(2025 mới) Đề ôn thi tốt nghiệp THPT môn Văn có đáp án (Đề số 32)
121 người thi tuần này 4.6 1.2 K lượt thi 8 câu hỏi 60 phút
🔥 Đề thi HOT:
(2025 mới) Đề ôn thi tốt nghiệp THPT môn Văn có đáp án (Đề số 27)
Đề thi thử tốt nghiệp THPT môn Ngữ Văn Sở GD & ĐT Bắc Giang có đáp án
(2025 mới) Đề ôn thi tốt nghiệp THPT Ngữ văn (Đề số 1)
Đề tham khảo tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn 2025 có đáp án - Đề 10
(2025 mới) Đề ôn thi tốt nghiệp THPT Ngữ văn (Đề số 14)
(2024) Đề minh họa tham khảo BGD môn Văn có đáp án (Đề 28)
Đề thi thử tốt nghiệp THPT môn Ngữ Văn Sở GD & ĐT Ninh Bình - Lần 2 có đáp án
(2025 mới) Đề ôn thi tốt nghiệp THPT Ngữ văn (Đề số 4)
Nội dung liên quan:
Danh sách câu hỏi:
Đoạn văn 1
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
TRUYỆN PHẠM TỬ HƯ LÊN CHƠI THIÊN TÀO
(Nguyễn Dữ)
Tóm tắt: Truyện Phạm Tử Hư lên chơi Thiên tào[1] kể về nhân vật Phạm Tử Hư – học trò của Dương Trạm, được thầy sửa cho tính kiêu căng trở nên người tốt, chịu khó học hành. Khi thầy mất, các học trò đều tản đi, duy chỉ có Tử Hư làm lều ở mộ thầy để thờ cúng ba năm rồi mới về. Dương Trạm vì lúc sống luôn ăn ở trung hậu với thầy, bạn và quý trọng chữ nghĩa nên sau khi chết được Thiên đình cử làm chức quan trông coi về việc văn chương thi cử. Cảm động trước tấm lòng của Tử Hư, Dương Trạm gặp lại học trò và cho Tử Hư lên thăm Thiên tào. Đoạn trích dưới đây là phần cuối của truyện.
Tử Hư được theo thầy lên ngồi ở một bên xe, rồi cỗ xe thẳng đường bay lên. Lên đến trên trời, Tử Hư thấy một khu có những bức tường bạc bao quanh, cái cửa lớn khảm trai lộng lẫy, hai bên có những toà lầu châu điện ngọc, vằng vặc sáng như ban ngày, sông Ngân bến Sao, ôm ấp sau trước, gió thơm phưng phức, đượm ngát quanh hiên, hơi lạnh thấu da, ánh sáng chói mắt, trông xuống cõi trần, thấy mọi cảnh vật đều bé nhỏ tủn mủn.
Dương Trạm nói:
– Anh có biết đây là đâu không? Tức là kinh đô Bạch Ngọc ở trên trời mà người đời vẫn thường nói đó. Ở chính giữa kia có một đám mây hồng che phủ, tức là cung Tử Vi của đức Thượng để ngài ngự. Anh nên đứng chờ ta ở ngoài của thành để ta vào tâu xin cho anh.
Nói rồi Dương Trạm cầm cuộn giấy đi vào, sau một lúc lâu mới ra. Chợt nghe ở trên thành có tiếng hô vang, nói người đỗ đầu bảng sang năm, đã kén được viên trạng nguyên họ Phạm rồi.
Dương Trạm bèn dẫn Tử Hư đi chơi thăm khắp cả các toà. Trước hết đến một toà có cái biển đề ngoài là “Cửa Tích Đức” trong có chừng hơn nghìn người mũ hoa dải huệ, kẻ ngồi người đứng, Tử Hư hỏi thì Dương Trạm nói:
– Đó là những vị tiên thuở sống có lòng yêu thương mọi người, tuy không phải dốc hết tiền của để làm việc bố thí, nhưng biết tuỳ thời mà chu cấp, đã không keo bẩn, lại không hợm hĩnh. Thượng đế khen là có nhân, liệt vào thanh phẩm nên họ được ở đây.
Lại đi qua một toà sở có cái biển đề ở ngoài là “Cửa Thuận Hạnh”, trong đó độ hơn nghìn người, áo mây lọng mưa, kẻ hát người múa. Tử Hư lại hỏi, Dương Trạm nói:
– Đó là những vị tiên thuở sống hiếu thuận, hoặc trong lưu li[2] biết bao bọc lấy nhau, hoặc đem đất cát mà san sẻ cho nhau, mấy đời ở chung không nỡ chia rẽ. Thượng đế khen là có lòng, cho vào cung mây nên họ được ở đây.
Lại đến một toà sở có cái biển đề là “Cửa Nho Thần” người ở đấy đều áo dài đai rộng, cũng có tới số một nghìn, trong có hai người mặc áo lụa, đội mũ sa. Dương Trạm trỏ bảo Tử Hư rằng:
– Ấy là ông Tô Hiến Thành [3]triều Lý và ông Chu Văn An[4] triều Trần đó. Ngoài ra thì là những danh thần đời Hán, đời Đường, không sung vào quan vị hay chức chưởng gì cả, chi ngày sóc ngày vọng[5] thì vào tham yết Để quân, như những viên tản quan đời nay thỉnh thoảng vào chầu vua mà thôi. Cứ cách năm trăm năm lại cho giáng sinh, cao thì làm đến khanh tướng, thấp cũng làm được sĩ phu,hiệu doãn. Ngoài ra còn đến hơn trăm toà sở nữa, nhưng trời gần sáng không đi xem khắp được, vội cưỡi gió mà bay xuống trần. Xuống đến cửa Bắc, thấy trăm quan đã lục tục vào triều chầu vua.
Tử Hư từ biệt thầy trở về, sang năm đi thi quả đỗ tiến sĩ. Phàm những việc cát hung[6]' hoạ phúc nhà Tử Hư, thường được thầy về bảo cho biết.
Lời bình:
Than ôi, những chuyện huyền hoặc Tề Hài[7], những lời ngụ ngôn Trang Chủ[8] người quân tử vốn chẳng nên ham chuộng. Nhưng nếu là chuyện quan hệ đến luân thường, là lời kí ngụ ý khuyên giới thì chép ra và truyền lại, có hại gì đâu.
Nay như câu chuyện Tử Hư, có thể để khuyên cho những người ăn ở trung hậu với thầy, lại có thể làm văn cho những người ăn ở bạc bẽo với thầy, có quan hệ đến luân thường của người ta lớn lắm. Còn như việc lên chơi Thiên tào, có hay không có, hà tất phải gạn gùng[9]" đến nơi đến chốn làm gì?
(Truyền kì mạn lục, NXB Hội Nhà văn, 2016, tr.132-135)
[1] Thiên tào: hay Thiên đình, là triều đình ở trên trời, nơi Ngọc Hoàng và các quan trên trời ngự trị (theo trí tưởng tượng của nhân dân).
[2] Lưu li (từ cổ): có nghĩa là lìa bỏ quê hương và phải trôi dạt nay đây mai đó ở nơi xa lạ do gặp cảnh ngộ ngang trái
[3] Tô Hiến Thành (? – 1179): làm quan dưới triều Lý Anh Tông và Lý Cao Tông, được sử khen là cao minh chính trực.
[4] Chu Văn An (1312 – 1370): người xã Thanh Liệt, huyện Thanh Đàm, nay là xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Thời Trần, ông được giao chức Tư nghiệp Quốc tử giám, là một vị thầy học trung tín cương trực, không sợ quyền thế, không ham tước vị; từng dâng sớ xin chém bảy kẻ lộng thần, được triều đình và kẻ sĩ đương thời nể trọng.
[5] Ngày sóc ngày vọng: ngày mồng Một và ngày 15 (ngày Rằm) tính theo Âm lịch.
[6] Cát hung: lành dữ
[7] Tề Hài là nhân vật hay khôi hài, được Trang Tử chép truyện trong sách của ông. Cũng có thuyết nói Tề Hài là tên sách, trong gồm nhiều truyện khôi hài, ngụ ý.
[8] Trang Chủ: nhà triết học cổ đại Trung Quốc.
[9] Gạn gùng (từ cổ): gạn hỏi hết sức cặn kẽ.
Lời giải
Các toà nhà Dương Trạm dẫn Tử Hư đi chơi thăm có đặc điểm chung: rất đông đúc, là nơi ở dành cho những vị tiên, vị quan, danh thần mũ cao, áo dài trước đây ở hạ giới là những người có phẩm hạnh đáng kính trọng như: sống có nhân, có đức, cao minh, trung tín, chính trực.
Lời giải
Câu hỏi tu từ: “Còn như việc lên chơi Thiên tào, có hay không có, hà tất phải gạn gùng đến nơi đến chốn làm gì?”
Lời giải
Nhận xét về chức năng của người kể chuyện trong phần chính văn và của người bình luận ở phần lời bình: (1) Người kể chuyện trong phần chính văn: Là người kể chuyện ngôi thứ ba toàn trị, biết tất cả nhưng giấu mặt, không bộc lộ thái độ mà chỉ để cho câu chuyện được tái hiện một cách khách quan; là người kết nối giữa tác giả và độc giả. (2) Người bình luận ở phần lời bình cuối truyện: Là hiện thân trực tiếp của tác giả; công khai bộc lộ thái độ, suy nghĩ của bản thân; giao tiếp trực tiếp với độc giả.
Lời giải
Tác dụng của yếu tố kì ảo trong truyện: (1) Yếu tố kì ảo được sử dụng như một thủ pháp nghệ thuật để xây dựng và tạo nên vẻ đẹp thế giới nghệ thuật của tác phẩm, góp phần nhấn mạnh phẩm chất của nhân vật: bởi sống tình nghĩa, trung hậu mà Tử Hư được gặp lại thầy, được thầy cho theo lên thăm Thiên tào, chứng kiến quang cảnh đẹp lộng lẫy, huyền ảo và sự hiện diện của các vị tiên, vị quan đông đúc trên trời. (2) Yếu tố kì ảo trong truyện còn có vai trò là phương tiện góp phần truyền tải thông điệp sâu sắc của tác phẩm, như trong lời bình đã khẳng định: câu chuyện Tử Hư được lên thăm Thiên tào là lời khuyên, lời răn về cách sống đúng đạo lí; không quan trọng là có thật hay không có thật (có hay không có, hà tất phải gạn gùng đến nơi đến chốn làm gì?).
Lời giải
Học sinh bày tỏ quan điểm với lời bình ở cuối truyện: “Nay như câu chuyện Tử Hư, có thể để khuyên cho những người ăn ở trung hậu với thầy, lại có thể làm văn cho những người ăn ở bạc bẽo với thầy, có quan hệ đến luận thường của người ta lớn lắm” và đưa ra lời lí giải phù hợp.
Ví dụ: Đồng tình với quan điểm của lời bình ở cuối truyện.
Lí giải: Nội dung của lời bình thể hiện sự ca ngợi tấm gương ăn ở có tình nghĩa, trước sau trung hậu của Phạm Tử Hư; coi đó là bài học quý cho mọi người; động viên những người có phẩm chất tương tự và răn dạy cho những kẻ “bạc bẽo” với thầy. Như vậy, nội dung của lời bình chính là chủ đề của tác phẩm: thể hiện quan điểm của tác giả về chuẩn mực trong phép tắc ứng xử của con người trong xã hội ở quan hệ thầy – trò. Chuẩn mực này không chỉ có tính thời sự, đúng với bối cảnh của tác phẩm mà còn có ý nghĩa với cuộc sống hiện tại. Đây cũng là truyền thống tốt đẹp của cha ông ta từ ngàn đời: “tôn sư trọng đạo”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
Lời giải
Bạn cần đăng ký gói VIP ( giá chỉ từ 199K ) để làm bài, xem đáp án và lời giải chi tiết không giới hạn.
235 Đánh giá
50%
40%
0%
0%
0%