Bộ 25 đề thi ôn luyện THPT Quốc gia môn Sinh học có lời giải năm 2022 (Đề 11)

Chọn đáp án C

Trong các nhóm vi khuẩn đang xét, vi khuẩn phản nitrat hóa là nhóm vi khuẩn kị khí và hoạt động của chúng làm thất thoát nitơ khoáng trong đất, khiến cho đất trở nên kém màu mỡ. Cả 4 ý đều nói về ý nghĩa của quang hợp với đời sống của các sinh vật trên Trái Đất

Chọn đáp án A

Chọn đáp án A

Trong số các tính chất của mã di truyền, hiện tượng thoái hóa mã di truyền thể hiện ở khía cạnh: nhiều bộ ba khác nhau cùng mã hoá cho một loại axitamin.

Chọn đáp án A

Chọn đáp án B

2n=24 suy ra:

+ một kép $\left(2n-1-1\right):22$

+ ba đơn $\left(2n+1\right):25$

+ bốn đơn $\left(2n+2\right):26$

Chọn đáp án B

Gen đa hiệu là hiện tượng 1 gen mà sản phẩm của nó ảnh hưởng đến nhiều tính trạng khác nhau. Để phân biệt gen đa hiệu với gen liên kết ta chỉ cần gây đột biến.

Nếu ảnh hưởng đến nhiều tính trạng khác nhau $\to$gen đa hiệu, còn nếu chỉ ảnh hưởng 1 tính trạng gen liên kết.

Chọn đáp án B

Chọn đáp án D

P có kiểu gen Ab/aB giảm phân cho giao tử $Ab=aB=30\%;AB=ab=20\%$

Tỉ lệ kiểu gen Ab/ab ở đời con $=2.20\%Ab.30\%ab=12\%$

Chọn đáp án B

+ Nhóm tế bào giảm phân bình thường tạo giao tử n

+ Nhóm tế bào giảm phân bất thường tạo giao tử n+1 và n-1

Trong quá trình giảm phân hình thành giao tử của một cơ thể, giả sử ở một số tế bào có 1 cặp nhiễm sắc thể tự nhân đôi nhưng không phân li ở kì sau I thì sẽ tạo ra các loại giao tử mang bộ nhiễm sắc thể là: n+1, n-1 và n.

Chọn đáp án B

Hình này mô tả kì sau của giảm phân I.

Chọn đáp án C

A: đỏ >> a: vàng

Gọi tần số alen A và a lần lượt là p và q

Quần thể ở trạng thái cân bằng di truyền nên tuân theo công thức: $p^{2}AA+2pqAa+q^{2}aa=1$

Theo đề bài ta có $q^2=\mathrm{0,25}\to q=\mathrm{0,5}\to p=\mathrm{0,5}$

Chọn đáp án A

Điểm khác nhau cơ bản giữa nhân bản vô tính tự nhiên với phương án cấy truyền phôi ở động vật là các phôi được phát triển cùng trong một cơ thể mẹ. cấy truyền phôi thì các phôi được cấy vào tử cung các con vật khác nhau.

Chọn đáp án C

Chọn đáp án C

Hệ đệm bicacbônat là hệ đệm do NaHCO₃Na₂CO₃, thực hiện. Hệ đệm này thực hiện đệm ion $HC{O}_3^{-}$  và ion $H^{+}$  ở phổi. Hệ đệm này sẽ điều chỉnh độ pH của máu ở mức ổn định là vì

- Khi dư $H^{+}$  (độ pH thấp) thì Na₂CO₃ sẽ phản ứng với $H^{+}$  để tạo thành NaHCO₃ làm giảm nồng độ $H^{+}$  trong máu (tăng độ pH).

- Khi thiếu $H^{+}$  (độ pH cao) thì NaHCO₃ sẽ phân li để giải phóng $H^{+}$  làm tăng nồng độ $H^{+}$  trong máu (giảm độ pH).

Chọn đáp án D

Các nuclêôtit trên mạch bổ sung trên gen và các nuclêôtit trên mARN cùng bổ sung với các nuclêôtit của mạch gốc trên gen. Do đó, các nuclêôtit trên mARN giống với các nuclêôtit trên mạch bổ sung của gen, chỉ khác ở chỗ trên mARN là U thì trên mạch bổ sung của gen là T.

Vậy theo giả thiết ta có: mARN chỉ chứa 3 loại A, U và G

b - Mạch bổ sung của gen: A, T và X

$\Rightarrow$Phương án nào có G sẽ bị loại

Chọn đáp án D

Chọn đáp án A

Ta có:

+ $n=\mathrm{1,}m=\mathrm{3,}k=7$

+ $\frac{2^n\times 4^m}{4}=\frac{2^1\times 4^3}{4}=32$

$\Rightarrow \frac{2^n\times 4^m}{4}>k\Rightarrow$Số loại tinh trùng tối đa: $4k=4\times 7=28$

Chọn đáp án B

So sánh những điểm khác nhau giữa diễn thế nguyên sinh và diễn thế thứ sinh

Chọn đáp án C

I. đúng, vì từ B mũi tên xuất phát ra các điểm khác trong lưới thức ăn nên B có thể là sinh vật sản xuất.

II. đúng vì nếu D, E, A nằm chuỗi thức ăn: $B\to C\to D\to E\to A$  thì D, E, A có thể là động vật ăn thịt.

III. đúng vì C, D, A đều là mắt xích tiếp theo của B nên C, D, A có thể là động vật ăn thực vật.

IV. đúng, chuỗi thức ăn dài nhất chứa toàn bộ sinh vật trong lưới thức ăn: $B\to C\to D\to E\to A$

Chọn đáp án C

Ta có: (1) đúng

$\Rightarrow$Loại phương án B và D

Ta lại có: (2) không đúng

$\Rightarrow$Loại phương án A

Chọn đáp án A

Nhận xét:

Dựa vào hình ảnh mô tả quá trình giảm phân của hai cơ thể mang lai

$\Rightarrow$Hai cơ thể mang lai có kiêu gen AaBbDd (2n=6), quá trình giảm phân của một số tế bào sinh giao tử đã xảy ra hiện tượng cặp nhiễm sắc thể mang gen Bb không phân li ở kì sau giảm phân I.

(1) Sai. Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử trong thụ tinh có thể hình thành các hợp tử mang bộ nhiễm sắc thể như sau: $2n=\mathrm{12,2}n-1=\mathrm{11,2}n-2=\mathrm{10,2}n+1=13$

Các tế bào giảm phân bình thường hình thành giao tử n=6, các tế bào giảm phân bất thường (như hình ảnh mô tả) tạo các giao tử $n+1=7$ , giao tử $n-1=7$

$\Rightarrow$Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử có thể tạo ra các hợp tử mang bộ nhiễm sắc thể $2n=\mathrm{6,2}n+1=\mathrm{7,2}n-1=6$

(2) Một số tế bào sinh giao tử của hai cơ thể mang lai xảy ra hiện tượng nhiễm sắc thể không phân li ở kì sau giảm phân II.

Nhiễm sắc thể không phân li ở kì sau I giảm phân $\Rightarrow$  (2) sai

(3) Sai. Sự kết hợp ngẫu nhiên của các giao tử trong thụ tinh có thể tạo ra tối đa 12 hợp tử có kiểu gen khác nhau thuộc dạng đột biến 2n-1

Hai cơ thể mang lai tạo ra các loại giao tử như sau:

+ Nhóm tế bào giảm phân bình thường giảm phân hình thành 8 giao tử (n): (A, a)(B, b)(D, d) = (AB, Ab, aB, ab)(D, d) = ABD, AbD, aBD, abD, ABd, Abd, aBd, abd

+ Nhóm tế bào giảm phân bất thường hình thành hai loại giao tử: $ABbD\left(n+1\right),ad\left(n-1\right)\Rightarrow$ Sự thụ tinh giữa các giao tử (n) và giao tử (n-1) có thể tạo ra 8x1=8 loại hợp tử (2n-1) sau: AaBDd, AabDd, aaBDd, aabDd, AaBdd, Aabdd, aaBdd, aabdd

(4) Sai. Quá trình giảm phân của hai cơ thể mang lai có thể tạo ra tối đa 8 loại giao tử khác nhau. Mỗi cơ thể mang lai giảm phân tạo ra tối đa 10 loại giao tử khác nhau

(5) Hai cơ thể mang lai bị đột biến số lượng nhiễm sắc thể thuộc dạng 2n+1

Hai cơ thể mang lai đều có kiểu gen bình thường (2n): AaBbDd

Vậy, các phát biểu không đúng: (1), (2), (3), (4), (5)

Chọn đáp án D

Chọn đáp án C

- Khi lai chuột vàng x vàng $\Rightarrow$  2 vàng : 1 đen

$\to$Có 3 kiểu tổ hợp

$\to$có hiện tuợng gen gây chết ở trạng thái đồng hợp trội

$\to$gen quy định màu lông vừa quy định sức sống

$\to$gen đa hiệu

Chọn đáp án A

Ý 1, 2, 3, 4 đúng

Chọn đáp án C

I. đúng, trong lưới thức ăn trên A là sinh vật sản xuất hoặc sinh vật phân giải, nên A có thể là cây xanh.

II. sai, (C) tham gia vào 3 chuỗi thức ăn là:

“$A\to C\to E\to H$”; “$A\to C\to F\to H$”; “$A\to C\to G\to H$”

III. đúng, chuỗi thức ăn trong lưới thức ăn trên đều có 4 mắt xích.

IV. đúng, 6 chuỗi thức ăn trong lưới thức ăn trên là

1. $A\to B\to E\to H$

2. $A\to C\to E\to H$

3. $A\to C\to F\to H$

4. $A\to C\to G\to H$

5. $A\to D\to F\to H$

6. $A\to D\to G\to H$

Vậy có 3 phát biểu đúng.

Chọn đáp án A

Có 3 phát biểu đúng là các phát biểu II, III, IV $\to$  Đáp án A

I sai, vì nitơ từ môi trường thường được thực vật hấp thụ dưới dạng muối amoni $N{H}_4^{+}$  hoặc muối nitrat $\left(N{O}_3^{-}\right)$ . Nitơ phân tử ở dạng liên kết ba bền vững, thực vật không thể hấp thụ được.

Chọn đáp án C

Lưu ý: Sự trùng lặp ổ sinh thái của các loài là nguyên nhân gây ra cạnh tranh giữa chúng. Các loài này thường cạnh tranh nhau về thức ăn, nơi ở. Do đó, các loài gần nhau về nguồn gốc, khi sống trong một sinh cảnh và cùng sử dụng một nguồn thức ăn nên chúng có xu hướng phân li ổ sinh thái để tránh cạnh tranh. Và để tình trạng phân li ổ sinh thái và sự đấu tranh trực tiếp không diễn ra thì nguồn thức ăn phải luôn thỏa mãn với sự phát triển số lượng tối đa của quần thể.

Chọn đáp án D

4 bước làm bài toán quy luật di truyền:

Bước 1: Tách riêng từng cặp tính trạng.

Bước 2: Tích các tính trạng lại với nhau.

Bước 3: Tổ hợp kiểu gen của bố mẹ.

Bước 4: Tìm theo yêu cầu đề.

* Bước 1: Tách (Xét riêng từng tính trạng)

- Màu sắc: $F_1:\frac{3}{1}\Rightarrow P:Aa\times Aa\left(1\right)$

- Kích thước: $F_1:\frac{3}{1}\Rightarrow P:Bb\times Bb\left(2\right)$

* Bước 2: Tích các tính trạng hợp thành

$F_1:\left(3:1\right)\left(3:1\right)=9:3:3:1\ne$giả thiết $\left(1:2:1\right)$

$\Rightarrow$Hai cặp gen cùng nằm trên 1 cặp NST tương đồng

* Bước 3: Tổ

Từ (1) và (2) $\Rightarrow P:\left(Aa,Bb\right)\times \left(Aa,Bb\right)$

* Bước 4: Tìm

Ta có: $P:\left(Aa,Bb\right)\times \left(Aa,Bb\right)$

$F_1:1A-bb:2A-B-:1aaB-$

$P\Rightarrow \frac{Ab}{aB}\left(0\le f\le \mathrm{0,5}\right)\times \frac{Ab}{aB}$

Hoặc $P:\frac{AB}{ab}\left(0\le f\le \mathrm{0,5}\right)\times \frac{Ab}{aB}$

Chọn đáp án B

Khi giảm phân bình thường, các NST trong cặp tương đồng phân li đi về các giao tử, nên nếu ở 1 cặp NST nào đó có 1 chiếc bị đột biến (chiếc còn lại bình thường thì khi phân li sẽ tạo ra 2 loại giao tử, trong đó giao tử mang NST đột biến chiếm tỉ lệ 1/2)

- Ở bài toán này, thể đột biến có 3 cặp NST bị đột biến, trong đó mỗi cặp chỉ đột biến ở 1 chiếc cho nên mỗi cặp NST sẽ phân li cho 1/2 giao tử bình thường.

Giao tử mang cả 2 NST đều bình thường sẽ có tỉ lệ ${\left(1/2\right)}^2=1/4=25\%$

Chọn đáp án A

Xét phép lai 1: Đỏ x Đỏ $\to$  75% đỏ : 25% nâu $\to$  tính trạng màu đỏ là trội so với tính trạng màu nâu.

Xét phép lai 2: Vàng x Trắng $\to$  100% vàng $\to$  vàng là trội so với trắng.

Xét phép lai 1: Mắt vàng x Mắt nâu $\to$  25% trắng : 50% nâu : 25 % vàng $\to$  4 tổ hợp =2x2 $\to$ vàng, nâu dị hợp

Có xuất hiện trắng $\to$  vàng, nâu trội vàng

PL: avat x anat

Thứ tự từ trội đên lặn là: đỏ $\to$  nâu $\to$  vàng $\to$  trắng

Chọn đáp án B

Ở bước Tích, nếu các tính trạng hợp thành không giống kết quả đề bài cho, mà chỉ giống tỉ lệ một bên tính trạng nào đó, ta suy ra đây không phải quy luật phân ly độc lập mà là liên kết gen.

Bước 1: Tách

$F_1:\frac{1}{1}\Rightarrow P:Aa\times aa\left(1\right)$

$F_1:\frac{1}{1}\Rightarrow P:Bb\times bb\left(2\right)$

Bước 2: Tích

$F_1:\left(1:1\right)\left(1:1\right)=1:1:1:1\equiv$ giả thiết

$\Rightarrow$Phân li độc lập hoặc di truyền liên kết

Bước 3: Tổ

(1) và (2) suy ra:

+ $P:\left(Aa,Bb\right)\times \left(aa,bb\right)$

+ $P:\left(Aa,bb\right)\times \left(aa,Bb\right)$

Bước 4: Tìm

- Phân li độc lập:

+ $P:AaBb\times aabb$

$P:Aabb\times aaBb$

- Di truyền liên kết

$+P:\frac{AB}{ab}\left(f\%=50\%\right)\times \frac{ab}{ab}$

$+P:\frac{Ab}{aB}\left(f\%=50\%\right)\times \frac{ab}{ab}$

$+P:\frac{Ab}{ab}\times \frac{aB}{ab}$

Vậy có 5 phép lai thỏa mãn.

Chọn đáp án A

Giả sử: “Chiều dài của gen của gen bằng chiều dài của mARN”

* Tỉ lệ từng loại nuclêôtit của gen: $\%A-\%T=\frac{25\%+35\%}{2}=30\%$

Mà: $\%A+\%G=50\%\Rightarrow \%G=20\%=\%X$

* Tổng số nuclêôtit của gen:

Ta có: $L_{mARN}=L_{gen}=\frac{N}{2}\times \mathrm{3,4}\stackrel{o}{A}$

$\Rightarrow$Tổng số nuclêôtit của gen: N=1800

* Số lượng nuclêôtit mỗi loại của gen đã tổng hợp ra phân tử mARN:

$$\begin{gathered} A=T=30\%\times 1800=540 \\ G=X=20\%\times 1800=360 \end{gathered}$$

Chọn đáp án B

F_b thu được 50% con đực mắt trắng, 25% con cái mắt đỏ; 25% con cái mắt trắng $\to$  Phép lai phân tích thu được tỉ lệ 3 trắng : 1 đỏ = 4 tổ hợp = 4.1 (vì con đực lai phân tích nên con cái đồng hợp lặn chỉ cho 1 loại giao tử) $\to$  đực F₁ cho 4 loại giao tử

$\to$Tính trạng màu mắt do 2 cặp gen tương tác bổ sung với nhau quy định. Mặt khác, mắt đỏ chỉ xuất hiện ở con cái $\to$  1 trong 2 cặp tính trạng màu mắt di truyền liên kết với giới tính.

* Quy ước: A-B- mắt đỏ, A-bb + aaB- + aabb: mắt trắng.

Giả sử cặp B, b liên kết với giới tính $\to$  Đực F₁ mắt đỏ có kiểu gen: AaXBY

Phép lai phân tích: AaXBY x aaXbXb

$\to$P: AAXBXB x aaXbY $\to F_1$ : AaXBY : AaXBXb

Cho cái F₁ lai phân tích: AaXBXb x aaXbY

Đời con thu được kiểu hình  $\left(1/2A-:1/2aa\right)\left(1/2B-:1/2bb\right)\to$Tỉ lệ con mắt đỏ là: $A-B-=1/2.1/2=1/4=25\%$

Chọn đáp án C

Quy ước: A: cao >> a: thấp

P: aa - 0,1; gọi tỉ lệ kiểu gen Aa ở thế thệ P là x ta có: $P:\left(\mathrm{0,9}-x\right)AA:\mathrm{0,1}aa=1$

$F_1:aa=\mathrm{0,09}$; vì quần thể là giao phấn ngẫu nhiên nên qua một thế hệ ngẫu phối quần thể cân bằng di truyền, mà $aa=\mathrm{0,09}\to$ tần số alen $a=\mathrm{0,3}\to$  tần số alen $A=1-\mathrm{0,3}=\mathrm{0,7}$

- Theo đề bài ta có: tần số alen $A=\left(\mathrm{0,9}-x\right)+x/2=\mathrm{0,7}\to x=\mathrm{0,4}$

$\to P:\mathrm{0,5}AA:\mathrm{0,4}Aa:\mathrm{0,1}aa=1$

- Trong tổng số cây thân cao ở P, số cây có kiểu gen dị hợp tử chiếm tỉ lệ: $\mathrm{0,4}/\mathrm{0,5}=4/5$

Chọn đáp án B

* Quy ước gen:

A: bình thường >> a: bạch tạng

B: bình thường >> b: mù màu/gen nằm trên NST giới tính X, không có alen tương ứng trên Y

- Xét bệnh bạch tạng

Nhìn vào phả hệ ta thấy (3), (8), (9), (12) bị bệnh bạch tạng nên đều có kiểu gen là aa.

(9), (12) có kiểu gen aa $\to$  (1), (2), (5), (6) đều có kiểu gen là Aa.

(3), (8) có kiểu gen aa $\to$  (11), (14) có kiểu gen Aa

- Xét bệnh mù màu

(8) bị bệnh mù màu nên kiểu gen của (8) là $X^b{X}^b\to$  kiểu gen của (14) $X^B{X}^b$

- (1), (3), (5), (7), (9), (10), (13), (15) là con trai không bị bệnh nên đều có kiểu gen là $X^{B}Y$

Xét chung cả 2 bệnh ta thấy có 6 người biết chính xác kiểu gen trong phả hệ là:

(1), (3), (5); (8); (9); (14) $\to$  I sai.

* Xét bệnh bạch tạng

Sơ đồ lai của (1) và (2); $Aa\times Aa\to 1AA:2Aa:1aa\to$  kiểu gen của (10) là (1AA : 2Aa) haỵ (1/3AA : 2/3Aa) $\iff$  (2/3A : l/3a)

Kiểu gen của (11) là Aa hay (1/2A : l/2a)

Sơ đồ lai (10) X (11): (2/3A: l/3a) X (1/2A: l/2a) $\to$  2/6AA: 3/6Aa : l/6aa $\to$  kiểu gen của người chồng (15) là (2AA : 3Aa) hay (2/5AA : 3/5Aa) $\iff \left(\frac{7}{10}A:\frac{3}{10}a\right)$

+ (8) có bị bệnh bạch tạng (aa) $\to$  kiểu gen của (14) là Aa hay (1/2A : l/2a)

- Sơ đồ lai (13) x (14): (2/3A: l/3a) x (1/2A : l/2a) $\to$  2/6AA: 3/6Aa : l/6aa $\to$  kiểu gen của người vợ (16) là (2AA : 3Aa) hay (2/5AA : 3/5Aa) $\iff \left(\frac{7}{10}A:\frac{3}{10}a\right)$

 Sơ đồ lai (15) x (16)

* Bệnh mù màu

- Chồng (15) bình thường nên kiểu gen là $X^{B}Y$  hay $\left(\frac{1}{2}{X}^B:\frac{1}{2}Y\right)$

- (13) bình thường nên kiểu gen của (13) là $\to$

Sơ đồ lai (13) x (14): $X^{B}Y\times X^B{X}^b\to \frac{1}{4}{X}^B{X}^b:\frac{1}{4}{X}^B{X}^b:\frac{1}{4}{X}^{B}Y:\frac{1}{4}{X}^{b}Y$

$\to$kiểu gen của (16) là $\frac{1}{2}{X}^B{X}^B:\frac{1}{2}{X}^B{X}^b$  hay $\left(\frac{3}{4}{X}^B:\frac{1}{4}{X}^b\right)$

$\to$Sơ đồ lai (15) x (16): $\left(\frac{1}{2}{X}^B:\frac{1}{2}Y\right)\times \left(\frac{3}{4}{X}^B:\frac{1}{4}{X}^b\right)\to \frac{3}{8}{X}^B{X}^B:\frac{1}{8}{X}^B{X}^b:\frac{3}{8}{X}^{B}Y:\frac{1}{8}{X}^{b}Y$

- Xác suất để cặp vợ chồng này sinh ra người con mắc cả hai bệnh $\left(aa{X}^{b}Y\right)$  nêu trên là:

$\frac{9}{100}.\frac{1}{8}=\frac{9}{800}=\mathrm{1,125}\%\to$II sai.

- III đúng vì bố (15) bình thường về bệnh mù màu (bệnh này nằm trên NST giới tính X) $\to$  tất cả con gái của họ đều bình thường về bệnh này.

- Xác suất để cặp vợ chồng này sinh đứa con thứ 2 là con trai không mắc cả hai bệnh trên $\left(A-X^{B}Y\right)$ là $\frac{9}{100}\times \frac{3}{8}=\frac{273}{800}=\mathrm{34,125}\%\to$ IV đúng.