm cười. Cậu cảm thấy mình nhận được một phần quà sinh nhật đáng để trân trọng lưu giữ suốt đời.

(Dẫn theo “Quà sinh nhật”, Rô-bớc Mô-rin (Mỹ), Vũ Phong Tạo dịch qua bản tiếng Trung, Tạp chí “Văn học và Tuổi trẻ” số 3 (279) năm 2013, trang 48-50)

Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:

…Cuộc sống con người là tập hợp nhiều vai trò trong xã hội mà công việc chỉ là một trong số những vai trò đó… Có người thành công trong vai trò này của cuộc đời nhưng lại thất bại trong vai trò khác. Benjamin Franklin, một trong những vị cha đẻ của nền độc lập Hoa Kì, vừa là nhà ngoại giao, nhà vật lí, nhà hải dương học, nhà phát minh, nhà khoa học, người chơi cờ, nhạc sĩ, có nhiều đóng góp cho ngành in ấn, bưu điện và sự phát triển của nước Mĩ. Đối với nhiều người, ông là mẫu hình lí tưởng của sự xuất chúng và thành công. Nhưng Benjamin Franklin không có mặt bên vợ mình trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời bà, bà mất đi khi ông đang công du tại châu Âu. Ông có mối quan hệ cực kì căng thẳng với người con trai duy nhất của mình và đứa con trai đã rời bỏ ông đi định cư ở một nơi khác vì mâu thuẫn về quan điểm chính trị. Có lẽ không ít người chẳng dám đánh đổi những thứ như thế để đạt được thành công rực rỡ như Franklin…

…Thành công tức là trở thành người mình từng mong muốn trở thành, một định nghĩa thú vị. Quả thật, điều thử thách nhất và mãn nguyện nhất trong cuộc sống, không phải là trở thành người thành công trong mắt người khác, hay trong cái nhìn của xã hội, mà là vượt lên bản thân, đạt được những mục tiêu của mình, và trở thành người mà mình từng mong ước.

(Trích “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?” – Rossie Nguyễn, NXB Hội nhà văn, 2018, trang

234, 236)