Bài tập về Este - Lipit cực hay có lời giải chi tiết (P5)

Câu 1

Thủy phân hoàn toàn 4,84 gam este E bằng một lượng dung dịch NaOH vừa đủ, rồi cô cạn chỉ thu được hơi nước và hỗn hợp X gồm hai muối (đều có khối lượng phân tử lớn hơn 68). Đốt cháy hoàn toàn lượng muối trên cần dùng 6,496 lít O₂ (đktc), thu được 4,24 gam Na₂CO₃; 5,376 lít CO₂ (đtkc) và 1,8 gam H₂O. Thành phần phần trăm khối lượng muối có khối lượng phân tử nhỏ hơn trong X là

A. 36,61%

B. 37,16%

C. 63,39%

D. 27,46%

Lời giải

Chọn đáp án C

E + NaOH $\to$ X (hai muối) + H₂O

Quan sát: bảo toàn Na có $n_{N a O H} = 0, 08$ mol; bảo toàn khối lượng có $m_{X} = 7, 32$ gam.

Trong phản ứng thủy phân, bảo toàn khối lượng ta có $m_{H_{2} O}$ _{thủy phân} = 0,72 gam $\Leftrightarrow$ 0,04 mol.

Bảo toàn các nguyên tố C, H, O tìm ra số mol chúng trong X, sau đó tiếp tục bảo toàn tìm ra số lượng

Tỉ lệ số C : số H : số O = 7 : 5 : 2 cho biết công thức phân tử của E dạng (C₇H₅O₂)_n (với n là số chẵn).

“Giả thiết chữ”: X chứa 2 muối, $n \geq 2$ cho biết E có ít nhất hai chức $\to$ thỏa mãn chỉ có thể là este của axit hai chức và phenol mà thôi

$\to$ cấu tạo của este E là (COOC₆H₅)₂ (*)

$\to$ 7,32 gam hỗn hợp muối X gồm 0,02 mol (COONa)₂ và 0,04 mol C₆H₅Ona.

$\to$ Yêu cầu: %m_{muối có khối lượng phân tử nhỏ hơn trong X} = $% m_{C_{6} H_{5} O N a t r o n g X}$ _{trong X} = $\frac{0, 04.116}{7, 32} . 100 % \approx 63, 38 %$

@ Nhận xét: ở (*): nếu E có dạng “este nối” RCOOR'COOR'' tạo ít nhất 3 muối nếu không sinh ancol còn tại sao E chỉ có 2 chức?

Để ý rằng E có dạng (COOC₆H₅)_n nên nếu $n \geq 4$ thì sẽ không có thêm 1 nguyên tử cacbon nào khác liên kết giữa các gốc COOC₆H₅ được.

Câu 2

Cho các chất mạch hở: R là este no 2 chức, Q là este tạo bởi glyxerol với một axit cacboxylic đơn chức, không no, chứa hai liên kết pi. Đốt cháy hoàn toàn 6,808 gam hỗn hợp E chứa R, Q thu được 0,324 mol CO₂. Mặt khác, cho 0,3 mol E phản ứng vừa đủ với 0,7125 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng được hỗn hợp chứa 3 muối khan trong đó tổng khối lượng 2 muối của axit nó là m gam và hỗn hợp 2 ancol có cùng số nguyên tử cacbon. Giá trị của m là

A. 36

B. 28

C. 68

D. 32

Lời giải

Chọn đáp án A

« Phản ứng thủy phân: 0,3 mol E + 0,7125 mol NaOH $\to$ 3 muối + 2 ancol.

Đặt $n_{R} = x$ mol; $n_{Q} = y$ mol ta có: $n_{E} = x + y = 0, 3$ mol và $n_{N a O H} = 2 x + 3 y = 0, 7125$ mol.

$\to$ giải hệ có: x= 0,1875 mol; y= 0,1125 mol $\Rightarrow n_{R} : n_{Q} = 5 : 3$ .

« Phản ứng đốt cháy: 6,808 gam E + O₂ $\overset{t^{o}}{\to}$ 0,324 mol CO₂ + ? mol H₂O.

Với tỉ lệ mol xác định được ở trên, gọi số mol R là 5a thì tương ứng số mol Q là 3a.

Phân tích giả thiết chữ: R và Q lần lượt có dạng

Suy ra: mol; n_cụm $O_{4} H_{- 2}$ = n_R = 5a mol; n_cụm $O_{6} H_{- 10}$ = n_Q = 3a mol.

Theo đó, $m_{E} = 14.0, 324 + 62.5 a + 86.3 a = 6, 808 g a m \Rightarrow a = 0, 04 m o l$

Thay lại phản ứng đốt cháy có 0,02n+0,012m= 0,324 $\Leftrightarrow$ 5n+3m= 81.

¶ Điều kiện các nghiệm nguyên n, m: trong phản ứng thủy phân E + NaOH

$\to$ 3 muối nhưng như cấu tạo để cho, Q chỉ sinh ra 1 muối $\to$ R sinh ra 2 muối $\Rightarrow n \geq 6; m \geq 12$ và m phải chia hết cho 3.

$\to$ Cặp (m; n) duy nhất thỏa mãn là n= 9 và m= 12 $\to$ tương ứng este Q là (CH₂=CHCOO)₃C₃H₅

Và este R có dạng $(R_{1} C O O) (R_{2} C O O) C_{3} H_{6}$ (với $R_{1} + R_{2} = C_{4} H_{9}$ ).

Chú ý tỉ lệ: phần thủy phân: phần đốt cháy = 0,3: 0,032= 75/8 viết lại phản ứng thủy phân:

BTKL: m= 63,825+0,7125.40-0,3375.3.94-0,1875.76-0,1125.92= 36

Câu 3

Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm 2 este đồng phân cần dùng 4,704 lít khí O₂, thu được 4,032 lít CO₂ và 3,24 gam H₂O. Nếu cho m gam X tác dụng hết với 110 ml dung dịch KOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thì thu được 7,98 gam chất rắn khan, trong đó có a mol muối Y và b mol muối Z $(M_{Y} > M_{Z})$ . Các thể tích khí đều đo ở điều kiện chuẩn. Tỉ lệ a :

A. 2 : 3.

B. 3 : 2.

C. 2 : 1.

D. 1 : 5.

Lời giải

Chọn đáp án D

♦ Giải đốt m gam X + 0,21 mol O₂ $\overset{t^{o}}{\to}$ 0,18 mol CO₂ + 0,18 mol H₂O → m= 4,44 gam.

Tương quan $n_{C O_{2}} = n_{H_{2} O}$ nên hỗn hợp X gồm 2 este no, đơn chức, mạch hở cùng dạng C_nH_2nO₂.

Bảo toàn nguyên tố O có $n_{X} = 0, 06$ mol → n= 0,18 : 0,06= 3 → CTPT hai este là C₃H₆O₂.

Tương ứng với C₃H₆O₂ cũng chỉ có đúng 2 đồng phân este là HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃.

♦ Thủy phân: 4,44 gam X + 0,11 mol KOH → a mol CH₃COOK + b mol HCOOK + ....

Ta có a+b= 0,06 mol và $\sum_{m}$ _{chất rắn khan} = 98a+84b+0,05.56= 7,98 gam.

Giải hệ đuợc a= 0,01 mol và b= 0,05 mol → a : b= 1 : 5.

Câu 4

Thủy phân hoàn toàn triglixerit X sau phản ứng thu được axit oleic (C₁₇H₃₃COOH) và axit linoleic (C₁₇H₃₁COOH). Nếu đốt cháy hoàn toàn m gam X cần 76,32 gam oxi thu được 75,24 gam CO₂. Mặt khác, m gam X tác dụng vừa đủ với V ml dung dịch Br₂ 1M trong dung môi CCl₄. Giá trị của V là

A. 120.

B. 150

C. 360.

D. 240.

Lời giải

Chọn đáp án A

« Nhận xét: dù là gốc oleic hay linoleic thì đều có đúng 18C và 2O

$\to$ công thức phân tử của triglixerit X có dạng C₅₇H_2nO₆.

Giải đốt cháy m gam C₅₇H_2nO₆ + 2,385 mol O₂ $\overset{t^{o}}{\to}$ 1,71 mol CO₂ + ? mol H₂O.

Theo đó, ta có $n_{X} = 1, 71 : 57 = 0, 03 m o l$ $\to n_{H_{2} O} = 1, 53$ mol (theo bảo toàn nguyên tố O).

Gọi k là số n trong X, ta có tương quan: .

Xét phản ứng với dung dịch Br₂, chỉ xảy ra phản ứng giữa $1 π_{C = C} + 1 {Br}_{2}$ thôi.

Mà tổng 7 $π$ tính được trên gồm sẵn có 3 $π$ trong COO rồi → số $π_{C = C} = 4$ .

Theo đó, số mol Br₂ phản ứng bằng 4.0,03= 0,12 mol → V= 0,12 lít $\Leftrightarrow$ 120 ml.

Câu 5

X là hỗn hợp chứa một axit đơn chức, một ancol hai chức và một este hai chức (các chất đều no, mạch hở). Đốt cháy hoàn toàn 0,09 mol X cần 10,752 lít khí O₂ (đktc). Sau phản ứng thấy khối lượng của CO₂ lớn hơn khối lượng của H₂O là 10,84 gam. Mặt khác, 0,09 mol X tác dụng vừa hết với 0,1 mol KOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m gam muối khan và một ancol có 3 nguyên tử C trong phân tử. Giá trị của m là

A. 8,6.

B. 10,4.

C. 9,8.

D. 12,6.

Lời giải

Chọn đáp án C

“Giả thiết chữ”: ancol hai chức là C₃H₆(OH)₂ và cũng chính là ancol tạo este.

→ Axit tạo este cùng với axit trong hỗn hợp đều đơn chức, no, mạch hở dạng C_nH_2nO₂.

Sơ đồ tỉ lệ phản ứng tạo este (este hóa); 2.axit + 1C₃H₆(OH)₂ $\to$ 1este + 2H₂O.

→ Quy đổi X về hỗn hợp gồm axit + ancol – H₂O → có ngay số mol axit lúc này là 0,1 mol.

Góc nhìn:

Đốt 0,09 mol X cần 0,48 mol O₂ thu 0,41 mol CO₂ + 0,4 mol H₂O

$\to$ Bảo toàn khối lượng có $m_{X} = 9, 88$ gam; bảo toàn nguyên tố O ta có: $n_{O t r o n g X} = 0, 26$ mol.

Biết số mol O trong X, quay lại góc nhìn → giải ra: $n_{a n c o l} = 0, 07$ mol và $n_{H_{2} O (*)} = 0, 08$ mol

$\Rightarrow m_{a x i t} = 9, 88 + 0, 08.18 - 0, 7.76 = 6$ gam, lại có số mol axit là 0,1 mol

Theo đó, trong phản ứng –COOH + KOH → ‒COOK + H₂O, ta dùng tăng giảm khối lượng:

m= 6+0,1.(39-1)= 9,8 gam.

Câu 6

Đốt cháy hoàn toàn a gam este hai chức, mạch hở X (được tạo bởi axit cacboxylic no và hai ancol) cần vừa đủ 6,72 lít khí O₂ (đktc), thu được 0,5 mol hỗn hợp CO₂ và H₂O. Cho a gam X phản ứng hoàn toàn với 200 ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch Y. Cô cạn Y, thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là

A. 11,2

B. 6,7

C. 10,7

D. 7,2

Lời giải

Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.

Toán

Văn

Vật lý

Hóa học

Lịch sử

Địa lý

Sinh học

Công nghệ

Tin học

Tiếng Anh

Giáo dục Kinh tế và Pháp luật

ĐHQG Hồ Chí Minh

ĐH Bách Khoa

ĐHQG Hà Nội

Bộ Công an

ĐHSP Hà Nội

Bằng lái xe

English Test

IT Test

Đại học

Viên chức

Toán

Văn

Vật lý

Hóa học

Lịch sử

Địa lý

Sinh học

Công nghệ

Tin học

Giáo dục Kinh tế và Pháp luật

Toán

Văn

Vật lý

Hóa học

Lịch sử

Địa lý

Sinh học

Công nghệ

Tin học

Giáo dục Kinh tế và Pháp luật

Toán

Văn

Vật lý

Hóa học

Lịch sử

Địa lý

Sinh học

Tin học

Giáo dục Kinh tế và Pháp luật

Global success

iLearn Smart World

Friends Global

Explore new worlds

Bright

Toán

Văn

Vật lý

Hóa học

Lịch sử

Địa lý

Sinh học

Công nghệ

Tin học

Giáo dục Quốc Phòng và An Ninh

Giáo dục Kinh tế và Pháp luật

Toán

Văn

Vật lý

Hóa học

Lịch sử

Địa lý

Sinh học

Công nghệ

Tin học

Giáo dục Quốc Phòng và An Ninh

Giáo dục Kinh tế và Pháp luật

Toán

Văn

Vật lý