Bộ 25 đề thi ôn luyện THPT Quốc gia môn Sinh học có lời giải năm 2022 (Đề 13)

Chọn đáp án D

Đột biến thay thế 1 cặp nuclêôtit X-G bằng cặp T-A ở cặp nuclêôtit thứ 10 của gen nên bộ ba mã hóa thứ tư trên phân tử mARN đổi thành AGX tương ứng với axit amin mới là sêrin. Bộ ba mới mang thông tin khác với bộ ba bình thường gọi là đột biến nhầm nghĩa (sai nghĩa).

- Đột biến mất và thêm 1 hoặc 2 cặp nu gây ra đột biến dịch khung

- Đột biến mất và thêm và thay thế chỉ 1 cặp nu gây ra đột biến điểm

Chọn đáp án B

Các thành phần tham gia vào quá trình phiên mã các gen cấu trúc của operon Lac ở E. coli là (2) và (3)

Chọn đáp án A

Operon Lac của vi khuẩn E. coli gồm các thành phần theo trật tự: vùng khởi động - vùng vận hành - nhóm gen cấu trúc (Z, Y, A)

Chọn đáp án C

A: bình thường >> a: máu khó đông

Chồng máu đông bình thường nên kiểu gen của người chồng là ${\text{X}}^{\text{A}}\text{Y}$

Vợ bình thường sinh được con trai máu khó đông $\left({\text{X}}^{\text{a}}\text{Y}\right)\to$  kiểu gen của vợ là ${\text{X}}^{\text{A}}{\text{X}}^{\text{a}}$

Chọn đáp án C

A sai vì ở một cơ thể thì tất cả các tế bào có chung một kiểu gen và NST giới tính có ở cả nhóm tế bào sinh dục và nhóm tế bào xô ma (sinh dưỡng)

B sai NST giới tính có chứa các gen quy định giới tính và các gen quy định các tính trạng thường $\to$  hiện tượng các tính trạng thường liên kết với giới tính

C đúng

D sai vì động vật có vú thì con đực có bộ NST XY; cái là XX nên các gen nằm trên NST X sẽ được truyền cho cả XX và XY

Chọn đáp án A

$\text{P}:\text{AaBbDdEe}\times \text{AaBBDdee}$

$\text{Bb}\times \text{BB}\to \frac{1}{2}\text{BB}:\frac{1}{2}\text{Bb}$

$\text{Ee}\times \text{ee}\to \frac{1}{2}\text{Ee}:\frac{1}{2}\text{ee}$

$\to$chắc chắn đời con có một alen trội B, một alen lặn e

$\to$ta chọn 2 alen trội trong tổng số 6 alen còn lại là: $\frac{{\text{C}}_6^2}{2^4\times 2^2}=\frac{15}{64}$

Chọn đáp án D

Dd $\to$  D, d

$\frac{\text{Ab}}{\text{aB}}$(có hoán vị) $\to \text{Ab}=\text{aB};\text{ab}=\text{AB}$

Kết hợp chung ta được các giao tử sau: ABD; ABd; abD; abd hoặc AbD; Abd; aBd; aBD

Chọn đáp án D

Giao phối ngẫu nhiên không phải nhân tố tiến hóa vì không làm thay đổi tần số alen, nó tạo ra trạng thái cân bằng trong quần thể giao phối. Giao phấn không ngẫu nhiên không làm thay đổi tần số alen mà làm thay đổi thành phần kiểu gen.

Chọn đáp án B

Các đặc trưng là của quần xã sinh vật là: (2) (3)

Vậy có ba phát biểu đưa ra là đúng

Chọn đáp án C

Sự biến động không theo chu kì là kiểu biến động số lượng cá thể của quần thể tăng hay giảm đột ngột do điều kiện bất thường của thời tiết: lũ lụt, bão, cháy rừng, dịch bệnh hay do hoạt động khai thác quá mức của con người.

Vậy cả 5 ý đưa ra đều đúng

Chọn đáp án D

Trong kiểu nhân đột biến, tất cả các cặp NST đều tăng 2 chiếc $\Rightarrow 4\text{n}$

Chọn đáp án C

Xét cặp nhiễm sắc thể giới tính XX, ở một tế bào sinh trứng sự rối loạn phân li của cặp nhiễm sắc thể giới tính này ở lần phân bào I sẽ tạo thành giao tử mang NST giới tính XX hoặc O

Chọn đáp án A

Hình ảnh mô tả kì cuối nguyên phân hoặc kì cuối của giảm phân II

+ Nếu kì cuối nguyên phân $\Rightarrow 2\text{n}=6$

+ Nếu khi cuối giảm phân II $\Rightarrow 2\text{n}=12$

$\Rightarrow$Bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội của loài là $2\text{n}=6$  hoặc $2\text{n}=12$

Muốn biết NST ở kì nào của nguyên phân hay giảm phân ta xét 2 yếu tố:

- Cách sắp xếp NST (thẳng hàng $\to$  kỳ giữa, chia nhóm phân li về 2 cực $\to$  kỳ sau)

- Xét trạng thái tồn tại NST đơn hay kép

Chọn đáp án C

Các phát biểu đúng là: II, III, IV

I sai - ổ sinh thái là không gian sinh thái, còn nơi ở là địa điểm địa lý

Chọn đáp án D

Điều này dựa trên lý thuyết về ổ sinh thái, mỗi loài cá sống ở một tầng nước khác nhau.

Nhờ đó có thể tận dụng tối đa không gian ao nuôi

Chọn đáp án B

Chọn đáp án A

P: $\text{AAdd }\times \text{bbEE}$

${\text{G}}_{\text{P}}\text{: Ad}$

${\text{F}}_{\text{1}}\text{: AbdE }\stackrel{daboihoa}{\to }\text{ AAbbddEE}$

Chọn đáp án A

- Trong các sự kiện đưa ra, ta nhận thấy “Bố mẹ bình thường sinh ra con gái bình thường” đúng với cả trường hợp tính trạng do gen trội/lặn nằm trên NST thường/NST giới tính quy định

- “Bố mẹ bình thường sinh ra con trai bị bệnh” đúng với cả trường hợp tính trạng do gen nằm trên NST thường/NST giới tính quy định

- “Bố mẹ bị bệnh sinh ra con trai bị bệnh” đúng với cả trường hợp tính trạng do gen nằm trên NST thường/NST giới tính quy định;

Chỉ riêng nếu bố mẹ bình thường có sinh ra con bệnh $\to$ quy luật di truyền của tính trạng trội lặn, trong đó bệnh do gen lặn nằm trên NST thường quy định (Ví dụ: A- x A- = aa)

Chọn đáp án C

Ta có: $\%\text{ aabb }=3/16=\mathrm{0,1875}=\mathrm{0,5}\text{ab }.\mathrm{0,375}\text{ab}$

$\to$1 cơ thể giảm phân cho ab = 0,5 và cơ thể còn lại giảm phân cho giao tử $\text{ab }=\mathrm{0,375}>\mathrm{0,25}\to$ Giao tử ab là giao tử liên kết (AB/ab)

Tần số hoán vị gen $=2.\left(\mathrm{0,5}–0.375\right)=\mathrm{0,25}$  và 2 giao tử hoán vị là $\text{Ab }=\text{ aB }=\mathrm{0,125}$

$\to$Loại B, D

+ Ta có: $\text{A\_bb }=5/16=\mathrm{0,3125}$

Mà cơ thể có kiểu gen liên kết cho giao tử $\text{ab }=\mathrm{0,5}$ nên $\text{Ab/ab }=\mathrm{0,125}.\mathrm{0,5}=\mathrm{0,0625}\#\text{ A\_bb}$

 $\to \text{A}\_\text{bb }=\text{ Ab}/\text{ab }+\text{ Ab}/\text{Ab→}$Vậy cơ thể liên kết phải cho giao tử Ab

$\to \text{P}:\text{ AB}/\text{ab }\times \text{ Ab}/\text{ab},\text{ f }=25\%$

Chọn đáp án B

Có 2 ý đúng là (2), (5)

(2) Làm phát sinh các biến dị di truyền của quần thể, cung cấp nguồn biến dị sơ cấp cho quá trình tiến hóa

Chọn đáp án D

Chọn đáp án C

Các ý đúng là 1, 2, 3, 4, 5, 6

Chọn đáp án C

(1) Cả 2 loại đều không được lợi (ức chế cảm nhiễm)

(2) Tầm gửi được lợi, còn cây thân gỗ không được lợi (ký sinh)

(3) Cây phong lan được lợi, cây gỗ không được lợi (hội sinh)

(4) Cây nắp ấm được lợi, ruồi bất lợi (sinh vật này ăn sinh vật khác)

(5) Cá ép được lợi, cá lớn không được lợi (hội sinh)

Vậy số ý đúng là: 2, 3, 4, 5

Chọn đáp án D

Quy ước:

$\text{A-B-:}$ Dẹt;

$\text{aaB-}+\text{A-bb:}$ Tròn;

$\text{aabb:}$ Dài

Ta có tỉ lệ dẹt : tròn : dài = 9 : 6 : 1 $\to \text{P}:\text{AaBb}\times \text{AaBb}$

Tỉ lệ đỏ : trắng $=\text{Dd}\times \text{Dd}$

Nếu phép lai tuân theo quy luật phân li độc lập thì sẽ tạo ra $2^3.2^3=64$  tổ hợp, nhưng ở F₁ chỉ có tỉ lệ $=6:5:3:1:1=16$  tổ hợp

$\to$Liên kết gen

Ta thấy F₁ không có kiểu hình dài, trắng $\to$  không có giao tử mang các alen aa, bb, dd

$\to$Các kiểu gen P có thể là: $\text{Aa}\frac{\text{Bd}}{\text{bD}}$  hoặc $\frac{\text{Ad}}{\text{aD}}\text{Bb}$

Mà P là tự thụ phấn nên cả 2 kiểu gen trên đều thỏa mãn

Chọn đáp án A

A: đơn >> a: kép; B: dài >> b: ngắn

P: (đơn, dài) x (kép, ngắn) $\to \text{P}:\left(\text{A}-,\text{B}-\right)\times \left(\frac{\text{ab}}{\text{ab}}\right)\to {\text{F}}_{\text{1}}:\frac{\text{AB}}{\text{ab}}:100\%$ đơn, dài

${\text{F}}_{\text{1}}\times {\text{F}}_{\text{1}}:\frac{\text{AB}}{\text{ab}}\times \frac{\text{AB}}{\text{ab}}$

${\text{GF}}_{\text{1}}:\underset{¯}{\text{AB}}=\underset{¯}{\text{ab}}=40\%\underset{¯}{\text{AB}}=\underset{¯}{\text{ab}}=40\%$

$\underset{¯}{\text{Ab}}=\underset{¯}{\text{aB}}=10\%\underset{¯}{\text{Ab}}=\underset{¯}{\text{ab}}=10\%$

- (1) đúng vì $\frac{\text{Ab}}{\text{aB}}=\mathrm{0,1}\times \mathrm{0,1}\times 2=2\%$

- (2) sai vì; tỉ lệ $\frac{\text{ab}}{\text{ab}}=\mathrm{0,4}\times \mathrm{0,4}=\mathrm{0,16}=16\%\to \%\left(\text{A}-,\text{B}-\right)=50\%+16\%=66\%$

Mà $\frac{\text{AB}}{\text{AB}}=\mathrm{0,4}\times \mathrm{0,4}=\mathrm{0,16}=16\%\to {\text{F}}_{\text{2}}$  tỉ lệ đơn, dài dị hợp tử là $=66\%-16\%=50\%$

- (3) đúng; tỉ lệ $\frac{\text{ab}}{\text{ab}}=\mathrm{0,4}\times \mathrm{0,4}=\mathrm{0,16}=16\%\to \left(\text{Aa},\text{bb}\right)=\left(\text{aa},\text{B-}\right)=25\%-16\%=9\%$

$\to \%\left(\text{A}-,\text{B}-\right)=50\%+16\%=66\%$

- (4) sai vì; tỉ lệ kiểu gen dị hợp tử ở F₂ là: $100\%-\frac{\text{AB}}{\text{AB}}-\frac{\text{ab}}{\text{ab}}-\frac{\text{Ab}}{\text{Ab}}-\frac{\text{aB}}{\text{aB}}=100\%-16\%-16\%-1\%-1\%=66\%$

- (5) sai vì $\frac{\text{AB}}{\text{ab}}\times \frac{\text{ab}}{\text{ab}}$

$\text{Ga: }\underset{¯}{\text{AB}}=\underset{¯}{\text{ab}}=40\%\text{ 100\% }\underset{¯}{\text{ab}}$

$\underset{¯}{\text{Ab}}=\underset{¯}{\text{aB}}=10\%$

$\to \frac{\text{ab}}{\text{ab}}=\mathrm{0,4}\times 1=\mathrm{0,4}=40\%$

- (6) sai vì F₂ cho 10 kiểu gen (2 cặp gen dị hợp nằm trên cùng một cặp NST đem lai với nhau có hoán vị gen cho 10 kiểu gen)

Vậy có 2 kết luận đúng

Chọn đáp án A

Cách 1: Bản chất

Ở kì giữa I, các tế bào tham gia giảm phân có 2 kiểu sắp xếp NST: (I) và (II)

Sơ đồ giảm phân I

* Xét nhóm tế bào có cách sắp xếp (I), kết thúc quá trình giảm phân I nhóm tế bào này tạo ra 2 nhóm TB con:

- Trường hợp 1: B+B và b+b phân li cùng với A+A $\Rightarrow$  Tạo ra 2 loại TB là: A+A B+B b+b và a+a

Hai tế bào con này tiếp tục bước vào giảm phân II, quá trình giảm phân được mô tả như hình vẽ sau:

Chọn đáp án D

A: bình thường >> a: mù màu đỏ - xanh lục

B: bình thường >> b: máu khó đông

- Một phụ nữ bị bệnh mù màu đỏ - xanh lục và không bị bệnh máu khó đông nên kiểu gen của người phụ nữ này là ${\text{X}}^{\text{aB}}{\text{X}}^{\text{a-}}$

- Chồng bị bệnh máu khó đông và không bị bệnh mù màu đỏ - xanh lục nên kiểu gen của người chồng là: ${\text{X}}^{\text{Ab}}\text{Y}$

$\to$người phụ nữ này nhất định sẽ chuyển cho con trai alen a gây bệnh mù màu đỏ - xanh lục $\to$  tất cả con trai của họ đều mắc bệnh mù màu đỏ - xanh lục.

Chọn đáp án D

${\text{F}}_{\text{1}}$ thu được 100 con thân đen (aa)

Ta có: $aa=\frac{100}{10000}=\mathrm{0,01}$

Vì quần thể ở trạng thái cân bằng nên ta có: $a=\sqrt{\mathrm{0,01}}=\mathrm{0,1}$

Sau khi loại bỏ hết aa ra khỏi quần thể nhưng vẫn còn tồn tại alen a ở trạng thái dị hợp tử.

Tần số alen $a=\frac{\mathrm{0,1}}{1+\mathrm{0,1}}=\mathrm{0,09,}A=1-\mathrm{0,09}=\mathrm{0,91}$

Chọn đáp án D

I đúng; Vì bệnh do gen lặn trên NST thường quy định

II đúng; Giả sử A-: bình thường; a-: bị bệnh $\to$  Biết chính xác 5 người có kiểu gen Aa.

III đúng; Vì ${\text{II}}_{\text{9}}$  là Aa; ${\text{II}}_{\text{10}}$  là $\left(1/3\text{AA}:2/3\text{Aa}\right)$

$\to$Cho ${\text{III}}_{\text{15}}$  là con gái, bình thường $=1/2\times 5/6=5/12=\mathrm{41,67}\%$

IV – Đúng; Vì ${\text{III}}_{\text{13}}$  là $\left(1/3\text{AA}:2/3\text{Aa}\right)$ ; ${\text{III}}_{14}$  là $\left(2/5\text{AA}:3/5\text{Aa}\right)$

$\to$TH1: Nếu mẹ 1/3AA x bố 2/5AA $\to$  Đáp án: $1/3\times 2/5\times C_2^1\times \left(1/2\times 1\right){}^2=1/15$

$\to$TH2: Nếu mẹ 1/3AA x bố 3/5AA $\to$  Đáp án: $1/3\times 3/5\times C_2^1\times \left(1/2\times 1\right){}^2=3/10$

$\to$TH3: Nếu mẹ 2/3AA x bố 2/5AA $\to$  Đáp án: $2/3\times 2/5\times C_2^1\times \left(1/2\times 1\right){}^2=2/15$

$\to$TH4: Nếu mẹ 2/3AA x bố 3/5AA $\to$  Đáp án: $2/3\times 3/5\times C_2^1\times \left(1/2\times 3/4\right){}^2=9/80$

$\to$Vậy đáp án ${\text{III}}_{13}\times {\text{III}}_{14}$  sinh được 1 trai bình thường, 1 gái bình thường =1/15 + 2/10 + 2/15 + 9/80 = 33/80 = 41,25%

Đối với bài tập phả hệ, thường phải tiến hành theo 2 bước:

- Bước 1: Dựa vào phả hệ để xác định quy luật di truyền của tính trạng bệnh.

- Bước 2: Tiến hành các phép tính theo yêu cầu của bài toán

Nếu bài toán yêu cầu tìm hiểu gen của những người trong phả hệ thì phải dựa vào kiểu gen của những người có kiểu hình lặn (aa) để suy ra kiểu gen của người có kiểu hình trội.

+ Nếu bài toán yêu cầu tìm xác suất thì phải tìm xác suất kiểu gen của bố mẹ, sau đó mới tính được xác suất của đời con.