Đề thi Ngữ văn THPT Quốc gia năm 2022 có lời giải (Đề 13)

I. ĐỌC HIỂU

Đọc đoạn trích sau:  

Biết ơn những cánh sẻ nâu đã bay đến cánh đồng 

Rút những cọng rơm vàng về kết tổ 

Đá dạy ta với cánh diều thơ nhỏ 

Biết kéo về cả một sắc trời xanh 

Biết ơn mẹ vẫn tính cho con thêm một tuổi sinh thành 

"Tuổi của mụ" con nằm tròn bụng mẹ 

Để con quý yêu tháng ngày tuổi trẻ 

Buổi mở mắt chào đời, phút nhắm mắt ra đi... 

Biết ơn trò chơi tuổi nhỏ mê ly 

"Chuyền chuyền một..." miệng, tay buông bắt 

Ngôn ngữ lung linh, quả chuyền thoăn thoắt 

Nên một đời tiếng Việt mãi ngân nga... 

Biết ơn dấu chân bấm mặt đường xa 

Những dấu chân trần, bùn nặng vết 

Ta đi học quen dẫm vào không biết 

Dáng cuộc đời in mãi dáng ta đi... 

(Trích Lời chào – trường ca Mặt đường khát vọng, Nguyễn Khoa Điềm,  

Dẫn theo Tư liệu Ngữ văn 12, NXB Giáo dục, tr.69) 

Xác định thể thơ của đoạn trích. 

Trong đoạn trích, nhà thơ bày tỏ lòng biết ơn với những đối tượng nào?

Nêu hiệu quả của phép lặp cú pháp được sử dụng trong đoạn trích. 

Thông điệp nào trong đoạn trích có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? 

II. LÀM VĂN1 

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, Anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ  của anh/chị về giá trị của những điều bình thường, giản dị trong cuộc sống. 

Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào, Tràng mới trở dậy. Trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở  trong giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không phải. Hắn chắp hai tay sau lưng, lững thững bước ra sân. Ánh nắng buổi sáng màu hè sáng lóa xói và hai con  mắt còn cay sè của hắn. Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái, và bỗngvừa chợt nhận ra, xung quanh mình có cái  gì vừa thay đổi mới mẻ, khác lạ. Nhà cửa, sân vườn, hôm nay đều được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng.  Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươn mươn niên ở một góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai  cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rá mùn tung bành ngay lối đi đã  hót sạch. 

Ngoài vườn người mẹ đang lúi húi giẫy những búi cỏ mọc nham nhở. Vợ hắn quét lại cái sân, tiếng chổi  từng nhát kêu sàn sạt trên mặt đất. Cảnh tượng thật đơn giản, bình thường nhưng đối với hắn lại rất thấm  thía cảm động. Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia  đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng. Một nguồn vui sướng  phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận  phải lo lắng cho vợ con sau này. Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần  tu sửa lại căn nhà. 

(Trích Vợ nhặt, Kim Lân, Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục, tr.30) 

Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Tràng trong đoạn trích trên. Từ đó, hãy nhận xét về sự thay đổi  của nhân vật Tràng trong đoạn trích.