Bài tập về Este - Lipit cực hay có lời giải chi tiết (P5)

Câu 1

Thủy phân hoàn toàn 4,84 gam este E bằng một lượng dung dịch NaOH vừa đủ, rồi cô cạn chỉ thu được hơi nước và hỗn hợp X gồm hai muối (đều có khối lượng phân tử lớn hơn 68). Đốt cháy hoàn toàn lượng muối trên cần dùng 6,496 lít O₂ (đktc), thu được 4,24 gam Na₂CO₃; 5,376 lít CO₂ (đtkc) và 1,8 gam H₂O. Thành phần phần trăm khối lượng muối có khối lượng phân tử nhỏ hơn trong X là

A. 36,61%

B. 37,16%

C. 63,39%

D. 27,46%

Lời giải

Chọn đáp án C

E + NaOH $\to$ X (hai muối) + H₂O

Quan sát: bảo toàn Na có $n_{N a O H} = 0, 08$ mol; bảo toàn khối lượng có $m_{X} = 7, 32$ gam.

Trong phản ứng thủy phân, bảo toàn khối lượng ta có $m_{H_{2} O}$ _{thủy phân} = 0,72 gam $\Leftrightarrow$ 0,04 mol.

Bảo toàn các nguyên tố C, H, O tìm ra số mol chúng trong X, sau đó tiếp tục bảo toàn tìm ra số lượng

Tỉ lệ số C : số H : số O = 7 : 5 : 2 cho biết công thức phân tử của E dạng (C₇H₅O₂)_n (với n là số chẵn).

“Giả thiết chữ”: X chứa 2 muối, $n \geq 2$ cho biết E có ít nhất hai chức $\to$ thỏa mãn chỉ có thể là este của axit hai chức và phenol mà thôi

$\to$ cấu tạo của este E là (COOC₆H₅)₂ (*)

$\to$ 7,32 gam hỗn hợp muối X gồm 0,02 mol (COONa)₂ và 0,04 mol C₆H₅Ona.

$\to$ Yêu cầu: %m_{muối có khối lượng phân tử nhỏ hơn trong X} = $% m_{C_{6} H_{5} O N a t r o n g X}$ _{trong X} = $\frac{0, 04.116}{7, 32} . 100 % \approx 63, 38 %$

@ Nhận xét: ở (*): nếu E có dạng “este nối” RCOOR'COOR'' tạo ít nhất 3 muối nếu không sinh ancol còn tại sao E chỉ có 2 chức?

Để ý rằng E có dạng (COOC₆H₅)_n nên nếu $n \geq 4$ thì sẽ không có thêm 1 nguyên tử cacbon nào khác liên kết giữa các gốc COOC₆H₅ được.

Câu 2

Cho các chất mạch hở: R là este no 2 chức, Q là este tạo bởi glyxerol với một axit cacboxylic đơn chức, không no, chứa hai liên kết pi. Đốt cháy hoàn toàn 6,808 gam hỗn hợp E chứa R, Q thu được 0,324 mol CO₂. Mặt khác, cho 0,3 mol E phản ứng vừa đủ với 0,7125 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng được hỗn hợp chứa 3 muối khan trong đó tổng khối lượng 2 muối của axit nó là m gam và hỗn hợp 2 ancol có cùng số nguyên tử cacbon. Giá trị của m là

A. 36

B. 28

C. 68

D. 32

Lời giải

Chọn đáp án A

« Phản ứng thủy phân: 0,3 mol E + 0,7125 mol NaOH $\to$ 3 muối + 2 ancol.

Đặt $n_{R} = x$ mol; $n_{Q} = y$ mol ta có: $n_{E} = x + y = 0, 3$ mol và $n_{N a O H} = 2 x + 3 y = 0, 7125$ mol.

$\to$ giải hệ có: x= 0,1875 mol; y= 0,1125 mol $\Rightarrow n_{R} : n_{Q} = 5 : 3$ .

« Phản ứng đốt cháy: 6,808 gam E + O₂ $\overset{t^{o}}{\to}$ 0,324 mol CO₂ + ? mol H₂O.

Với tỉ lệ mol xác định được ở trên, gọi số mol R là 5a thì tương ứng số mol Q là 3a.

Phân tích giả thiết chữ: R và Q lần lượt có dạng

Suy ra: mol; n_cụm $O_{4} H_{- 2}$ = n_R = 5a mol; n_cụm $O_{6} H_{- 10}$ = n_Q = 3a mol.

Theo đó, $m_{E} = 14.0, 324 + 62.5 a + 86.3 a = 6, 808 g a m \Rightarrow a = 0, 04 m o l$

Thay lại phản ứng đốt cháy có 0,02n+0,012m= 0,324 $\Leftrightarrow$ 5n+3m= 81.

¶ Điều kiện các nghiệm nguyên n, m: trong phản ứng thủy phân E + NaOH

$\to$ 3 muối nhưng như cấu tạo để cho, Q chỉ sinh ra 1 muối $\to$ R sinh ra 2 muối $\Rightarrow n \geq 6; m \geq 12$ và m phải chia hết cho 3.

$\to$ Cặp (m; n) duy nhất thỏa mãn là n= 9 và m= 12 $\to$ tương ứng este Q là (CH₂=CHCOO)₃C₃H₅

Và este R có dạng $(R_{1} C O O) (R_{2} C O O) C_{3} H_{6}$ (với $R_{1} + R_{2} = C_{4} H_{9}$ ).

Chú ý tỉ lệ: phần thủy phân: phần đốt cháy = 0,3: 0,032= 75/8 viết lại phản ứng thủy phân:

BTKL: m= 63,825+0,7125.40-0,3375.3.94-0,1875.76-0,1125.92= 36

Câu 3

Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm 2 este đồng phân cần dùng 4,704 lít khí O₂, thu được 4,032 lít CO₂ và 3,24 gam H₂O. Nếu cho m gam X tác dụng hết với 110 ml dung dịch KOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thì thu được 7,98 gam chất rắn khan, trong đó có a mol muối Y và b mol muối Z $(M_{Y} > M_{Z})$ . Các thể tích khí đều đo ở điều kiện chuẩn. Tỉ lệ a :

A. 2 : 3.

B. 3 : 2.

C. 2 : 1.

D. 1 : 5.

Lời giải

Chọn đáp án D

♦ Giải đốt m gam X + 0,21 mol O₂ $\overset{t^{o}}{\to}$ 0,18 mol CO₂ + 0,18 mol H₂O → m= 4,44 gam.

Tương quan $n_{C O_{2}} = n_{H_{2} O}$ nên hỗn hợp X gồm 2 este no, đơn chức, mạch hở cùng dạng C_nH_2nO₂.

Bảo toàn nguyên tố O có $n_{X} = 0, 06$ mol → n= 0,18 : 0,06= 3 → CTPT hai este là C₃H₆O₂.

Tương ứng với C₃H₆O₂ cũng chỉ có đúng 2 đồng phân este là HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃.

♦ Thủy phân: 4,44 gam X + 0,11 mol KOH → a mol CH₃COOK + b mol HCOOK + ....

Ta có a+b= 0,06 mol và $\sum_{m}$ _{chất rắn khan} = 98a+84b+0,05.56= 7,98 gam.

Giải hệ đuợc a= 0,01 mol và b= 0,05 mol → a : b= 1 : 5.

Câu 4

Thủy phân hoàn toàn triglixerit X sau phản ứng thu được axit oleic (C₁₇H₃₃COOH) và axit linoleic (C₁₇H₃₁COOH). Nếu đốt cháy hoàn toàn m gam X cần 76,32 gam oxi thu được 75,24 gam CO₂. Mặt khác, m gam X tác dụng vừa đủ với V ml dung dịch Br₂ 1M trong dung môi CCl₄. Giá trị của V là

A. 120.

B. 150

C. 360.

D. 240.

Lời giải

Chọn đáp án A

« Nhận xét: dù là gốc oleic hay linoleic thì đều có đúng 18C và 2O

$\to$ công thức phân tử của triglixerit X có dạng C₅₇H_2nO₆.

Giải đốt cháy m gam C₅₇H_2nO₆ + 2,385 mol O₂ $\overset{t^{o}}{\to}$ 1,71 mol CO₂ + ? mol H₂O.

Theo đó, ta có $n_{X} = 1, 71 : 57 = 0, 03 m o l$ $\to n_{H_{2} O} = 1, 53$ mol (theo bảo toàn nguyên tố O).

Gọi k là số n trong X, ta có tương quan: .

Xét phản ứng với dung dịch Br₂, chỉ xảy ra phản ứng giữa $1 π_{C = C} + 1 {Br}_{2}$ thôi.

Mà tổng 7 $π$ tính được trên gồm sẵn có 3 $π$ trong COO rồi → số $π_{C = C} = 4$ .

Theo đó, số mol Br₂ phản ứng bằng 4.0,03= 0,12 mol → V= 0,12 lít $\Leftrightarrow$ 120 ml.

Câu 5

X là hỗn hợp chứa một axit đơn chức, một ancol hai chức và một este hai chức (các chất đều no, mạch hở). Đốt cháy hoàn toàn 0,09 mol X cần 10,752 lít khí O₂ (đktc). Sau phản ứng thấy khối lượng của CO₂ lớn hơn khối lượng của H₂O là 10,84 gam. Mặt khác, 0,09 mol X tác dụng vừa hết với 0,1 mol KOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam muối khan và một ancol có 3 nguyên tử C trong phân tử. Giá trị của m là

A. 8,6.

B. 10,4.

C. 9,8.

D. 12,6.

Lời giải

Chọn đáp án C

“Giả thiết chữ”: ancol hai chức là C₃H₆(OH)₂ và cũng chính là ancol tạo este.

→ Axit tạo este cùng với axit trong hỗn hợp đều đơn chức, no, mạch hở dạng C_nH_2nO₂.

Sơ đồ tỉ lệ phản ứng tạo este (este hóa); 2.axit + 1C₃H₆(OH)₂ $\to$ 1este + 2H₂O.

→ Quy đổi X về hỗn hợp gồm axit + ancol – H₂O → có ngay số mol axit lúc này là 0,1 mol.

Góc nhìn:

Đốt 0,09 mol X cần 0,48 mol O₂ thu 0,41 mol CO₂ + 0,4 mol H₂O

$\to$ Bảo toàn khối lượng có $m_{X} = 9, 88$ gam; bảo toàn nguyên tố O ta có: $n_{O t r o n g X} = 0, 26$ mol.

Biết số mol O trong X, quay lại góc nhìn → giải ra: $n_{a n c o l} = 0, 07$ mol và $n_{H_{2} O (*)} = 0, 08$ mol

$\Rightarrow m_{a x i t} = 9, 88 + 0, 08.18 - 0, 7.76 = 6$ gam, lại có số mol axit là 0,1 mol

Theo đó, trong phản ứng –COOH + KOH → ‒COOK + H₂O, ta dùng tăng giảm khối lượng:

m= 6+0,1.(39-1)= 9,8 gam.

Câu 6

Đốt cháy hoàn toàn a gam este hai chức, mạch hở X (được tạo bởi axit cacboxylic no và hai ancol) cần vừa đủ 6,72 lít khí O₂ (đktc), thu được 0,5 mol hỗn hợp CO₂ và H₂O. Cho a gam X phản ứng hoàn toàn với 200 ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch Y. Cô cạn Y, thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là

A. 11,2

B. 6,7

C. 10,7

D. 7,2

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Bài tập về Este - Lipit cực hay có lời giải chi tiết (P5)

🔥 Đề thi HOT:

So sánh nhiệt độ sôi

Tổng hợp bài tập Hóa vô cơ hay và khó (P3)

15 câu Trắc nghiệm Hóa 12 Kết nối tri thức Bài 1: Ester - Lipid có đáp án

41 câu Trắc nghiệm Hóa 12 Cánh diều Chủ đề 5: Pin điện và điện phân

Bài tập thủy phân(P2)

41 câu Trắc nghiệm Hóa 12 Cánh diều Chủ đề 8: Sơ lược về kim loại chuyển tiếp dãy thứ nhất và phức chất

3.3. Phản ứng màu biure

Bài tập xác định số mắt xích (P2)

Danh sách câu hỏi:

CHỌN BỘ SÁCH BẠN MUỐN XEM

Đăng ký

Đăng nhập

Quên mật khẩu