Đề thi Ngữ văn THPT Quốc gia năm 2022 có lời giải (Đề 4)

I. ĐỌC HIỂU

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:  

            Ngày 28-02-2021, anh Nguyễn Ngọc Mạnh, chàng trai 31 tuổi ở thôn Vĩnh Thanh, xã Vĩnh Ngọc (huyện  Đông Anh, TP Hà Nội đã có một hành động phi thường gây chấn động cả giới truyền thông... Anh phát hiện  có một em bé bò ra lan can một căn hộ ở tầng 12A (tức tầng 13 của tòa chung cư số 60B Nguyễn Huy Tưởng  (phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, Hà Nội) và sắp bị rơi xuống. 

            Trong khoảnh khắc cực kỳ nguy hiểm, như một bản năng, một mệnh lệnh cứu người thôi thúc, anh đã nhanh  chóng lao qua bức tường cao 2 mét, điều mà sau này chính anh cũng cho biết không thể ngờ mình nhảy cao  như thế, trèo lên mái che của sảnh tầng 1 để chờ sẵn. “Lúc đó tôi đang ngồi trong xe ô tô, đợi chuyển hàng  cho khách ở tòa nhà đối diện. Bỗng tôi nghe thấy tiếng người hô hoán cứu giúp. Mở cửa xe nhìn ra, tôi thấy  một em bé đang trèo ở lan can ra ngoài nên lập tức lao ra khỏi xe ô tô, trèo tường bao sang tòa nhà bên cạnh.  Tôi trèo lên mái tôn cao khoảng hơn 2 mét để tìm cách đỡ cháu... Tôi vừa cố trèo, vừa đưa tay ra cố gắng đỡ  cháu. Điều tôi thấy hối hận nhất là không thể đỡ cháu được bằng cả hai tay để giảm thương tích cho cháu” – anh Nguyễn Ngọc Mạnh hồi tưởng. 

       …Bé gái 3 tuổi đã được cứu sống một cách thần kỳ như vậy và có thể khẳng định, hành động của anh  Nguyễn Ngọc Mạnh là phi thường, nhanh nhẹn, dũng cảm, mạnh mẽ và quan trọng hơn cả là đúng lúc, kịp  thời. 

(https://www.qdnd.vn) 

Xác định phong cách ngôn ngữ trong đoạn trích trên. 

Theo lời kể của anh Nguyễn Ngọc Mạnh trong đoạn trích, khi thấy một em bé đang trèo ở lan  can ra ngoài, anh đã làm gì? 

Theo anh/chị, vì sao tác giả cho rằng “Bé gái 3 tuổi đã được cứu sống một cách thần kỳ như vậy”?

Trong đoạn trích trên, thông điệp nào có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? Vì sao?

II. LÀM VĂN 

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ  của bản thân về vai trò của tính quyết đoán đối với mỗi người trong cuộc sống. 

Phân tích vẻ đẹp trí dũng và tài hoa của hình tượng ông lái đò trong đoạn trích sau:

            Ông đò hai tay giữ mái chèo khỏi bị hất lên khỏi sóng trận địa phóng thẳng vào mình. Mặt nước hò la vang  dậy quanh mình, ùa vào mà bẻ gãy cán chèo võ khí trên cánh tay mình. Sóng nước như thể quân liều mạng  vào sát nách mà đá trái mà thúc gối vào bụng và hông thuyền. Có lúc chúng đội cả thuyền lên. Nước bám lấy  thuyền như đổ vật túm thắt lưng ông đò đòi lật ngửa mình ra giữa trận nước vang trời thanh la não bạt. Sóng  thác đã đánh đến miếng đòn hiểm độc nhất, cả cái luồng nước vô sở bất chí ấy bóp chặt lấy hạ bộ người lái  đò […]. Mặt sông trong tích tắc lòe sáng lên như một cửa bể đom đóm rừng ùa xuống mà châm lửa vào đầu  sóng. Nhưng ông đò cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy cuống lái, mặt méo bệch đi như cái luồng  sóng đánh hồi lung, đánh đòn tỉa, đánh đòn âm vào chỗ hiểm. Tăng thêm mãi lên tiếng hỗn chiến của nước  của đá thác. Nhưng trên cái thuyền sáu bơi chèo, vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy ngắn gọn tỉnh táo của người cầm  lái. Vậy là phá xong cái trùng vi thạch trận vòng thứ nhất. Không một phút nghỉ tay nghỉ mắt, phải phá luôn  vòng vây thứ hai và đổi luôn chiến thuật. Ông lái đã nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc  quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này. Vòng đầu vừa rồi, nó mở ra năm cửa trận, có bốn cửa  tử một cửa sinh cửa, sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông. Vòng thứ hai này tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa  con thuyền vào, và cửa sinh lại bố trí lệch qua phía bờ hữu ngạn. Cưỡi lên thác Sông Đà, phải cưỡi đến cùng  như là cưỡi hổ. Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh trên sông đá. Nắm chặt lấy được cái bờm sóng  đúng luồng rồi, ông đò ghì cương lái, bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà lái  miết một đường chéo về phía cửa đá ấy. Bốn năm bọn thuỷ quân cửa ải nước bên bờ trái liền xô ra cảnh níu  thuyền lôi vào tập đoàn cửa tử. Ông đò vẫn nhớ mặt bọn này, đứa thì ông tránh mà rảo bơi chèo lên, đứa thì  ông đè sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Những luồng tử đã bỏ hết lại sau thuyền. Chỉ còn vẳng reo  tiếng hò của sóng thác luồng sinh. Chúng vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến  ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng thua cái thuyền đã đánh trúng vào cửa sinh nó trấn lấy. Còn  một trùng vây thứ ba nữa. Ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả. Cái luồng sống ở chặng ba này  lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác. Cứ phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa đó. Thuyền vút qua  cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre  xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vào từ động lái được lượn được. Thế là hết thác.

(Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục)