Đề thi thử môn Ngữ văn THPT Quốc gia có lời giải (Đề 20)

I. ĐỌC HIỂU

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:  

đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung 

giáo mác Trường Sơn 

cọc nhọn Bạch Đằng 

đến trẻ chăn trâu cũng cờ lau tập trận 

chiếc roi cày rần rật máu cha ông 

đất nước sinh ra huyền thoại tiền rồng 

bọc trứng trăm con lên rừng xuống biển 

mẹ lội suối trèo non 

cha bạt ghềnh chắn sóng 

mong mai sau nên vóc nên hình 

đất nước mỗi ngày lên đón ánh mặt trời 

thấy dung mạo tiền nhân nhắc lời di huấn 

nghe vị mặn mồ hôi thấm đầu sông cuối bãi 

vạt cỏ bên đường cũng học để mà xanh 

(Cương thổ, Nguyễn Đức Dũng) 

Đoạn thơ trên được viết bằng thể thơ gì? 

Chọn những hình ảnh, từ ngữ nói lên tinh thần yêu nước, bất khuất chống giặc ngoại xâm của  con người Việt Nam. 

Xác định biện pháp tu từ và hiệu quả nghệ thuật trong câu thơ “đất nước ngàn năm không mỏi  cánh tay cung”. 

Trình bày cách hiểu của em về khát vọng được thể hiện trong câu thơ: “mong mai sau nên vóc  nên hình”. 

II. LÀM VĂN 

Câu thơ “vạt cỏ bên đường cũng học để mà xanh” trong phần Đọc hiểu nhắc nhở anh chị điều gì? Hãy viết  đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về điều ấy. 

Tôi có bay tạt ngang qua Sông Đà mấy lần, và thấy đó cũng là thêm cho mình một góc độ nhìn một cách  nhìn về con sông Tây Bắc hung bạo và trữ tình. Từ trên tàu bay mà nhìn xuống Sông Đà, không ai trong tàu  bay nghĩ rằng cái dây thừng ngoằn ngoèo dưới chân mình kia lại chính là cái con sống hằng năm và đời đời  kiếp kiếp làm mình làm mẩy với con người Tây Bắc và phản ứng giận dỗi vô tội vạ với người lái đò Sông Đà.  Cũng không ai nghĩ rằng đó là con sông của câu đồng dao thần thoại Sơn Tinh Thuỷ Tinh “Núi cao sông hãy  còn dài - Năm năm báo oán đời đời đánh ghen”, Hình như khi mà ta đã quen đọc bản đồ sông núi, thì mỗi  lúc ngồi tàu bay trên chiều cao mà nhìn xuống đất nước Tổ quốc bao la, càng thấy quen thuộc với từng nét  sông tãi ra trên đại dương đá lờ lờ bóng mây dưới chân mình. Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng  tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai va cuồn cuộn  mù khói Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên Sông Đà, tôi đã xuyên qua đám  mây mùa thu và nhìn xuống dòng nước Sông Đà. Mùa xuân đồng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không  xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầu đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thư về. Chưa hề bao giờ tôi thấy dòng Sông Đà là đen như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng một  cái tên Tây lảo lểu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ. 

(Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008) 

 Anh/Chị hãy phân tích giá trị nội dung và nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích trên. Từ đó, rút ra những  nét đặc trưng phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân.